Κατά τήν διάρκεια της Ελληνικής υποχώρησης του Αυγούστου 1922 στη Μικρά Ασία ( που εξελίχτηκε κατα τόπους σε άτακτη φυγή) αιχμαλωτίστηκαν συντεταγμένα, ασύντακτα η και μεμονωμένα περίπου 56.750(!)Έλληνες στρατιώτες ( 54.000 οπλίτες και 2.750 αξιωματικοί). Μέχρι τον Οκτώβριο, η Αθήνα σωστά είχε διαγνώσει οτι πέραν των απωλειών μάχης, της έλειπαν τόσοι.
Η Τουρκική πλευρά δεν εδωσε καμια απάντηση μεχρι τα Χριστούγεννα του 1922, οταν απάντησε ( μεσω Ερυθράς Ημισελήνου) οτι είχε 32.000. Αυτο σημαίνει οτι στο διάστημα Αύγουστος -Δεκέμβριος 1922, είχαν βρεί το θάνατο με διαφόρους τρόπους ( Τυφεκισμό, κρεμάλα, αποκεφαλισμό, λυντσάρισμα, πριονισμό(!) θάψιμο εν ζωή(!), κατακρημνισμό, συνθλιβή κρανίου μετα πέτρας, ψήσιμο, σούβλισμα, ανασκολοπισμό, μεχρι και κανιβαλλισμό( Μαγνησία) περί τους 24.700 Έλληνες στρατιώτες. Μέχρι να έρθουν οι Διεθνείς επιτροπές, σούρτα-φέρτα μεταξύ αντιπροσώπων, και τα συναφή, είχαν πεθάνει κατά εκατοντάδες πλέον και άλλοι Έλληνες στρατιώτες απο ασιτία, ψύχος, αρρώστιες και ξυλοδαρμούς. Έπρεπε να φτάσει Απρίλης για να επαναπατριστούν περί τούς 7.000, ενώ τον Ιούλιο άλλοι 6.600, καθώς και περίπου 3.500 τον Δεκέμβριο του 1923. Πολλοί όμως απο αυτούς ήταν σε τόσο άθλια κατάσταση, που πέθαιναν εν πλώ(!) η μόλις έφταναν στόν Πειραιά.
Όσο και αν ήθελε όμως το τρισάθλιο Ελληνικό κράτος να «κλείσει» το θέμα, οι καημένοι συμπατριώτες μας συνέχιζαν να έρχονται, μεμονωμένα η κατά μικρές ομάδες, μέχρι το 1928(!) κάνοντας «τρελές» αποδράσεις απο αγροκτήματα η στρατόπεδα συγκέντρωσης της Μικράς Ασίας ( Σεβάστεια, Ικόνιο) μέσω…Σοβιετικής Ένωσης η ..Λιβάνου(!) και φτάνοντας τον αριθμό των επαναπατρισθέντων σε 18.850 περίπου. Βέβαια, οι «ενοχλητικές» αυτές αποδράσεις δεν εμπόδιζαν την εκάστοτε Ελληνική Κυβέρνηση να προτείνει για Νόμπελ Ειρήνης τον…Κεμάλ Ατατούρκ(!) ( Βενιζέλος) η να του χαρίζει σπίτια σαν…τόπο υποτιθέμενης γέννησης (Θεσσαλονίκη- Ιωάννης Μεταξάς(!)).
Μιλάμε για μια τραγωδία, μια απίστευτη κατάσταση ( Σύμφωνα με μαρτυρίες υπήρχαν ακόμα αιχμάλωτοι εν ζωή στις φυλακές της Σμύρνης το…1941 και πιθανότατα μέχρι και το…1950) αφού 37.750 Ελληνες στρατιώτες (36.000 οπλιτες και 1.750 αξιωματικοι βρήκαν φρικτό θάνατο στην Μικρά Ασία. Θα σας θυμόμαστε πάντα, αδέρφια.
Γράφει ο Ηλίας Αναγνωστάκης/cognoscoteam