Ο Άγιος Θεράπων καταγόταν, σύμφωνα με τον Ανδρέα Κρήτης, από ευγενείς και ευσεβείς γονείς. Καταφρόνησε όλες τις ανάγκες της ζωής και επιδόθηκε στη μελέτη της Ιερής Παράδοσης, όπως βιώνεται μέσα στην Εκκλησία.
Η ζωή του ήταν λιτή και απλή. Ήθελε να αγωνίζεται με τη βοήθεια του Θεού στη συμπλήρωση των ελληματικοτήτων της ανθρώπινης φύσεως και εργαζόμενος μέσω της πορείας για την απόκτηση των αρετών και της ηθικής τελείωσης. Προς το σκοπό αυτό, ασκούσε τον εαυτό του χάριν της αγάπης του Χριστού με εγκράτεια, πνευματικούς κόπους, και απέραντη προσευχή. Στην πορεία του χρόνου, αναδείχθηκε σπουδαίος κήρυκας του λόγου του Θεού.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Άγιος Θεράπων δεν επιθυμούσε αξιώματα, υπάκουσε όμως στην εντολή της θείας Χάριτος και χειροτονήθηκε Επίσκοπος. Λάμπρυνε το αρχιερατικό αξίωμα διακονίας, έγινε διδάσκαλος της Ορθοδοξίας και υπήρξε ακριβής και διακριτικός στο λόγο του. Μετέστρεψε πολλούς ανθρώπους από διάφορες αιρέσεις στην Αληθινή Πίστη της Ορθοδοξίας, παρηγόρησε και συμπαραστάθηκε στους έχοντες ανάγκη πιστούς.
Ο Άγιος Θεράπων αντιτάχθηκε με θάρρος και άσκησε θεολογική κριτική στους εικονομάχους, αποκαλώντας τους αιρετικούς και ασεβείς. Εκείνοι, μη ανεχόμενοι και μη δεχόμενοι την εκκλησιαστική κριτική του Αγίου, όντας οι ίδιοι αλαζόνες, τον συκοφάντησαν, τον φυλάκισαν και τον εξόρισαν.
Αργότερα ήρθε στα Ιεροσόλυμα, όπου με το λόγο και τις διάφορες αγαθοεργίες του ωφέλησε πολλούς ανθρώπους. Βλέποντας όμως τον κόσμο να τον τιμά και έχοντας ήδη γίνει αρκετά γνωστός σε όλη την εκεί περιοχή, αποφάσισε να αφήσει τα Ιεροσόλυμα και ήλθε στην Κύπρο. Όμως η φήμη του ήταν τόσο μεγάλη, που είχε εξαπλωθεί και στην πατρίδα μας, τη νήσο των Αγίων.
Αρχικά φιλοξενήθηκε από κάποιο Σώσιο, ο οποίος μαζί με τη γυναίκα του ήταν φιλάσθενοι. Η γυναίκα του ήταν κατάκοιτη στο κρεβάτι για εννέα χρόνια με υψηλό πυρετό. Βλέποντας ο Άγιος την καλοσύνη τους, τους χάρισε διά του Χριστού την πολυπόθητη υγεία. Και άλλοι ασθενείς, όταν το έμαθαν, παρακαλούσαν τον Άγιο να τους θεραπεύσει, και ο Άγιος, βάζοντας τα χέρια του επάνω στα κεφάλια τους, τους ευλογούσε και τους θεράπευε όλες τις ασθένειες, κηρύττοντας σε όλο τον κόσμο την Αληθινή Πίστη της Ορθοδοξίας.
Ο τότε άρχοντας του νησιού, αφού έμαθε για τον Άγιο, τον κάλεσε και τον παρακάλεσε να μείνει εκεί κοντά του, δίνοντας του την επισκοπή της επαρχίας της Λάρνακας, για να ωφεληθεί περισσότερος κόσμος. Ο Άγιος δέχθηκε και έγινε επίσκοπος Κιτίου. Όλοι ήταν χαρούμενοι, γιατί εκτός από επίσκοπος ήταν και ο Ανάργυρος ιατρός του Νησιού.
Κατά τη διάρκεια της επιδρομής των Αράβων στην Κύπρο, συνελήφθη και αποκεφαλίστηκε μπροστά στην Αγία Τράπεζα την ώρα που λειτουργούσε. Μόλις όμως έγινε αυτό, ουράνιες μελωδίες και ένα Άκτιστο Φως κύκλωσε όλο το χώρο της Αγίας Τράπεζας. Αυτό το πανίερο θέαμα έδωσε δύναμη στους πιστούς, ενώ στους Άραβες προκάλεσε φόβο και τύψεις για αυτό που έκαναν. Το σώμα του Ιερομάρτυρα Θεράποντος κηδεύτηκε από τους πιστούς, στο σημείο όπου χτίστηκε ο πρώτος ναός του.
Έπειτα από μερικούς αιώνες, και λίγο πριν επιτεθούν ξανά οι Αγαρηνοί στην Κύπρο, εμφανίστηκε σε όνειρο ο Άγιος και έδωσε εντολή να μεταφερθούν τα οστά του στην Κωνσταντινούπολη, για να μην πατηθούν από απίστους. Πράγματι, μεταφέρθηκαν στην Επτάλοφο Πόλη, όπου οικοδομήθηκε ναός προς τιμή του. Ακόμη και ολόκληρο προάστιο στην Πόλη ονομάζεται μέχρι σήμερα Θεραπιά προς τιμή του Αγίου Θεράποντος.
Ναός του Αγίου Θεράποντος υπάρχει στην κατεχόμενη κοινότητα της Αγγαστίνας της Μεσαορίας. Οι εκτοπισμένοι εορτάζουν και τον τιμώμενο σήμερα Άγιο Ιεράρχη και τον Όσιο Θεράποντα, ο οποίος ασκήτευσε στην περιοχή και η μνήμη του τιμάται στις 14 Οκτωβρίου. Προσευχή όλων μας σύντομα να αποκατασταθεί και να λειτουργηθεί ο ναός του και μαζί να εξωραϊστεί το κοιμητήριο στον περίβολο του ιστορικού ναού.
Να σημειωθεί ότι στην Επαρχία Λεμεσού υπάρχει κοινότητα επ’ ονόματι του Αγίου Θεράποντος. Εκεί υπάρχει εκκλησία και αγίασμα του Αγίου. Σύμφωνα με την παράδοση, διήλθε από την περιοχή, όπου ασκήτεψε. Διατηρείται αγαθή ανάμνηση ότι επιτέλεσε πολλά θαύματα. Εκκλησίες του Αγίου υπάρχουν και στον ευρύτερο ελληνικό χώρο, όπως στη περιοχή Ζωγράφου των Αθηνών, στη Θεσσαλονίκη, στη Μυτιλήνη και ασφαλώς στην Επτάλοφο Πόλη. Ιερό Λείψανο του Αγίου φυλάσσεται στην Ιερό Μονή Ζωγράφου στο Άγιο Όρος.
Του Επισκόπου Μεσαορίας Γρηγορίου