Η Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης υποδέχθηκε το απόγευμα της Δευτέρας, 25 Νοεμβρίου 2024, την Αυτού Θεία Παναγιότητα τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο. Είναι η πρώτη φορά ανά τους αιώνες που Πρωτεύθυνος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας επισκέπτεται την Σπάρτη και η ευμενής του παρουσία καταγράφεται ως σταθμός στην τοπική εκκλησιαστική ιστορία. Ειδικότερα, στα γεωγραφικά όρια της Ιεράς Μητροπόλεώς μας υποδέχθηκαν τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ. Ευστάθιος, ο Δήμαρχος Σπάρτης κ. Μιχαήλ Βακαλόπουλος, ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Δημήτριος Πτωχός, ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Λακωνίας κ. Θεόδωρος Βερούτης, ο Διοικητής της Στρατιωτικής Φρουράς Λακωνίας, Ταξίαρχος κ. Δημήτριος Αννετούδης, ο Περιφερειακός Αστυνομικός Διευθυντής Πελοποννήσου Ταξίαρχος κ. Ηλίας Αξιοτόπουλος και ο Αστυνομικός Διευθυντής Λακωνίας κ. Βασίλειος Τσιγαρίδης. Τον Παναγιώτατο συνοδεύουν στην επίσκεψή του: ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Προικοννήσου κ. Ιωσήφ, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Σηλυβρίας κ. Μάξιμος, ο Πανοσιολογιώτατος Μέγας Εκκλησιάρχης κ. Αέτιος, Διευθυντής του Ιδιαιτέρου Πατριαρχικού Γραφείου, ο Αιδεσιμολογιώτατος Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου κ. Ελευθέριος Χρυσοχόος, ο Ιερολογιώτατος Διάκονος κ. Ανατόλιος Δοξαστάκης και οι εντιμολογιώτατοι κ.κ. Κωνσταντίνος Δεληκωσταντής, καθηγητής, Διευθυντής του Α΄ Πατριαρχικού Γραφείου, Νικόλαος – Γεώργιος Παπαχρήστου, Διευθυντής του Γραφείου Τύπου και Επικοινωνίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου και Στυλιανός Μουχλίδης, Γραμματέας. Στη συνέχεια, η πομπή των οχημάτων κινήθηκε προς την Σπάρτη. Η επίσημη υποδοχή έλαβε χώρα στην είσοδο του πανηγυρίζοντα Ιερού Ναού Οσίου Νίκωνος του ‘’Μετανοείτε’’ παρουσία σύσσωμου του ιερού κλήρου, των επίσημων προσκεκλημένων, των τοπικών αρχόντων, της μαθητιώσας νεολαίας, πολιτιστικών συλλόγων και πλήθους πιστών, που είχαν κατακλύσει τον Ναό και τον περιβάλλοντα χώρο. Παράλληλα, τιμητικό άγημα και στρατιωτική μπάντα απέδωσαν τιμές.
Συγκίνηση και σεβασμός
Μετά την είσοδο στον Ιερό Ναό, τελέσθηκε η Δοξολογία προεξάρχοντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου. Τον Προκαθήμενο της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας προσφώνησε αρχικά ο Σεβασμιώτατος κ. Ευστάθιος. Ο Ποιμενάρχης επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι σύσσωμος κλήρος και λαός υποδέχονται με αισθήματα απύθμενης χαράς, συγκίνησης, σεβασμού, τιμής και αγάπης τον Πρωτεύθυνο της Ορθοδοξίας και θεματοφύλακα των παραδόσεων του Γένους μας. Ο Σεβασμιώτατος έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην πολυσχιδή και χαρισματική προσωπικότητα του Παναγιωτάτου αναφέροντας χαρακτηριστικά: «Σέ μιά ἐποχή κοσμογονικῶν ἐξελίξεων καί πολύμορφης καί πολυώνυμης σύγχυσης καί κρίσης, ἀπό τήν ὁποία δυστυχῶς δέ διαφαίνεται ἄμεση διέξοδος, ἡ Πρωτόθρονη Ἐκκλησία εὐλογήθηκε νά ἔχει στήν Κορυφή της Πατριάρχη μέ διεθνές κύρος καί μέ ἐπίγνωση τῆς κομβικῆς ἀποστολῆς του στή σύγχρονη συγκυρία. Οἱ θέσεις καί οἱ δραστηριότητές Σας σέ φλέγοντα θέματα τοῦ σύγχρονου βίου, ὅπως τό φυσικό περιβάλλον, ἡ τρομοκρατία, ὁ πόλεμος, ἀπηχοῦν τή βαθιά ποιμαντική Σας ἀγωνία καί τήν ἀνταπόκρισή Σας στήν ἱστορική εὐθύνη τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ». Στη συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στην πλούσια ιστορία του ευλογημένου τόπου μας από αρχαιοτάτων χρόνων, αλλά και στα πρόσωπα που άφησαν ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους αποτελώντας πρότυπα πίστεως, φιλοπατρίας, ηρωισμού και πνευματικής παραγωγής. Ο Σεβασμιώτατος παρακάλεσε τον Παναγιώτατο να ευλογήσει την εκκλησιαστική άμπελο της Ιεράς Μητροπόλεως, τον χριστοφόρο λαό μας, τον ιερό κλήρο, τους τοπικούς άρχοντες και ιδιαίτερα τους νέους και τις νέες μας, που αποτελούν την ελπίδα και την απαντοχή μας στης απελπισίας τον καιρό. Κατακλείοντας την προσφώνησή του, αφενός εξέφρασε τις ευγνώμονες ευχαριστίες τόσο του ιδίου όσο και του χριστεπώνυμου πληρώματος της τοπικής Εκκλησίας προς τον Παναγιώτατο για την Αγιοκατάταξη του Εθνοϊερομάρτυρος Ανανίου Λαμπάρδη, Μητροπολίτη Λακεδαιμονίας, αφετέρου Του πρόσφερε ένα συμβολικό δώρο, εις ανάμνηση της επισκέψεώς Του στην Σπάρτη, και συγκεκριμένα έναν ασημένιο δίσκο, ο οποίος φέρει στο μέσο του ανάγλυφο της προτομής του Αγίου ενδόξου Εθνοϊερομάρτυρος Ανανίου και γύρω του την αφιερωτική επιγραφή: «ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙῼ, οἰακιστῇ τοῦ παγκοίνου σκάφους τῆς Θεοδμήτου Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, τῷ εὐλογήσαντι δαψιλῶς λιταῖς πρός Θεόν τόν λαόν τῆς Ὁσιοσκεπάστου Σπάρτης, ἅμα τῇ Αὐτοῦ εὐμενεῖ ἐπισκέψει, ἱερογραφησομένῃ ὡς σταθμῷ εἰς τήν τοπικήν ἐκκλησιαστικήν ἱστορίαν, προσφέρεται ὡς ἐλάχιστον ἀντιμίσθιον καί κανίσκιον εὐγνωμοσύνης καί ἐξιδιασμένης ἀγάπης βαθυσεβάστως. ὑπό τοῦ ἐλαχίστου ἐν Ἐπισκόποις Εὐσταθίου». Επίσης, προσφέρθηκε στον Προκαθήμενο της Ορθοδοξίας μία χειροποίητη εικόνα του Αγίου Βαρθολομαίου φιλοτεχνημένη από το εργαστήριο αγιογραφίας της Ιεράς Μονής Ζερμπίτσης. Ακολούθως, τον Παναγιώτατο προσφώνησαν καταλλήλως ο Δήμαρχος Σπάρτης κ. Μιχαήλ Βακαλόπουλος και ο Περιφερειάρχης Πελοποννήσου κ. Δημήτριος Πτωχός. Οι προσφωνήσεις ολοκληρώθηκαν με τον Προϊστάμενο του Ι.Ν. Οσίου Νίκωνος, Αιδεσιμολογιώτατο Πρωτοπρεσβύτερο π. Αθανάσιο Σπηλιώτη, ο οποίος εκ μέρους του Εκκλησιαστικού Συμβουλίου πρόσφερε στον Παναγιώτατο ένα αργυροποίητο θυμιατό.
Στην αντιφώνησή του, η Α.Θ.Π. ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος ευχαρίστησε για την θερμή υποδοχή κλήρου και λαού και για τις εγκάρδιες προσφωνήσεις. Επίσης, εξέφρασε την χαρά του που επισκέπτεται την ιστορική κι ευλογημένη Ιερά Μητρόπολη Μονεμβασίας και Σπάρτης, έναν τόπο έχοντα πνευματικούς δεσμούς και κοινούς αγώνες μετά του Ιερού Κέντρου της Ορθοδοξίας, όπου αγίασαν και αγιάσθησαν πολλοί Όσιοι και δίκαιοι, μεταξύ των οποίων και ο προσφάτως καταταγείς στο Αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας Εθνοϊερομάρτυρας Ανανίας. Ο Παναγιώτατος επισήμανε ότι επισκέπτεται την Σπάρτη, ύστερα από την ευγενική πρόσκληση του σεπτού Ποιμενάρχη μας, για να τιμήσει την μνήμη του Εφόρου της λακωνικής πρωτεύουσας, Οσίου Νίκωνος του ‘’Μετανοείτε’’, του οποίου η μαρτυρία και το κήρυγμα παραμένουν ανεξίτηλα. Εν συνεχεία, μίλησε με θερμά λόγια για τον Σεβασμιώτατο κ. Ευστάθιο, τον οποίο χαρακτήρισε αντάξιο συνεχιστή του ποιμαντικού έργου του Οσίου Νίκωνος κοσμούμενο με ανεκτίμητη, πολυεπίπεδη και πολυσχιδή πνευματική και όχι μόνο προσφορά. Παράλληλα, συνεχάρη τον εκλεκτό και σεμνό Βοηθό Επίσκοπο της Ιεράς Μητροπόλεως Θεοφιλέστατο κ. Θεόφιλο. Επιπροσθέτως, ευχαρίστησε τον Δήμαρχο Σπάρτης, τον Περιφερειάρχη Πελοποννήσου, τους τοπικούς άρχοντες και τον ευσεβή λαό τονίζοντας ότι η επίσκεψη αυτή ενισχύει τους διαχρονικούς πνευματικούς δεσμούς του Οικουμενικού Πατριαρχείου με την Πελοπόννησο, οι οποίοι εδράζονται και εις τον εκ Δημητσάνης ιερομάρτυρα προκάτοχό Του Πατριάρχη Γρηγόριο Ε΄. Ολοκληρώνοντας, ευχήθηκε το χριστεπώνυμο πλήρωμα της τοπικής Εκκλησίας να έχει τη χάρη και την ευλογία του Τριαδικού Θεού. Ο Πρωτεύθυνος της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας πρόσφερε στον Μητροπολίτη κ. Ευστάθιο ένα Ιερό Ευαγγέλιο για τον Ι.Ν. Οσίου Νίκωνος, το οποίο είναι αντίγραφο Ιερού Ευαγγελίου αποθησαυρισμένου στο Πατριαρχικό θησαυροφυλάκιο, καθώς και ένα σετ αργυρών δισκαρίων. Επίσης πρόσφερε, ως ευλογία, από ένα εγκόλπιο στον Ποιμενάρχη και τον Θεοφιλέστατο Επίσκοπο Λακεδαιμονίας, καθώς και έναν επιστήθιο σταυρό στον Προϊστάμενο του Ιερού Ναού π. Αθανάσιο Σπηλιώτη.
Μέγας Πανηγυρικός Εσπερινός
Ακολούθησε, η τέλεση της ακολουθίας του Μεγάλου Πανηγυρικού Εσπερινού χοροστατούντος του Παναγιωτάτου Οικουμενικού Πατριάρχου και με τη συμμετοχή των προσκεκλημένων, υπό του Ποιμενάρχη, Σεβασμιωτάτων Μητροπολιτών Μεσσηνίας κ. Χρυσοστόμου, Φωκίδος κ. Θεοκτίστου, Μάνης κ. Χρυσοστόμου, Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως κ. Νικηφόρου και Μαντινείας και Κυνουρίας κ. Επιφανίου, καθώς και των Θεοφιλεστάτων Επισκόπων Τεγέας κ. Θεοκλήτου και Λακεδαιμονίας κ. Θεοφίλου. Άριστη ήταν η παρουσία των καλλικέλαδων ιεροψαλτών και στα δύο ιερά αναλόγια. Συγκεκριμένα, στο δεξιό αναλόγιο έψαλλαν μέλη του Συλλόγου Ιεροψαλτών Λακωνίας “Πέτρος ο Πελοποννήσιος” με χοράρχη τον Πρωτοψάλτη κ. Παναγιώτη Τζανάκο, Άρχοντα Μαΐστορα της Μεγάλης Εκκλησίας. Στο αριστερό αναλόγιο έψαλλαν μέλη της χορωδίας της Ιεράς Μητροπόλεως Μαντινείας και Κυνουρίας, με χοράρχη τον Πρωτοψάλτη του Μητροπολιτικού Ναού Τριπόλεως και καθηγητή εκκλησιαστικής μουσικής κ. Βασίλειο Γεωργαρά.