Η μνήμη της Αγίας Σοφίας της εν Κλεισούρα, τιμάται σήμερα 6 Μαίου από την Εκκλησία μας.
Η Οσία Σοφία Χοτοκουρίδου, το γένος Αμανατίου Σαουλίδου, γεννήθηκε το 1883 μ.Χ. στο χωριό Σαρή-ποπά (ή Σαρή-παπά) της επαρχίας Αρδάσης Τριπόλεως, Νόμου Τραπεζούντας του Πόντου. Το 1907 μ.Χ. παντρεύεται με τον Ιορδάνη Χοτοκουρίδη στο χωριό Το(γ)ρούλ της επαρχίας Αρδάσης και μετά από τρία χρόνια, το 1910 μ.Χ., απέκτησε ένα παιδί. Έπειτα από δύο χρόνια, χάνει το παιδί της το οποίο βρίσκει τραγικό θάνατο, αφού φαγώθηκε από χοίρους, ενώ δυο χρόνια μετά, το 1914 μ.Χ. χάνει και τον άντρα της τον οποίο τον πήραν οι Τούρκοι στα τάγματα εργασίας, όπου και μάλλον απεβίωσε.
Ο μητροπολίτης Καστοριάς Σεραφείμ γράφει, προλογίζοντας τη βιογραφία της με τίτλο «Σοφία, η ασκήτισσα της Παναγίας»:
Καταγωγή της ο αλησμόνητος Πόντος. Τόπος ασκήσεώς της, το φημισμένο Μοναστήρι της Παναγίας. Το όνομά της γνωστότατο σε όλη την περιοχή της Εορδαίας, της Φλωρίνης, της Καστοριάς και της Κοζάνης. Θαυμαστά τα γεγονότα τα όποια αυτόπτες μάρτυρες έζησαν κοντά στην Γερόντισσα. Γιατί πράγματι, όπου υπάρχει η παρουσία του Παρακλήτου, εκεί «υπέρ φύσιν τα πλείστα των ανθρώπων γίνονται». Από τον πρώτο καιρό μετά την ενθρόνισή μου στην θεόσωστο επαρχία της Ιεράς Μητροπόλεως Καστοριάς και από τις τακτικές μου επισκέψεις στο Μοναστήρι της Κλεισούρας, το όποιο ανασυγκροτήθηκε την τελευταία περίοδο της ζωής του μακαριστού και αγίου προκατόχου μου κυρού Γρηγορίου, κάτω από την πεπνυμένη ηγουμενία της Γερόντισσας Ανυσίας, άκουσα πολλούς προσκυνητές από τη γύρω περιοχή να διηγούνται τα της Γερόντισσας Σοφίας κατορθώματα, την άσκηση, την υψοποιό ταπείνωση, τη φιλαδελφία, την αγάπη προς τον πλησίον, την ακτημοσύνη, τις διακριτικές συμβουλές, τη δια Χριστόν σαλότητα, καθώς επίσης και άλλα θαυμαστά γεγονότα.
Και ήταν διακαής πόθος της Αδελφότητος να μάθει και να καταγράψει κάθε τι με λεπτομέρεια, που αφορούσε το πρόσωπο της. Και πολύ περισσότερο, να έχει μέσα στο Μοναστήρι τα Τίμια Λείψανα της Γερόντισσας. Και η Θεοτόκος εξεπλήρωσε αυτές τις δύο επιθυμίες της Αδελφότητος. Βρέθηκε πρώτον ο κάλαμος του π. Πορφυρίου, Μοναχού Σιμωνοπετρίτου, ο όποιος συνέλεξε και κατέγραψε, με την ευλογία του πολυσεβάστου μας Γέροντος του Αρχιμανδρίτου Αιμιλιανού και των Αγίων Γερόντων του Αγίου Όρους, όλα εκείνα που αφορούσαν το πρόσωπό της. Και, δεύτερον, την παραμονή της εορτής της Αναλήψεως, 14 Μαΐου 1998, λίγες ήμερες μετά την επίσημη ενθρόνιση της Γερόντισσας Ανυσίας ως Καθηγουμένης στην Ιερά Μονή Παναγίας Κλεισούρας, βρέθηκαν τα λείψανα της Γερόντισσας, φυλαγμένα με ασφάλεια στο επάνω τμήμα του τάφου της, πίσω από τον Ιερό Ναό του Τιμίου Προδρόμου.
Και είμαι ο ίδιος αυτόπτης μάρτυς, μαζί με τους πατέρες Ειρηναίο και Νεκτάριο, της ευωδιάς κατά την πλύση των οστών της, την Κυριακή το απόγευμα στο προαύλιο της Μονής.
Και αυτή η ευωδία συνεχίζεται σαν μια λεπτή αύρα, κατά καιρούς, σε όσους ζητούν από τη Γερόντισσα Ανυσία (πού επίμονα κρύβει, αφήνοντας όλα τα άλλα στα χέρια του Θεού) να ασπαστούν την κάρα της Γερόντισσας Σοφίας. Και τα θαυμαστά γεγονότα συνεχίζονται και οι μαρτυρίες των προσκυνητών πληθαίνουν. Προσωπικά έχω δείγματα ότι ευαρέστησε στον Θεό. [...]
Είναι αναληθή όσα αναφέρουν κάποιοι ότι η Γερόντισσα δεν κοινωνούσε των Αχράντων Μυστηρίων και δεν συμμετείχε στις Ιερές Ακολουθίες στο Καθολικό της Μονής, επειδή δήθεν ακολουθούσε το Παλαιό Ημερολόγιο. Ο π. Νικόλαος Γκίκαρνας, Εφημέριος του Ιερού Ναού Αγίου Δημητρίου Κλεισούρας, και ο π. Νεκτάριος, που τώρα βρίσκεται στο Άγιον Όρος, καθώς επίσης και ο π. Μάξιμος Καραβάς, Ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Παρασκευής Μηλοχωρίου Εορδαίας, επιβεβαιώνουν πως μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής της κοινωνούσε των Άχραντων Μυστηρίων, συμμετείχε στις Ιερές Ακολουθίες και διακονούσε σε αυτές, και δεχόταν τις ευχές και τις ευλογίες της Εκκλησίας.
Όλα τα υπόλοιπα είναι ανακριβή και εξυπηρετούν ίδιους σκοπούς. Προλογίζοντας το παρόν πόνημα, αισθάνομαι την ανάγκη να ευχαριστήσω θερμά τον π. Πορφύριο για τον κόπο και τον μόχθο πού κατέβαλε για τη συλλογή και καταγραφή όλων αυτών των στοιχείων ως προς το πρόσωπο αυτής της ασκήτριας.
Απόσπασμα από τον πρόλογο του μητροπολίτη Καστοριάς Σεραφείμ στο βιβλίο Σοφία, η ασκήτισσα της Παναγίας.