Αν δεν μπορέσουμε να φανερώσουμε ή να αποκαλύψουμε ένα λογισμό, μια κρυφή φαντασίωση, ένα φόβο ή έναν πειρασμό, τότε αποκτά εξουσία επάνω μας.
Αν όμως, με τη βοήθεια του πνευματικού μας πατέρα, βγάλουμε τον λογισμό από το σκοτάδι στο φως, η επιρροή του αρχίζει να εξασθενεί.
Έχοντας εκθέσει τον λογισμό, είμαστε σε θέση να ασχοληθούμε και μπορεί να αρχίσει η διαδικασία της θεραπείας.
Η μέθοδος που προτείνεται εδώ από τους πρώτους μοναχούς έχει ενδιαφέρουσες ομοιότητες με τις τεχνικές της σύγχρονης ψυχανάλυσης και ψυχοθεραπείας.
Αλλά οι πρώτοι μοναχοί είχαν επεξεργαστεί αυτήν τη μέθοδο δεκαπέντε αιώνες πριν από τον Φρόυντ και τον Γιουνγκ!
Υπάρχει φυσικά μια σημαντική διαφορά: οι πρώτοι μοναχοί δεν είχαν υιοθετήσει την έννοια του υποσυνειδήτου με τον τρόπο που κάνει η σύγχρονη ψυχολογία, ακόμη κι αν αναγνώριζαν ότι με τη συνειδητή γνώση κατανοούμε συνήθως μόνο ένα μικρό μέρος του εαυτού μας.
(«Η εντός ημών Βασιλεία», εκδ. Ακρίτας, σελ. 218-219).