Back to top

"Καταστρέφουν" τις εκκλησίες στην Αλβανία με το πρόσχημα της αναστήλωσης

29/01/2020 - 11:22

"Είναι όχι απλά ανησυχητικό αυτό που συμβαίνει με τις υπό κρατική χρηματοδότηση κι ευθύνη δήθεν αναστηλώσεις στις κοινότητες Δρυμάδων και Βούνου, στο Δήμο Χιμάρας. Ειδικά σε ότι αφορά επιχειρούμενες αναστηλωτικές εργασίες σε ιερούς ναούς που είναι χαρακτηρισμένοι ως μνημεία της πνευματικής και πολιτιστικής Ορθόδοξης κληρονομιάς η πραγματικότητα βρίσκεται σε διαμετρική αντίθεση με την προπαγάνδα που περιβάλει την εφαρμογή του εν λόγω προγράμματος" γράφει ο tachrydromos.org.

Δεν αφορά απλά στην εμμονή της πολιτείας και των φορέων του Υπουργείου Πολιτισμού στο να μην υπολογίζουν τις δομές της Ορθοδόξου Εκκλησίας και τις κοινότητες των πιστών στις εν λόγω ενορίες κατά την έναρξη και την υλοποίηση των εργασιών. Κι αυτό προφανώς είναι ιδιαίτερα ενοχλητικό και εμπεριέχει τα στοιχεία της παραβίασης της εγχώριας νομοθεσίας και αθέτησης των πεσυμφωνημένων με την Εκκλησία.

Η συμφωνία δεν αφορά τίποτε παραπάνω απ’ το σεβασμό του κυριαρχικού δικαιώματος της Ορθοδόξου Εκκλησίας πάνω στα λατρευτικά κτίσματα και ως εκ τούτου θα πρέπει όχι απλά να είναι ενημερωμένη για κρατικές πρακτικές πάνω σ’ αυτά τα κτίσματα αλλά ειδικά να είναι παρούσα κατά την έναρξη ή την εκτέλεση εργασιών. Αντί τούτου προσπαθούν να εμπεδωθεί κλίμα αμφισβήτησης του οποίου οι στόχοι είναι βαθύτεροι και δεν αφορούν απλά στην αμφισβήτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος.

Εν προκειμένου όμως ο λόγος είναι για την ποιότητα των εργασιών και την παντελή έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού για την εκτέλεση εργασιών με βάση τα επιστημονικά κριτήρια. Την περασμένη εβδομάδα η έναρξη εργασίας στον Ι. Ναό των Εισοδίων της Παναγίας στο Μεσόδι του Βούνου αναστάτωσε και με το δίκιο τους πιστούς και κατοίκους της περιοχής. Εικόνες που επισυνάπτουμε το παρόντος σημειώματος μαρτυρούν ότι στον ιστορικό και ιδιαίτερης ιστορικής και αρχιτεκτονικής σημασίας ναό, οι εργασίες στην ουσία του προκαλούν επιπρόσθετες φθορές παρά το συντηρούν.

Αποξηλώσεις που ήδη έχουν επιφέρει συνέπειες στην τοιχογραφία, οικοδομικά υλικά που δεν έχουν σχέση με το χαρακτήρα του μνημείου, υποστηλώματα που ακουμπούν κατευθείαν πάνω σε ευαίσθητες επιφάνειες των τοιχογραφιών, καμιά μέριμνα προστασίας του συνόλου της τοιχογραφίας από μηχανικούς παράγοντες αλλά ειδικά από την όμβρια υγρασία κ.α. απ’ τη μια μαρτυρούν την παντελή παραβίαση τεχνικών κανόνων και επιστημονικών κριτηρίων. Απ’ την άλλη είναι προσβολή για το χαρακτήρα του κτίσματος ως λατρευτικός χώρος και μάλιστα υπό χρήση. Τούτο το δεύτερο ειδικά θα είχε αποφευχθεί στην περίπτωση της συνεργασίας με τους κληρικούς και τα εκκλησιαστικά συμβούλια.

Χρειάστηκαν οι έντονες διαμαρτυρίες και οι κινητοποιήσεις των κατοίκων ώστε να διακοπούν προσωρινά οι εργασίες χωρίς όμως τούτο να σημαίνει και ότι θα υπάρξει επί το πλείστον ευαισθητοποίηση απ’ τους αρμόδιους φορείς. Είναι στην ουσία επανάληψη, δυστυχώς, πρακτικών που συνέχεια απασχολούν τους ενδιαφερόμενους.

Ο εν λόγω ι. Ναός των Εισοδίων της Παναγίας είναι κτίσμα του δεύτερου μισού του 18ου αιώνα, όταν επίσκοπος Δελβίνου και Χιμάρας ήταν ο Ιωννίκιος, κατά τη διάρκεια της ποιμαντορίας του οποίου που συμπίπτει με τις περιοδείες του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού αναπτύσσεται πλούσια και κτιριολογική δράση στην περιοχή της Χιμάρας. Επιγραφή στη δυτική πύλη του Ναού μαρτυρά ως έτος αγιογράφησης το 1783 με τη συνδρομή ντόπιου πιστού ονόματι Σάββα Δήμα. Ο Ναός μικρών σχετικά διαστάσεων (περίπου 12μΧ4μ), μονόχωρος, μπορεί να μην έχει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική περιποίηση των εξωτερικών επιφανειών εν τούτοις είναι ακριβώς οι απειλούμενες απ’ τις κακοτεχνίες εσωτερικές τοιχογραφίες που του προσδίδουν αξία και διάσταση στην ιστορική τεκμηρίωση.

Την περασμένη εβδομάδα η έναρξη εργασίας στον Ι. Ναό των Εισοδίων της Παναγίας στο Μεσόδι του Βούνου αναστάτωσε κατοίκους της περιοχής. Εικόνες που επισυνάπτονται μαρτυρούν ότι στον ιστορικό και ιδιαίτερης ιστορικής και αρχιτεκτονικής σημασίας ναό, οι εργασίες στην ουσία του προκαλούν επιπρόσθετες φθορές παρά το συντηρούν.

Αποξηλώσεις που ήδη έχουν επιφέρει συνέπειες στην τοιχογραφία, οικοδομικά υλικά που δεν έχουν σχέση με το χαρακτήρα του μνημείου, υποστηλώματα που ακουμπούν κατευθείαν πάνω σε ευαίσθητες επιφάνειες των τοιχογραφιών, καμιά μέριμνα προστασίας του συνόλου της τοιχογραφίας από μηχανικούς παράγοντες αλλά ειδικά από την όμβρια υγρασία κ.α. απ’ τη μια μαρτυρούν την παντελή παραβίαση τεχνικών κανόνων και επιστημονικών κριτηρίων. Απ’ την άλλη είναι προσβολή για το χαρακτήρα του κτίσματος ως λατρευτικός χώρος και μάλιστα υπό χρήση. Τούτο το δεύτερο ειδικά θα είχε αποφευχθεί στην περίπτωση της συνεργασίας με τους κληρικούς και τα εκκλησιαστικά συμβούλια.

Ο εν λόγω ι. Ναός των Εισοδίων της Παναγίας είναι κτίσμα του δεύτερου μισού του 18ου αιώνα. Επιγραφή στη δυτική πύλη του Ναού μαρτυρά ως έτος αγιογράφησης το 1783 με τη συνδρομή ντόπιου πιστού ονόματι Σάββα Δήμα. Ο Ναός μικρών σχετικά διαστάσεων (περίπου 12μΧ4μ), μονόχωρος, μπορεί να μην έχει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική περιποίηση των εξωτερικών επιφανειών εν τούτοις είναι ακριβώς οι απειλούμενες απ’ τις κακοτεχνίες εσωτερικές τοιχογραφίες που του προσδίδουν αξία και διάσταση στην ιστορική τεκμηρίωση.

Πηγή: Tachydromos.org