Κατά την Αγία και Μεγάλη Τρίτη, ως γνωστόν, η Εκκλησία μας επιτελεί την ανάμνηση της παραβολής των Δέκα Παρθένων εκ των οποίων οι πέντε ήταν φρόνιμες και οι πέντε μωρές, ανόητες.
Οι φρόνιμες παρθένες όσο ζούσαν, κοντά στις άλλες αρετές και μάλιστα της παρθενίας, φρόντισαν να έχουν άφθονο και το λάδι της ελεημοσύνης. Έτσι όταν ήλθε ο Νυμφίος μπήκαν μέσα μαζί Του, όταν ανοίχθηκαν οι πύλες.
Αντίθετα οι άλλες πέντε παρθένες, όσο ζούσαν δεν φρόντισαν να έχουν αρκετό λάδι στις λαμπάδες τους. Ετσι όταν ξύπνησαν ζητούσαν λίγο από τις φρόνιμες, αλλά μετά θάνατο δεν είναι πλέον δυνατόν να αγοράσεις λάδι από αυτούς που το πουλούν, δηλαδή τους φτωχούς. Γι΄αυτό και τις Παρθένες αυτές, η παραβολή, τις ονομάζει μωρές, γιατί ενώ κατόρθωσαν το δυσκολώτερο, δηλαδή την "παρθενία", παραμέλησαν το ευκολώτερο, που ήταν η ελεημοσύνη, προφανώς επειδή δεν είχαν αληθινή αγάπη μέσα στην καρδιά τους.
Θα μπορούσαμε ακόμη να πούμε, ότι οι πέντε φρόνιμες και οι πέντε μωρές Παρθένες, δεν είναι άλλες από τις ΠΕΝΤΕ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ που διαθέτει ο κάθε άνθρωπος εκ φύσεως.
Και άλλοι μεν από τους ανθρώπους χρησιμοποιούν τις πέντε αισθήσεις τους, σύμφωνα με τις εντολές του Θεού, για το καλό, σωστά και φρόνιμα (οι πέντε φρόνιμες Παρθένες) ενώ άλλοι δε από τους ανθρώπους, δυστυχώς, χρησιμοποιούν τις πέντε αυτές αισθήσεις τους αντίθετα με το θέλημα του Θεού, για το κακό, την αμαρτία και ανόητα (οι πέντε μωρές Παρθένες).
Επειδή δε, ουδείς γνωρίζει το πότε θα φύγει απ΄αυτήν εδώ την ζωή, μας καλεί να είμεθα πάντοτε έτοιμοι, έχοντας πάντα γεμάτες από έλαιο (=ελεημοσύνη) τις λαμπάδες των αρετών μας, για να υποδεχθούμε τον ουράνιον Νυμφίο, τον Κύριον ημών Ιησού Χριστό, ο οποίος έρχεται ξαφνικά, στο μέσο της νυκτός, για να αποδώσει στον καθένα αυτό που του αξίζει και του αναλογεί.
Ὁ Ἅγιος Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἑρμηνεύοντας τήν Παραβολή αὐτή τοῦ Κυρίου μας γιά τίς δέκα Παρθένες, λέγει γιά τήν ὥρα τοῦ ἐρχομοῦ τοῦ Νυμφίου, δηλαδή τῆς Δευτέρας Παρουσίας:
«Ἐπειδή δέ ὁ νυμφίος ἐβράδυνεν, ὅλες (οἱ 10 Παρθένες) εἶχαν νυστάξει καί "ἐκοιμῶντο". Μέ αὐτά δείχνει πάλιν ὅτι δέν θά εἶναι ὀλίγος ὁ χρόνος πού θά μεσολαβήσῃ, διά νά ἀποτρέψῃ τούς μαθητάς ἀπό τοῦ νά ἀναμένουν νά ἐμφανισθῇ ἡβασιλεία Του πολύ σύντομα. Διότι αὐτό ἤλπιζαν. Διά αὐτό καί συνεχῶς τους συγκρατεῖ ἀπό αὐτήν τήν ἐλπίδα. Μετά δέ ἀπό αὐτό, φανερώνει καί τοῦτο, ὅτι ὕπνος εἶναι ὁθάνατος... "Κατά τά μεσάνυκτα ὅμως ἠκούσθη μία φωνή· ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται, ἐξέρχεσθε εἰς ἀπάντησιν αὐτοῦ".
Ἐδῶ πάλιν θέλει νά δείξῃ ὅτι ἡ ἀνάστασις θά γίνῃ κατά τήν διάρκειαν τῆς νυκτός».
(Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου ΕΠΕ 12, 82)
Τό ίδιο ακριβῶς μᾶς λέγει και ὁ πολυγραφέστατος καί σοφώτατος σύγχρονος Ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης, φέρνοντας μάλιστα καί μαρτυρίες ἄλλων μεγάλων ἁγίων, ὅπως τοῦ Μ. Βασιλείου, τοῦ Γρηγορίου Θεολόγου, τοῦ Ἰωάννου Χρυσοστόμου, τοῦ Γρηγορίου Νύσσης, τοῦ Γρηγορίου Παλαμᾶ, σχετικά μέ τό ποιά ἡμέρα καί ὥρα θά έλθει ὁ Νυμφίος καί θά γίνει ἡ Δευτέρα Παρουσία.
Λέγει λοιπόν ὁ Ἅγιος Νικόδημος:
«Κατά τό μεσονύκτιον τῆς Κυριακῆς ἔχει νά γίνει ἡ δευτέρα παρουσία καί νά ἔλθῃ ὁἄδυτος ἥλιος τῆς δικαιοσύνης Χριστός, καθώς τοῦτο οἱ θεοφόροι Πατέρες λέγουσι...».
(Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου «Πνευματικά γυμνάσματα», σελ. 273)
Ἀλλά καί ὁ Ἅγιος Μητροπολίτης Ἄρτης, Δαμασκηνός ὁ Στουδίτης μας λέγει σχετικά:
«Ὥστε κατά τήν ἕκτην ὥραν τῆς νυκτός, δηλαδή κατά τό μεσονύκτιον, ἀνέστη ὁ Κύριος...».
(Δαμασκηνοῦ Στουδίτου, «ΘΗΣΑΥΡΟΣ ΔΑΜΑΣΚΗΝΟΥ»
Λόγος «Εἰς τό Ἅγιον Πάσχα» σελ. 132)
"Ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός", λοιπόν, "κατά τό μεσονύκτιον", ἔρχεται ὁ Νυμφίος Χριστός, κυριολεκτικά καί μεταφορικά, πού σημαίνει ὅτι πρέπει πάντοτε νά εἴμαστε ἕτοιμοι καί νά ἀγρυπνοῦμε, ἀλλά καί ὅτι θά «πιάσει» πολλούς στόν «ὕπνο» ὅταν θά ξαναέλθει.
Γι΄αὐτό καί ὄχι τυχαῖα ἡ Ἁγία Ἐκκλησία μας ψάλλει τις ἅγιες αὐτές ἡμέρες:
«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός. Καί μακάριος ὁ δοῦλος ὅν εὑρήσει γρηγοροῦντα. Ἀνάξιος δέ πάλιν ὅν εὑρήσει ραθυμοῦντα. Βλέπε οὖν ψυχή μου μή τῷ ὕπνῳκατενεχθῆς ἵνα μή τῷ θανάτῳ παραδοθῆς καί τῆς βασιλείας ἔξω κλεισθεῖς. Ἀλλάἀνάνηψον κράζουσα, ἅγιος ἅγιος ἅγιος εἶ ὁ Θεός ἡμῶν διά τῆς Θεοτόκου ἐλέησον ἡμᾶς».
ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΝ ΜΕΓΑΛΗΣ ΤΡΙΤΗΣ
(ΜΑΤΘΑΙΟΥ ΚΕΦ. ΚΕ)
«Τότε ὁμοιωθήσεται ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν δέκα παρθένοις, αἵτινες λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας αὐτῶν ἐξῆλθον εἰς ἀπάντησιν τοῦ νυμφίου. 2 πέντε δὲ ἦσαν ἐξ αὐτῶν φρόνιμοι καὶ αἱ πέντε μωραί. 3 αἵτινες μωραὶ λαβοῦσαι τὰς λαμπάδας ἑαυτῶν οὐκ ἔλαβον μεθ᾿ ἑαυτῶν ἔλαιον· 4 αἱ δὲ φρόνιμοι ἔλαβον ἔλαιον ἐν τοῖς ἀγγείοις αὐτῶν μετὰ τῶν λαμπάδων αὐτῶν. 5 χρονίζοντος δὲ τοῦ νυμφίου ἐνύσταξαν πᾶσαι καὶ ἐκάθευδον. 6 μέσης δὲ νυκτὸς κραυγὴ γέγονεν· ἰδοὺ ὁ νυμφίος ἔρχεται, ἐξέρχεσθε εἰς ἀπάντησιν αὐτοῦ. 7 τότε ἠγέρθησαν πᾶσαι αἱ παρθένοι ἐκεῖναι καὶ ἐκόσμησαν τὰς λαμπάδας αὐτῶν. 8 αἱ δὲ μωραὶ ταῖς φρονίμοις εἶπον· δότε ἡμῖν ἐκ τοῦ ἐλαίου ὑμῶν, ὅτι αἱ λαμπάδες ἡμῶν σβέννυνται. 9 ἀπεκρίθησαν δὲ αἱ φρόνιμοι λέγουσαι· μήποτε οὐκ ἀρκέσει ἡμῖν καὶ ὑμῖν· πορεύεσθε δὲ μᾶλλον πρὸς τοὺς πωλοῦντας καὶ ἀγοράσατε ἑαυταῖς. 10 ἀπερχομένων δὲ αὐτῶν ἀγοράσαι ἦλθεν ὁ νυμφίος καὶ αἱ ἕτοιμοι εἰσῆλθον μετ᾿ αὐτοῦ εἰς τοὺς γάμους, καὶ ἐκλείσθη ἡ θύρα. 11 ὕστερον δὲ ἔρχονται καὶ αἱ λοιπαὶ παρθένοι λέγουσαι· κύριε κύριε, ἄνοιξον ἡμῖν. 12 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ οἶδα ὑμᾶς. 13 γρηγορεῖτε οὖν, ὅτι οὐκ οἴδατε τὴν ἡμέραν οὐδὲ τὴν ὥραν ἐν ᾗ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἔρχεται».
(Ματθαίου ΚΕ΄1-13)
ΕΡΜΗΝΕΙΑ
Τότε θα ομοιωθεί η βασιλεία των ουρανών με δέκα παρθένες που, αφού έλαβαν τις δικές τους λαμπάδες, εξήλθαν σε προϋπάντηση του νυμφίου. Πέντε λοιπόν από αυτές ήταν μωρές και πέντε φρόνιμες. Γιατί οι μωρές, ενώ έλαβαν τις λαμπάδες τους, δεν έλαβαν μαζί τους λάδι. Οι φρόνιμες, όμως, έλαβαν λάδι μέσα στα αγγεία μαζί με τις δικές τους λαμπάδες. Επειδή λοιπόν αργούσε ο Νυμφίος, νύσταξαν όλες και εκοιμήθησαν. Αλλά στο μέσο της νύχτας έγινε μια κραυγή: “Ιδού ο νυμφίος έρχεται, εξέρχεστε προς συνάντησή του”. Τότε σηκώθηκαν όλες οι παρθένες εκείνες και κόσμησαν τις δικές τους λαμπάδες. Και οι μωρές είπαν στις φρόνιμες: “Δώστε σ’ εμάς από το λάδι σας, γιατί οι λαμπάδες μας σβήνουν”. Αποκρίθηκαν τότε οι φρόνιμες λέγοντας: “Όχι, μήπως δεν αρκέσει για μας και για σας. Πηγαίνετε μάλλον προς αυτούς που πουλούν και αγοράστε για τους εαυτούς σας”. Ενώ όμως αυτές έφευγαν, για να αγοράσουν, ήρθε ο Νυμφίος, και οι έτοιμες εισήλθαν μαζί του στους γάμους και κλείστηκε η θύρα. Ύστερα, λοιπόν, έρχονται και οι υπόλοιπες παρθένες λέγοντας: “Κύριε, Κύριε, άνοιξέ μας”. Εκείνος δε αποκρίθηκε και είπε: “Αλήθεια σας λέω, δεν σας ξέρω”. Αγρυπνείτε και γρηγορείτε λοιπόν, γιατί δεν ξέρετε την ημέρα ούτε την ώρα κατά την οποία θα έλθει ο Υιός του Ανθρώπου».