Ο Βλαντιμίρ Βλαντιμίροβιτς Πούτιν, ένα από τα πιο πολυσυζητημένα πρόσωπα της χρονιάς, γίνεται σήμερα 70 ετών. Το ΒΒC κάνει «στάση» στους καθοριστικούς σταθμούς της ζωής του
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν γιορτάζει σήμερα (7/10) τα 70ά του γενέθλια. Το BBC υπενθυμίζει επτά κομβικές στιγμές στη ζωή του Ρώσου ηγέτη που βοήθησαν να διαμορφώσει τη σκέψη και την κοσμοθεωρία του και εξηγούν τον αυξανόμενο σκεπτικισμό του για τη Δύση.
Η ενασχόλησή του με το τζούντο, 1964
Γεννημένος σε ένα Λένινγκραντ «σημαδεμένο» ακόμα από την πολιορκία των 872 ημερών στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ο νεαρός Βλαντιμίρ ήταν ένα οξύθυμο και θαραλλέο αγόρι στο σχολείο - ο καλύτερος φίλος του την εποχή εκείνη θυμάται ότι «θα μπορούσε να τσακωθεί με οποιονδήποτε» επειδή «δεν φοβόταν» .
Σε μια πόλη την οποία λυμαίνονταν οι συμμορίες του δρόμου χρειαζόταν ένα πλεονέκτημα και σε ηλικία 12 ετών ασχολήθηκε πρώτα με το σάμπο, μια ρωσική πολεμική τέχνη, και μετά με το τζούντο. Ήταν αποφασισμένος και πειθαρχημένος και μέχρι τα 18 του είχε μαύρη ζώνη στο τζούντο και είχε κατακτήσει την τρίτη θέση στον εθνικό διαγωνισμό νέων.
Φυσικά, το τζούντο επιστρατεύθηκε έκτοτε ως μέρος της προσεκτικά επιμελημένης macho περσόνας του, αλλά επιβεβαίωσε επίσης την πρώιμη πεποίθησή του ότι σε έναν επικίνδυνο κόσμο, πρέπει να έχεις αυτοπεποίθηση αλλά και να συνειδητοποιείς -με τα δικά του λόγια- ότι όταν ένας αγώνας είναι αναπόφευκτος, «πρέπει να χτυπήσεις πρώτα, και να χτυπήσεις τόσο δυνατά ώστε ο αντίπαλός σου να μην σηκωθεί στα πόδια του».
Η θητεία στην KGB, 1968
Συνολικά, οι άνθρωποι απέφευγαν να πάνε στο 4 Liteyny Prospekt, το αρχηγείο της πολιτικής αστυνομίας της KGB στο Λένινγκραντ. Τόσο πολλοί είχαν περάσει από τα κελιά ανάκρισής του στα στρατόπεδα εργασίας γκουλάγκ την εποχή του Στάλιν που το πικρό αστείο ήταν ότι το λεγόμενο Bolshoi Dom, το «Μεγάλο Σπίτι», ήταν το ψηλότερο κτίριο στο Λένινγκραντ, επειδή μπορούσε κανείς να δει τη Σιβηρία από το υπόγειο.
Ωστόσο, όταν ήταν 16 ετών, ο Πούτιν μπήκε στην είσοδο με το κόκκινο χαλί και ρώτησε τον αξιωματικό πίσω από το γραφείο πώς θα μπορούσε να καταταγεί. Του είπαν ότι έπρεπε να έχει ολοκληρώσει τη στρατιωτική θητεία ή να έχει πτυχίο, και έτσι ρώτησε ακόμη και ποιο πτυχίο ήταν καλύτερο.
Νομικής, του είπαν - και από εκείνο το σημείο, ο Πούτιν ήταν αποφασισμένος να αποφοιτήσει από τη Νομική, μετά την οποία προσλήφθηκε. Για τον Πούτιν, η KGB ήταν η μεγαλύτερη «συμμορία» στην πόλη, που πρόσφερε ασφάλεια και πρόοδο ακόμα και σε κάποιον χωρίς διασυνδέσεις με το κόμμα.
Αλλά αντιπροσώπευε επίσης μια ευκαιρία να κινεί κανείς τα νήματα - όπως είχε πει ο ίδιος για τις κατασκοπευτικές ταινίες που έβλεπε ως έφηβος, «ένας κατάσκοπος θα μπορούσε να αποφασίσει τη μοίρα χιλιάδων ανθρώπων».
Ο όχλος τον περικυκλώνει, 1989
Παρ' όλες τις ελπίδες του, η καριέρα του Πούτιν στην KGB δεν απογειώθηκε ποτέ. Ήταν σκληρός εργάτης, αλλά όχι υψηλόβαθμος. Παρόλα αυτά, είχε κάνει αίτηση για να μάθει γερμανικά και αυτό τον οδήγησε στα γραφεία συνδέσμου της KGB στη Δρέσδη το 1985. Εκεί ξεκίνησε μια άνετη ζωή, αλλά τον Νοέμβριο του 1989, το καθεστώς της Ανατολικής Γερμανίας άρχισε να καταρρέει, με συγκλονιστική ταχύτητα.
Στις 5 Δεκεμβρίου, ένας όχλος περικύκλωσε το κτίριο της KGB της Δρέσδης. Ο Πούτιν τηλεφώνησε απελπισμένα στην πλησιέστερη φρουρά του Κόκκινου Στρατού για να ζητήσει προστασία, και εκείνοι απάντησαν ανήμποροι «δεν μπορούμε να κάνουμε τίποτα χωρίς εντολές από τη Μόσχα. Και η Μόσχα είναι σιωπηλή».
Ο Πούτιν έμαθε να φοβάται την ξαφνική κατάρρευση της κεντρικής εξουσίας - και αποφάσισε να μην επαναλάβει ποτέ αυτό που ένιωθε ότι ήταν το λάθος του Σοβιετικού ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, να μην απαντήσει με ταχύτητα και αποφασιστικότητα όταν βρεθεί αντιμέτωπος με την αντιπολίτευση.
Μεσολαβητής στο πρόγραμμα «Oil for Food», 1992
Ο Πούτιν αργότερα θα εγκατέλειπε την KGB καθώς η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε, αλλά σύντομα εξασφάλισε μια θέση ως συνεργάτης για τον μεταρρυθμιστή νέο δήμαρχο της σημερινής Αγίας Πετρούπολης.
Η οικονομία βρισκόταν σε ελεύθερη πτώση και ο Πούτιν επιφορτίστηκε με τη διαχείριση μιας συμφωνίας για να προσπαθήσει να βοηθήσει τους κατοίκους της πόλης να τα βγάλουν πέρα, ανταλλάσσοντας πετρέλαιο και μέταλλο αξίας 100 εκατομμυρίων δολαρίων με τρόφιμα.
Στην πράξη, οι κάτοικοι δεν έλαβαν μεγάλο μέρος βοήθειας, αλλά σύμφωνα με μια έρευνα, ο Πούτιν, οι φίλοι του και οι συμμορίες της πόλης καρπώθηκαν αρκετά χρήματα. Στα «άγρια 90s», ο Πούτιν έμαθε γρήγορα ότι η πολιτική επιρροή ήταν ένα εμπόρευμα με δυνατότητα χρηματοδότησης και μπορούσε να αποκτήσει χρήσιμους συμμάχους. Όταν όλοι γύρω του επωφελούνταν από τις θέσεις τους, γιατί να μην το κάνει και ο ίδιος;
Εισβολή στη Γεωργία, 2008
Όταν ο Πούτιν έγινε πρόεδρος της Ρωσίας το 2000, ήλπιζε ότι θα μπορούσε να οικοδομήσει μια θετική σχέση με τη Δύση - με τους δικούς του όρους, διατηρώντας μεταξύ άλλων μια σφαίρα επιρροής σε ολόκληρη την πρώην Σοβιετική Ένωση. Σύντομα απογοητεύτηκε και μετά θύμωσε, πιστεύοντας ότι η Δύση προσπαθούσε ενεργά να απομονώσει και να υποτιμήσει τη Ρωσία.
Όταν ο πρόεδρος της Γεωργίας Μιχαήλ Σαακασβίλι δέσμευσε τη χώρα του να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, ο Πούτιν είδε κόκκινη γραμμή και μια προσπάθεια των κατοίκων να ανακτήσουν τον έλεγχο της αποσχισμένης από τη Ρωσία περιοχή της Νότιας Οσετίας έγινε δικαιολογία για μια «τιμωρητική επιχείρηση».
Σε πέντε ημέρες, οι ρωσικές δυνάμεις διέλυσαν τον γεωργιανό στρατό και επέβαλαν μια ταπεινωτική ειρήνη στον Σαακασβίλι. Η Δύση ήταν εξοργισμένη, ωστόσο μέσα σε ένα χρόνο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα προσφέρθηκε να «επαναφέρει» τις σχέσεις με τη Ρωσία, και μάλιστα η Μόσχα έλαβε το δικαίωμα να φιλοξενήσει το Παγκόσμιο Κύπελλο ποδοσφαίρου του 2018. Για τον Πούτιν, ήταν ξεκάθαρο ότι μια αδύναμη και ασταθής Δύση θα φυσούσε και θα ξεφυσούσε, αλλά τελικά θα υποχωρούσε μπροστά σε μια αποφασιστική βούληση.
Διαδηλώσεις στη Μόσχα, 2011-13
Μια ευρέως διαδεδομένη και αξιόπιστη πεποίθηση ότι οι κοινοβουλευτικές εκλογές του 2011 ήταν νοθευμένες πυροδότησε διαμαρτυρίες που ενισχύθηκαν μόνο όταν ο Πούτιν ανακοίνωσε ότι θα ήταν υποψήφιος για επανεκλογή το 2012. Γνωστές ως «Διαμαρτυρίες Μπολότναγια» από την πλατεία της Μόσχας που γέμισαν, αντιπροσώπευε τη μεγαλύτερη έκφραση δημόσιας αντίθεσης υπό τον Πούτιν.
Η πεποίθησή του ήταν ότι οι συγκεντρώσεις είχαν ενθάρρυνση και καθοδήγηση από την Ουάσιγκτον, κατηγορώντας προσωπικά την υπουργό Εξωτερικών των ΗΠΑ Χίλαρι Κλίντον. Για τον Πούτιν, ήταν απόδειξη ότι είχαν πέσει οι μάσκες και ότι η Δύση εναντιωνόταν ξεκάθαρα στον ίδιο, και ότι, στην πραγματικότητα, τώρα βρισκόταν σε πόλεμο.
Απομόνωση λόγω Covid, 2020-21
Όταν η Covid-19 σάρωσε την υφήλιο, ο Πούτιν μπήκε σε μια απομόνωση ασυνήθιστη, και όποιος τον συναντούσε απομονωνόταν για ένα δεκαπενθήμερο υπό φρουρά και στη συνέχεια έπρεπε να περάσει μέσα από έναν διάδρομο λουσμένο με μικροβιοκτόνο υπεριώδες φως και απολυμαντικό.
Σε αυτό το διάστημα, ο αριθμός των συμμάχων και των συμβούλων που μπορούσαν να συναντήσουν πρόσωπο με πρόσωπο τον Πούτιν συρρικνώθηκε δραματικά σε μια χούφτα υποτελών και συνεργάτες- γεράκια. Εκτεθειμένος σε λιγότερες εναλλακτικές απόψεις και χωρίς να βλέπει τη χώρα του, ο Πούτιν φαίνεται να «έμαθε» ότι όλες οι υποθέσεις του ήταν σωστές και όλες οι προκαταλήψεις του δικαιολογημένες, και κάπως έτσι φυτεύτηκαν οι σπόροι της «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» στην Ουκρανία .