Είναι γνωστή η ευλάβεια όλων των Ελλήνων στο πρόσωπο της Θεομήτορος, εκεί που εναποθέτουν όλους τους πόνους, αλλά και τις ελπίδες. Δεν αποτελεί εξαίρεση το ακριτικό χωριό Γαρέφι του νομού Πέλλας, άγρυπνος φρουρός στα βόρεια σύνορα της πατρίδας μας. Η σχέση των Γαρεφειωτών με την Παναγία είναι αρχέγονη, τιμώντας την ως προστάτιδα της κοινότητάς των σε ναό κτισμένο προς τιμή Της από τον 18ο αιώνα.
Ωστόσο η σχέση των αυθεντικών αυτών ανθρώπων που φόβο δεν γνώρισαν, αλλά με περισσή ευαισθησία και ανδρεία σιωπή στέκονται ευλαβικά μπροστά στην εικόνα της, δεν σταματά μόνον στα παλαιά χρόνια. Μέσα από την θαυματουργική Της εμφάνιση σε απλούς ανθρώπους της καθημερινότητας, στα μέσα του 20ου αιώνα, η Παναγία ανανεώνει την ζωντανή της παρουσία και γι’ αυτό τιμάται ιδιαιτέρως και την Παρασκευή της Διακαινησίμου με παρακλήσεις, πανηγυρική τράπεζα, χορούς και τραγούδια σε έναν τόπο γεμάτο ιστορία.
Ας διαβάσουμε την καταγεγραμμένη μαρτυρία του αγαθού ποιμένος Μπίνου Τραϊανού, όπως μας την παραδίδει ο εγγονός του Ανδρέας Μπίνος:
«Στο πρώτο όνειρο ήμουν στο βουνό και εμφανίστηκε ένας δεσπότης, και μου λέει: -Ο Μπίνος Τραϊανός? -Ναι εγώ είμαι. Του απαντάω, και με το μπαστούνι του χάραξε ένα τετράγωνο σχήμα κάτω στο έδαφος. -Εδώ θα κάνεις μία εκκλησία. -Δε μπορώ να την κάνω, είμαι ένας φτωχός άνθρωπος, πώς θα μπορέσω να κάνω μία εκκλησία; -Θα κάνεις μια μικρή. Έπειτα εξαφανίστηκε.
Ξύπνησα, είπα στην γυναίκα μου για το όνειρο και όπως κάθε μέρα κατέβηκα να ταΐσω τα πρόβατα και βρήκα ένα ψόφιο πρόβατο μέσα στο κοπάδι. Το πήρα το έθαψα και ύστερα πήγα βρήκα τον θείο μου τον ιερέα Παπα-Χρήστο Μιλτιάδη όπου και του αφηγήθηκα το όνειρο που είδα, και τότε μου είπε: -Δεν είναι κάτι, ένα όνειρο είναι, έχουν χαθεί ζωές εκεί κοντά. Στο δεύτερο όνειρο ήμουν στο ίδιο σημείο, τότε εμφανιστήκαν πολλοί άντρες ταλαιπωρημένοι, αξύριστοι και νηστικοί.
Ξαφνικά μέσα από το πλήθος βγήκε ο ίδιος δεσπότης που είδα και στο πρώτο όνειρο, εγώ τρόμαξα, και μου λέει: -Μην φοβάσαι, δε θα σε πειράξει κανένας. Παρατήρησα πολλά άδεια ταψιά δίπλα από τον κόσμο, τότε ρώτησα τον δεσπότη: -Τι είναι όλα αυτά τα άδεια ταψιά; Όλοι αυτοί πεινάνε; Που θα βρουν Φαΐ; -Κάνε εσύ την εκκλησία που σου είπα και τότε όλα αυτά τα ταψιά θα γεμίσουν και θα φάει όλος αυτός ο κόσμος. -Δεν μπορώ να κάνω εκκλησία δέσποτα, δεν έχω λεφτά…
Τότε ξύπνησα, είπα στην γυναίκα μου για το όνειρο και με συμβούλεψε να πάω να βρω τον θείο μου ώστε να του πω για το όνειρο. Κατέβηκα να ταΐσω τα πρόβατα όπου και πάλι βρήκα ένα ψόφιο πρόβατο. Το έθαψα και πήγα στον θείο μου τον ιερέα, του αφηγήθηκα το δεύτερο όνειρο και πως πάλι βρήκα ένα ψόφιο πρόβατο το πρωί που ξύπνησα. Καθησυχάζοντας με μου είπε: -Μη φοβάσαι, ένα όνειρο είναι, μη το σκέφτεσαι. Μετά από κάποιες μέρες βόσκαγα τα πρόβατα, ξαφνικά άρχισαν να τρέχουν και εγώ προσπαθούσα να τα προλάβω, όταν κατάφερα να τα μαζέψω είχαμε φτάσει στα σύνορα Γαρεφείου και Αγάθης, κάθισα να ξεκουραστώ και με πήρε ο ύπνος…
Τότε είδα και ένα τρίτο όνειρο. Στο σημείο που ήμουν και τις προηγούμενες δύο φορές, εμφανίστηκε ξανά ο ίδιος δεσπότης, αυτή τη φορά δε φορούσε άμφια δεσπότου αλλά είχε την μορφή Αγγέλου και μου είπε: -Εσύ δεν είσαι ο Μπίνος Τραϊανός; -Ναι, εγώ είμαι. -Τι θα γίνει με εσένα; Συνέχεια εσένα θα ψάχνω; Σου είπα να κάνεις μία εκκλησία και δεν έκανες. Δυο φορές σου το είπα, δύο πρόβατα σου ψόφησαν, σου το λέω και για τρίτη φορά… Αν δε το κάνεις, την τρίτη μέρα του Πάσχα θα πεθάνεις εσύ. Ξύπνησα τρομαγμένος, πήγα στο σπίτι και έπειτα στον θείο μου και του είπα το όνειρο.
Τότε ο θείος μου, μου είπε: -Δεν μπορώ να σου πω ότι είναι ένα απλό όνειρο, θα πρέπει να κάνεις μια μικρή εκκλησία, όλοι θα βοηθήσουμε και θα γίνει. Το εκκλησάκι έγινε και ο θείος μου ο ιερέας μου είπε να βρω την κοντινότερη γιορτή μετά το Πάσχα ώστε να έχει τελειώσει η νηστεία και να μπορεί να γίνει κουρμπάνι. Ζωοδόχου Πηγή, είναι πάντα Παρασκευή αλλά δεν είναι νηστεία και έτσι τα εγκαίνια έγιναν 11/05/1956 από τον μακεδονομάχο ιερέα Μιλτιάδη Παπα-Χρήστο…
Το 1956 ήταν μία δύσκολη χρονιά, υπήρχε μεγάλη ξηρασία και οι αγρότες δεν μπορούσαν να καλλιεργήσουν τα χωράφια τους, δεν μπορούσαν να οργώσουν και να σπείρουν. Την 11η Μαΐου του 1956 μετά τα εγκαίνια όπου το απόγευμα οι κάτοικοι του χωριού γύρισαν από εκκλησάκι στα σπίτια τους, άρχισε να βρέχει! Τρεις μέρες συνεχόμενα, με αποτέλεσμα οι αγρότες να μπορέσουν να δουλέψουν τελικά τα χωράφια τους και από τις καλλιέργειες τους να πάρουν μεγάλες σοδειές.»
Έκτοτε κάθε χρόνο της Ζωοδόχου Πηγής γίνεται στο σημείο της πρώτης οραματικής παρουσίας, στο βουνό του Γαρεφείου στην βρύση της Κουπρίβας, μεγάλη πανήγυρη προς τιμήν της Παναγίας, της οποίας προΐσταται η οικογένεια του Μπίνου Τραϊανού και στην οποία συρρέουν πλήθη όχι μόνον από το χωριό, αλλά και από τις γειτονικές κοινότητες.
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ
Το 1926 έγινε μάχη μεταξύ Βουλγάρων και Σέρβων στην βρύση. Ένα πρωινό οι Βούλγαροι έστησαν ενέδρα στου Σέρβους και όταν οι Σέρβοι πήγαν να γεμίσουν νερό έγινε μεγάλη σφαγή. Υπήρχαν νεκροταφεία κοντά στην πίστα όπου γίνονται οι εκδηλώσεις. Χρόνια αργότερα ήρθαν Σέρβοι αξιωματικοί και περιμάζεψαν τα λείψανα της σφαγής του 1926.