Βαδίζοντας προς την Μεγάλη των Παθών του Κυρίου μας εβδομάδα και προς το τέλος της νηστείας του Πάσχα, δεν υπάρχει τίποτα που να συγκρίνεται την περίοδο αυτή με την μετάνοια και την εξομολόγηση.
Αυτός άλλωστε είναι και ο σκοπός!
Τις άγιες τούτες μέρες να προσεγγίσουμε τον Χριστό μας που ο υλισμός και οι αξιώσεις πολλές φορές μας απομακρύνουν από την ουσία της ζωής που θα έπρεπε στ΄αλήθεια να ζούμε.
Τούτες τις άγιες ημέρες, ο Χριστιανός τις ζει μέσα στην Εκκλησία.
''Εγκαταλείπει'' την καθημερινότητα, την πολυτέλεια και όσο είναι ανθρωπίνως δυνατόν τα κοσμικά και ταυτίζεται με την εποχή που έζησε ο Κύριός μας.
Φέρνει στο νου του τη Θυσία του Χριστού για τον άνθρωπο.
Προσπαθεί να κατανοήσει το μέγεθος της Αγάπης του Κυρίου γι΄αυτόν και ύστερα η συνείδηση του Χριστιανού αρχίζει να λειτουργεί προς όφελος της ψυχής του.
-Ο Χριστός έδωσε τη ζωή Του για μένα, για τις δικές μου αμαρτίες, κι εγώ;
-Ο Χριστός μαστιγώθηκε και υπέστη φρικτά μαρτύρια για μένα, για τις δικές μου αμαρτίες, κι εγώ;
-Εγώ τί έχω κάνει μέχρι σήμερα για να του εκφράσω την βαθιά μου ευγνωμοσύνη;
-Τί κάνω ώστε να εκφράσω στον Χριστό μου ένα μικρό αλλά τεράστιο παράλληλα ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ;
-Τί κάνω ώστε η θυσία του Χριστού για εμένα να βρει αντίκρισμα;
Ενώ στις θρησκείες και τις διάφορες Οργανώσεις του κόσμου οι άνθρωποι γυρεύουν τον Θεό, στην Ορθόδοξη του Θεού Εκκλησία ο Θεός γύρεψε τον άνθρωπο και τον βρήκε!
Ω Θεέ μου, τι Tιμή!
Κι όμως εξακολουθώ και παραμένω αμετανόητος.
Εξακολουθώ και κρατώ κακία στον πλησίον μου.
Εξακολουθώ και κατακρίνω τους συνανθρώπους μου όταν Εσύ ο δίκαιος έδωσες θυσία τη ζωή Σου για μένα με θάνατο Σταυρικό.
Όταν επάνω στο φρικτό μαρτύριο του Σταυρού συγχωρούσες τους Σταυρωτές Σου λέγοντας:
''Πατέρα συγχώρεσέ τους δεν ξέρουν τί κάνουν''.
Φέρνοντας στο νου μας όλα αυτά και βιώνοντας μέσα στην Εκκλησία τις άγιες του Πάσχα ημέρες, δεν μπορεί ο Χριστιανός παρά να συγκινηθεί και να σκέφτεται σοβαρά πλέον την επιστροφή του στην αγκαλιά του Θεού Πατέρα.
Δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο, τίποτα το ανώτερο κυρίως τις μέρες τούτες για τον Χριστιανό να ολοκληρώσει την νηστεία του με το Μέγα Μυστήριο της Ιεράς εξομολογήσεως.
Τι είναι όμως η Εξομολόγηση και πώς γίνεται;
Δεν μπορεί να υπάρξει εξομολόγηση εάν πρώτα δεν αγγίξει την καρδιά μας το δάκρυ της μετανοίας. Αν δεν κατανοήσουμε ότι σφάλαμε, ότι αμαρτήσαμε ενώπιον του Κυρίου με διαφόρους τρόπους, δεν είναι δυνατόν να εξομολογηθούμε.
Η εξομολόγηση απαραίτητα πρέπει να συνοδεύεται από ειλικρινή στην καρδιά μετάνοια, διαφορετικά η αναφορά μας σε αμαρτήματα που κάναμε κατά το παρελθόν, δεν είναι παρά μια απλή συζήτηση με τον ιερέα δίχως πνευματική οικοδομή, δίχως πνευματική ουσία.
-ΓΙΑΤΙ ΝΑ ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΘΩ ΤΙΣ ΑΜΑΡΤΙΕΣ ΜΟΥ;
-ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕΙ Ο ΘΕΟΣ ΤΑ ΑΜΑΡΤΗΜΑΤΑ ΜΟΥ;
Μας απαντά ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος:
Η ομολογία της αμαρτίας ''εξαφανίζει τα αμαρτήματα...
Ο Θεός δεν ζητά από εμάς την ομολογία των αμαρτημάτων μας επειδή δεν τα γνωρίζει,...
αλλά επειδή θέλει να έρθουμε σε συναίσθηση των σφαλμάτων και να δείξουμε την καλή μας διάθεση...
Μήπως ζητά από μας κάτι βαρύ και δύσκολο;
Συντριβή της καρδιάς, κατάνυξη του λογισμού, ομολογία της αμαρτίας και αφοσίωση σε Αυτόν με προθυμία και ζήλο.
Και τότε, όχι μόνο χαρίζει την θεραπεία των τραυμάτων και μας παρουσιάζει καθαρούς από τα αμαρτήματα, αλλά , μας καθιστά και δικαίους...''.
Προετοιμασία για το μυστήριο της Εξομολόγησης
Από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, το μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως προηγείται της Θείας Κοινωνίας.
Η Διδαχή των Δώδεκα Αποστόλων [ένα από τα σημαντικότερα αρχαία χριστιανικά κείμενα (ολόκληρο εδώ)] γράφει:
Κατά την ημέρα της Κυριακής "όταν συναχθείτε... τελέσατε το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, αφού προηγουμένως εξομολογηθείτε τα παραπτώματά σας".
Αρκετοί Χριστιανοί νομίζουν ότι είναι επιβεβλημένο να κοινωνούν σε κάθε μεγάλη εορτή, χωρίς όμως να δίνουν σημασία στην απαιτούμενη προετοιμασία.
Ο Ιερός Χρυσόστομος μιλά σχετικά:
"Πολλοί από τους πιστούς... ενώ είναι γεμάτοι από αμέτρητα κακά... πλησιάζουν την Αγία Τράπεζα κατά τις εορτές όπως - όπως.
Δεν γνωρίζουν ότι κατάλληλος καιρός για τη Θεία Κοινωνία δεν είναι η εορτή και η πανήγυρη, αλλά η καθαρή συνείδηση και η άμεμπτη ζωή...
Γι΄αυτό σας παρακαλώ όλους, μην πλησιάζετε στα Θεία Μυστήρια, επειδή απλώς και μόνο το απαιτεί η εορτή, αλλά αν κάποτε πρόκειται να λάβετε μέρος στην Αγία αυτή Προσφορά, να καθαρίζετε καλά τον εαυτό σας πολλές μέρες πριν με τη μετάνοια, την προσευχή, την ελεημοσύνη".
Για να δεχτεί κανείς μέσα του το Άγιο Σώμα και Αίμα του Χριστού, πρέπει να καθαριστεί με την Ιερά Εξομολόγηση.
Ο Απόστολος Παύλος γράφει:
"Ας δοκιμάζει ο καθένας τον εαυτό του και τότε να τρώγει από τον Άγιο Άρτο και να πίνει από το Άγιο Ποτήριο.
Διότι όποιος τρώγει και πίνει αναξίως, αυτός τρώγει και πίνει προς κατάκρισή του, αφού δεν κατανοεί ότι κοινωνεί το σώμα και το αίμα του Κυρίου....
....Πώς θα πάρουμε μέσα μας τον Θεό και θα γίνουμε σύσσωμοι με Αυτόν, αν δεν απορρίψουμε πρώτα τις αμαρτίες με εξομολόγηση και εάν δεν καθαρίσουμε τον ρύπο που δημιουργήθηκε από αυτές στην ψυχή, με ελεημοσύνη, αγνότητα και εγκράτεια, με προσευχή και κατάνυξη και τα άλλα έργα της μετανοίας;".
Εμπόδια για τη μετάνοια
Στην προσπάθεια που κάνουμε για να μετανοήσουμε συναντούμε πολλά εμπόδια.
Πράγματι είναι δύσκολο "να πλησιάσει κανείς την Πύλη της μετανοίας και να νικήσει τον εχθρό που κάθεται στην είσοδο εξαγριωμένος...
Κατόπιν όμως, και ο διάβολος δεν θα δείξει τόση μανία αφού νικήθηκε μία φορά, ... και εμείς θα αποκτήσουμε μεγαλύτερη προθυμία και με πολλή ευκολία θα τρέξουμε στον καλό αυτό αγώνα".
Ας δούμε μερικά από τα εμπόδια που οφείλονται είτε στην πονηρία του διαβόλου, είτε στην κακή μας προαίρεση.
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΙΣΘΗΣΙΑ
Ορισμένοι άνθρωποι βρίσκονται σε μια κατάσταση πνευματικής αναισθησίας.
Λένε: "Δεν έχω τίποτα για να εξομολογηθώ, δεν πείραξα κανένα, ούτε σκότωσα, ούτε έκλεψα".
Αν βέβαια τους ρωτήσεις για κάποια αμαρτήματα, συχνά σοβαρά, παραδέχονται ότι τα διέπραξαν, δεν δέχονται όμως ότι είναι αμαρτίες.
-Πιστεύουν ότι όταν ένα αμάρτημα το κάνουν πολλοί, παύει να είναι αμαρτία, υποστηρίζουν ότι στην εποχή μας άλλαξαν τα πράγματα.
-Αυτό που παλαιότερα ήταν αμαρτία, σήμερα είναι φυσιολογικό!
Τους ανθρώπους που έχουν τέτοιες αντιλήψεις, ο Πνευματικός οφείλει να τους πείσει ότι ο Λόγος του Θεού παραμένει αναλλοίωτος σε κάθε εποχή, και ότι πρέπει να εφαρμόζουμε τις Θείες Εντολές όπως ο Κύριος μας τις παρέδωσε.
Εάν δεν νικηθεί η πνευματική αναισθησία, μεταβάλλεται σε σκληροκαρδία, δηλαδή σε μία κατάσταση πωρώσεως.
Αυτήν μας καλεί το Άγιο Πνεύμα να αποφύγουμε.
Οι σκληροκάρδιοι ουκ έγνωσαν τας οδούς του Θεού, δηλαδή δεν βρίσκουν το δρόμο που οδηγεί στη Βασιλεία του Θεού, το δρόμο της Μετανοίας.
ΑΠΟΓΝΩΣΗ
Άλλους ανθρώπους ο διάβολος τους ρίχνει στην απόγνωση.
Οι Χριστιανοί αυτοί πιστεύουν ότι είναι τόσο αμαρτωλοί, ώστε είναι αδύνατο να συγχωρεθούν.
Η άφεση των αμαρτιών όμως που δίδεται με την Ιερά Εξομολόγηση, δεν εξαρτάται από το μέγεθος ή το πλήθος των αμαρτιών μας, αλλά από το έλεος του Κυρίου, που είναι άπειρο.
Εκεί στηριζόμαστε και προσερχόμαστε στο Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως.
Επομένως ας μην έχουμε καμία αμφιβολία ότι θα λάβουμε την άφεση των αμαρτιών και θα γίνουμε δεκτοί από τον Θεό με αγάπη πατρική.
Ο σκοπός του διαβόλου είναι να μας αποτρέψει από την σωτήριο μετάνοια.
Για αυτό "μας βυθίζει στους λογισμούς της απογνώσεως, για να κόψει την ελπίδα μας από τον Θεό, την ασφαλή αυτή άγκυρα, το στήριγμα της ζωής μας, την χειραγωγό της οδού που οδηγεί προς τον ουρανό".
Ο Άγιος Ιωάννης τονίζει:
"Κανείς ας μην απελπίζεται για τη σωτηρία του...
Είσαι τελώνης;
Μπορείς να γίνεις Ευαγγελιστής.
Είσαι βλάσφημος;
Μπορείς να γίνεις Απόστολος.
Είσαι ληστής;
Μπορείς να λεηλατήσεις τον Παράδεισο...
Δεν υπάρχει καμία αμαρτία που να μη σβήνεται με τη Μετάνοια...
Έχεις ιατρό ανώτερο από την αρρώστια,...
...έχεις ιατρό ο Οποίος μπορεί και θέλει να σε θεραπεύσει".
ΑΝΑΒΟΛΗ
Αν ο άνθρωπος ξεπεράσει τις δυσκολίες και αποφασίσει να εξομολογηθεί, ο διάβολος θα του υποβάλει τον λογισμό της αναβολής:
"Θα πάω", λένε πολλοί, "να εξομολογηθώ.
Αλλά έχω ακόμη καιρό".
Ξεχνούν οι άνθρωποι αυτοί ότι μόνο το σήμερα είναι δικό μας, το αύριο ανήκει στο Θεό.
Πόσοι άνθρωποι δεν έφυγαν από τη ζωή αυτή χωρίς να προλάβουν να ετοιμασθούν πνευματικά;
Έπειτα αφού η αμαρτία είναι μια αρρώστια της ψυχής, με τον τρόπο αυτό λέμε το εξής:
"Ας ζήσω τη ζωή μου άρρωστος και όταν πρόκειται να πεθάνω πηγαίνω στο γιατρό".
Αλλά τότε δεν μας χρειάζεται πια γιατρός.
Ο πειρασμός μας προτρέπει να διαπράξουμε σήμερα την αμαρτία και να εργασθούμε αύριο την αρετή.
Γι΄αυτό ο Κύριος λέγει:
"Σήμερον εάν της φωνής μου ακούσητε".
Ο εχθρός δεν μας συμβουλεύει φανερά να απομακρυνθούμε από τον Θεό, αλλά "μας κλέβει μεθοδικά τη σημερινή ημέρα και μας αφήνει για την επόμενη τις ελπίδες.
Επειδή όταν έλθει η άλλη μέρα πάλι έρχεται ο άδικος συνέταιρος (δηλαδή ο διάβολος) και απαιτεί το σήμερα για τον εαυτό του και το αύριο για τον Θεό" .
Η ζωή από την οποία μας εμποδίζει είναι το Μυστήριο της Ιεράς Εξομολογήσεως που μας ανασταίνει από τον θάνατο της αμαρτίας.
Όχι σήμερα, θα μετανοήσω και αύριο ας γίνει το θέλημα του Θεού.
Έχοντας όλα αυτά υπόψη μας ''εκμεταλλευόμενοι'' προς πνευματική μας ωφέλεια τις άγιες τούτες ημέρες του Πάσχα, ας λάβουμε την μεγάλη απόφαση.
Ας κάνουμε την κριτική μας, ας προσεγγίσουμε τον Κύριο και ας ζητήσουμε την μεσιτεία του που έτσι κι αλλιώς χρειαζόμαστε πάντα στη ζωή μας, ώστε μαζί με την δική του Ανάσταση να σημάνει και για εμάς η δική μας πνευματική αφύπνιση.
Ας πλησιάσουμε στο εξομολογητήριο του Πνευματικού μας πατέρα και ας προσέλθουμε με ειλικρινή καρδιά και μετάνοια αληθινή κάτω από το ιερό πετραχήλι του, εναποθέτοντας εκεί τα αμαρτήματα μας.
Ας μας αξιώσει ο Κύριος να μεταλάβουμε το Σώμα και το Αίμα Του προς σωτηρία της ψυχής μας.
Ας επιστρέψουμε όλοι όσοι έχουμε πλανηθεί από τις πλάνες του κόσμου.
Ας επιστρέψουμε σήμερα, τώρα όσο ακόμα είναι για εμάς καιρός.
Ο Θεός να μας προστατεύει από την πλάνη των αιρέσεων.
Το άρθρο γράφτηκε βάση του βιβλίου:
ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟΝ ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ
Ιερομονάχου ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ