Είπε ο Γέρων Σωφρόνιος [νυν όσιος Σωφρόνιος], ο μαθητής του οσίου Σιλουανού: «Δεν είμαι ούτε Έλλην ούτε Ρώσσος, είμαι Αγιορείτης».
«Έχω 60 χρόνια που φορώ τα ράσα. Πάντοτε, όταν συναντώ Ορθόδοξο Χριστιανό ή οποιονδήποτε άνθρωπο, βάζω το κεφάλι μου κάτω από τα πόδια του». (Δηλαδή ταπείνωνε τον εαυτό του θεωρώντας ότι είναι κατώτερος από τον οποιονδήποτε).
«Θεολογία είναι το περιεχόμενο των προσευχών μας».
“Eάν θέλης, τι ποτε λαβείν και χρείαν αυτού έχης, μη γογγύσης κατά του αδελφού σου, ότι διατί ουκ ενόησε δούναι μοι αυτό αφ’ εαυτού, αλλ’ ειπέ εν παρρησία, μετά απλότητος, ποίησον αγάπην, δος μοι τόδε, ότι χρείαν έχω”.
«Η μεγαλύτερη ωφέλεια από τις οδυνηρές επιπτώσεις των πειρασμών
είναι η απ’ αυτούς προερχομένη ταπείνωση,
με την οποία το απαίσιο τέρας του εγωισμού συντρίβεται
και η θεία γνώση πλησιάζει το νου.
Δεν είναι τολμηρό,
εάν μεταφορικά ονομάσουμε το είδωλο του εγωκεντρισμού
«βδέλυγμα της ερημώσεως που στήνεται μέσα σε τόπο άγιο»(Ματ. 24, 15).
Κανένας άλλος παράγοντας δεν είναι τόσον αποτελεσματικός,
Νὰ λὲς στὸν Θεὸ μὲ πολλὴ ταπείνωση: «Θεέ μου, τέτοιος(-α) ποὺ εἶμαι, δὲν πρέπει νὰ μὲ ἀκούσης. Ἀλλὰ δὲν εἶναι ἀδικία νὰ ὑποφέρουν οἱ ἄλλοι ἐξ αἰτίας μου; Γιατί, ἐὰν εἶχα πνευματικὴ κατάσταση, παρρησία, θὰ μὲ ἄκουγες καὶ θὰ τοὺς βοηθοῦσες. Φταίω καὶ ἐγώ, ποὺ ὁ ἄλλος ὑποφέρει. Τώρα ὅμως τί φταίει νὰ ὑποφέρη ἐξ αἰτίας μου; Σὲ παρακαλῶ, βοήθησέ τον». Ἐξαρτᾶται δηλαδὴ πῶς τοποθετεῖσαι γιὰ τοὺς ἄλλους.
Εγώ, Γέροντα, έχω ανάγκη από πολλή ταπείνωση…
– Να πας να αγοράσεις.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πουλούν την ταπείνωση, και μάλιστα δωρεάν, αρκεί να την θέλεις…
– Ποιοι είναι αυτοί, Γέροντα;
– Είναι οι άνθρωποι που, όταν δεν έχουν καλή πνευματική κατάσταση, φέρονται αδιάκριτα και με την συμπεριφορά τους μάς ταπεινώνουν…
Η ταπείνωση δεν αγοράζεται από τον μπακάλη όπως τα ψώνια.
Εγώ, Γέροντα, έχω ανάγκη από πολλή ταπείνωση…
– Να πας να αγοράσεις.
Υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που πουλούν την ταπείνωση, και μάλιστα δωρεάν, αρκεί να την θέλεις…
– Ποιοι είναι αυτοί, Γέροντα;
– Είναι οι άνθρωποι που, όταν δεν έχουν καλή πνευματική κατάσταση, φέρονται αδιάκριτα και με την συμπεριφορά τους μάς ταπεινώνουν…
Τον ταπεινό κανείς δεν τον μισεί, ούτε τον επιπλήττει, ούτε τον καταφρονεί. Τον αγαπά ο Χριστός και αγαπάται απ’ όλους. Αγαπά όλους και όλοι τον επιθυμούν. Ο σοφός και ο δάσκαλος σιωπούν μπροστά στον ταπεινό και τον προσέχουν όλοι. Είναι βραχύλογος. Οι λόγοι του είναι γλυκείς “υπέρ μέλι και κηρίον” και από όλους ως θεός θεωρείται ακόμη και αν είναι αμαθής και στη μορφή ευκαταφρόνητος. Όποιος καταφρονεί τον ταπεινό βλασφημεί τον ίδιο το Θεό.
Το φάρμακο και το μεγάλο μυστικό για την πρόοδο των παιδιών είναι η ταπείνωση. Η εμπιστοσύνη στον Θεό δίδει απόλυτη ασφάλεια. Ο Θεός είναι το παν.
Δεν μπορεί κανείς να πει ότι εγώ είμαι το παν. Αυτό ενισχύει τον εγωισμό. Ο Θεός θέλει να οδηγούμε τα παιδιά στην ταπείνωση. Τίποτα δεν θα κάνομε κι εμείς και τα παιδιά χωρίς την ταπείνωση.
Όμοια μπορείς να παρακινηθείς σε πένθος και δάκρυα με την ενθύμηση της ημέρας της Κρίσεως και των φοβερών τιμωριών της ατελεύτητης κολάσεως, εκεί, στην αιώνια φωτιά, στο παντοτινό σκοτάδι, όπου οι αμαρτωλοί θα κλαίνε απαρηγόρητοι και απελπισμένοι λέγοντας:
Ένας αδελφός έκανε συνεχώς αυτή την προσευχή στο Θεό: – Κύριε, δεν έχω φόβο Θεού! Στείλε μου λοιπόν κεραυνό ή καμιάν άλλη τιμωρία ή αρρώστια ή δαιμόνιο, μήπως κι έτσι έρθει σε φόβο η πωρωμένη μου ψυχή.
