Η τελευταία πράξη της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού, θα είναι η Παγκόσμια Κρίση.
Όλα τα έθνη, όλοι οι άνθρωποι από τον πρώτο άνθρωπο που έζησε στη γη μέχρι τον τελευταίο, θα συναχθούν από τους Αγγέλους του Θεού μπροστά στον θρόνο του Χριστού και εκεί θα κριθούν για τις πράξεις τους.
Και εκεί, τι θα γίνει; Ενώπιον τέτοιου τεράστιου πλήθους ανθρώπων, θα μάθουμε τις αμαρτίες του καθενός;
Η πίστη της Εκκλησίας μας για αυτό το θέμα εκφράζεται με απόλυτη σαφήνεια στην υμνογραφία. Ψάλλουμε θρηνητικά και με τρόμο κατά τον Όρθρο της Κυριακής των Απόκρεω:
«Ὢ ποία ὥρα τότε, καὶ ἡμέρα φοβερά, ὅταν καθίση ὁ Κριτὴς ἐπὶ θρόνου φοβεροῦ! βίβλοι ἀνοίγονται, καὶ πράξεις ἐλέγχονται, καὶ τὰ κρυπτὰ τοῦ σκότους δημοσιεύονται.»
Δηλαδή: «Ω! τι φοβερή ημέρα και ώρα τότε, όταν θα καθίσει ο Κριτής (δηλ. ο Χριστός) σε φοβερό θρόνο! Τότε τα βιβλία (δηλ. των πράξεών μας) θα ανοίξουν και οι πράξεις μας θα ελεγχθούν και οι κρυφές μας αμαρτίες, τα έργα του σκότους, θα δημοσιευτούν!»
Συνεπώς βλέπουμε ότι η πίστη μας λέει πως όντως οι αμαρτίες μας θα γίνουν φανερές κατά τη Δευτέρα Παρουσία του Κυρίου μας.
Πού βασίζεται αυτή η πίστη της Εκκλησίας μας;
Βασίζεται στην Αγία Γραφή. Θα αναφέρουμε δύο χαρακτηριστικές αγιογραφικές περικοπές:
(α) από την Καινή Διαθήκη: στο 25ο κεφάλαιο του κατά Ματθαίον Ευαγγελίου περιγράφεται η Παγκόσμια Κρίση, η κλήση των δικαίων να απολαύσουν τον Παράδεισο και η αποπομπή των αμαρτωλών στην αιώνια Κόλαση. Εκεί ο Χριστός αποκαλύπτει στους δικαίους την αρετή τους, όπως αυτή εκφράστηκε μέσα από τις πράξεις αγάπης προς τους πονεμένους ανθρώπους· ύστερα φανερώνει στους αμαρτωλούς την έλλειψη αγάπης που είχαν, αφού δεν βοήθησαν τους πονεμένους.
(β) από την Παλαιά Διαθήκη: το όραμα του Προφήτη Δανιήλ, το οποίο περιγράφεται στο 7ο κεφάλαιο του βιβλίου του. Στο όραμα αυτό ο Προφήτης βλέπει το τέλος των αντιθέων δυνάμεων και την εμφατική παρουσία του Θεού που έρχεται για να κρίνει τον κόσμο. Χαρακτηριστικά αναφέρεται στον στίχο 10: «ποταμός φωτιάς κυλούσε μπροστά Του· χίλιες χιλιάδες αγγέλων τον υπηρετούσαν και μύριες μυριάδες αγγέλων στέκονταν κοντά Του· στήθηκε (τότε) κριτήριο και βιβλία ανοίχθηκαν»
Πώς όμως θα γίνουν γνωστές οι αμαρτίες μας;
Κατά κάποιο τρόπο άγνωστο τώρα σε εμάς, οι αμαρτίες μας θα «φαίνονται» επάνω μας. Όταν ένας άνθρωπος είναι απλός, ειλικρινής και ευθύς, λέμε ότι ο άνθρωπος αυτός είναι βιβλίο ανοιχτό. Δεν κρύβεται, δεν υποκρίνεται, φαίνεται αυτός που πράγματι είναι. Τότε (στη Δευτέρα Παρουσία) όλοι θα φανούν αυτοί που πράγματι είναι, διότι ο καθένας, όπως μας λέει ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων, θα αναστηθεί και θα παρουσιασθεί ενώπιον όλων «περιβεβλημένος τάς ἑαυτοῦ ἁμαρτίας ἤ δικαιοσύνας» (δηλ. «φορώντας» τις αμαρτίες ή τις αρετές του). Όλη η ζωή του, όλα τα έργα του θα είναι «ἀνάγραπτα», φανερά γραμμένα επάνω του και τίποτα δεν θα χαθεί. Ανάγραπτη θα είναι και κάθε προσευχή και ψαλμωδία του καθενός, κάθε ελεημοσύνη, νηστεία, η πιστότητα στον γάμο, η εγκράτεια που έγινε για τον Θεό. Αλλά επίσης και κάθε πλεονεξία, προνεία, επιορκία, βλασφημία, μαγεία, κλοπή, φόνος.
Την ώρα εκείνη και η εξωτερική μορφή του καθενός θα φανερώνει την ποιότητα της ψυχής του. Ο καθένας, ανάλογα με την ζωή που έκανε, θα έχει προσλάβει «γνωριστικόν είδος», την αντίστοιχη προς την κατάσταση της ψυχής του μορφή, από την οποία θα γνωρίζεται, θα γίνεται σε όλους φανερή η αληθινή ποιότητα και αξία του, η οποία και αυτομάτως θα καθορίζει την πορεία του στη συνέχεια, όπως μας εξηγεί ο Άγιος Γρηγόριος Νύσσης.
Όπως τώρα μπορούμε κάποιες φορές να καταλάβουμε από το πρόσωπο κάποιου αν είναι θυμωμένος, ταραγμένος κλπ, αντίστοιχα τότε, όπως μας λέει ο Μέγας Βασίλειος, για τον καθένα θα μπορούμε κατευθείαν να διαπιστώσουμε στην μορφή του το ήθος που χαρακτήρισε τη ζωή του: ο σώφρων, ο δίκαιος, ο πράος, ο καθαρός, αλλά και ο δολερός, ο αναιδής κλπ θα «φωνάζουν» με την εμφάνισή τους το καλό ή το άσχημο περιεχόμενό τους.
Όλα λοιπόν θα είναι φανερά επάνω μας, και οι αρετές και οι κακίες, και οι αγώνες για την πίστη και την κατά το θέλημα του Θεού ζωή και οι υποχωρήσεις και οι πτώσεις στην αμαρτία.