Η Καθαρά Δευτέρα στον Πόντο δεν θύμιζε σε τίποτα την ημέρα χαράς και γλεντιού που βιώνουμε σήμερα. Τη μέρα αυτήν όλες οι νοικοκυρές έκαναν γενική καθαριότητα και προετοιμάζονταν για την περίοδο της Σαρακοστής που ακολουθούσε.
Ανήμερα την Καθαρά Δευτέρα στον Πόντο οι πιστοί πήγαιναν στην εκκλησία, κοινωνούσαν, έπαιρναν αντίδωρο, και από κει και πέρα ξεκινούσε η περίοδος της νηστείας της Σαρακοστής.
Σήμερα, Καθαρή Δευτέρα, εισερχόμαστε στην πρώτη ημέρα της Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Η αγία μας Εκκλησία, μάς έχει ήδη προσκαλέσει για αγώνα στο στάδιο των αρετών, προβάλλοντας μαζί με την πίστη, την προσευχή, την ελεημοσύνη και τις άλλες αρετές, μέσω της νηστείας, η οποία ως μαχαίρι αποκόπτει κάθε πάθος και κακία και οδηγεί στην απόκτηση των αρετών και στη μείωση του εγωισμού.
Το υπεραιωνόβιο «Αναγνωστήριο Η Ανάπτυξη» της ορεινής Αγιάσου, στο πλαίσιο της διοργάνωσης των καθιερωμένων ετήσιων καρναβαλικών εκδηλώσεων πραγματοποιεί και φέτος την παραδοσιακή «Πατινάδα», αναβιώνοντας το έθιμο της Περικεφαλαίας στις γειτονιές του χωριού.
Πώς γεννήθηκε άραγε ο χαρταετός; Από πού προέρχεται το έθιμο του πετάγματος του χαρταετού την Καθαρά Δευτέρα; Ποιά αλήθεια είναι η ιστορία του και ποιά η ονομασία που έχει ο χαρταετός στις διάφορες χώρες ανά τον κόσμο;
Η λαγάνα, ο άζυμος αυτός άρτος, παίζει αναμφίβολα κυρίαρχο ρόλο στο νηστίμο τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας. Ποιά, όμως, είναι η ιστορία της; Τί συμβολίζει;
Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή.
Η Καθαρά Δευτέρα είναι προ των πυλών και εδώ θα μάθετε όλα όσα πρέπει να ξέρετε γύρω από τη συγκεκριμένη πνευματική ημέρα.
Με την Καθαρά Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή για την Ορθόδοξη εκκλησία, ενώ ταυτόχρονα σημάνει το τέλος των Απόκρεω.
Η Καθαρά Δευτέρα ονομάστηκε έτσι γιατί οι Χριστιανοί «καθαρίζονταν» πνευματικά και σωματικά. Είναι μέρα νηστείας αλλά και μέρα αργίας για τους Χριστιανούς. Η νηστεία διαρκεί για 40 μέρες, όσες ήταν και οι μέρες νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Πώς θα μπορούσε η Μεγάλη Σαρακοστή να έχει όχι μια απλή επιφανειακή, αλλά μια αληθινή επίδραση στην ύπαρξή μας; Πώς είναι δυνατόν να εφαρμόσουμε στη ζωή μας τη διδασκαλία της Εκκλησίας σχετικά με τη Μεγάλη Σαρακοστή όπως μας μεταδίδεται κυρίως μέσα από τη λατρεία αυτής της περιόδου;
«Η Μεγάλη Σαρακοστή είναι χριστιανική χρονική περίοδος νηστείας. Είναι η αρχαιότερη από τις μεγάλες νηστείες της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Καθιερώθηκε τον 4ο αιώνα μ.Χ. Αρχικά διαρκούσε έξι εβδομάδες ενώ αργότερα προστέθηκε και η έβδομη εβδομάδα. Ονομάζεται «Σαρακοστή» γιατί περιλαμβάνει σαράντα ημέρες νηστείας, δηλ. από την Καθαρή Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή πριν το Σάββατο του Λαζάρου, οπότε ακολουθεί η Κυριακή των Βαΐων και η Μεγάλη Βδομάδα.
Η λαγάνα, παρασκευάζεται χωρίς προζύμι, και έναν τέτοιο πρόχειρο άρτο χρησιμοποίησαν και οι Ισραηλίτες κατά τη νύχτα της Εξόδου τους από την Αίγυπτο υπό την αρχηγία του Μωυσή.
Έκτοτε επιβαλλόταν από το Μωσαϊκό Νόμο για όλες τις ημέρες της εορτής του Πάσχα, μέχρι που ο Χριστός στο τελευταίο του Πάσχα ευλόγησε τον ένζυμο άρτο.
