Στην Παροικία, πρωτεύουσα της Πάρου, σε μικρή απόσταση από το λιμάνι, βρίσκεται ο επιβλητικός ναός της Παναγίας της Εκατονταπυλιανής. Πρόκειται για έναν από τους σπουδαιότερους και καλύτερα διατηρημένους χριστιανικούς ναούς του Ελλαδικού χώρου, του οποίου η Αρχιτεκτονική και η Αγιογραφία αποτυπώνουν γλαφυρά την ευσέβεια του λαού μας.
Πολλά έχουν ακουστεί στο διάβα των αιώνων για την προέλευση της ονομασίας του ναού. Μία εκδοχή μάλιστα συνδέει το προσωνύμιο Εκατονταπυλιανή με ένα λαϊκό θρύλο σύμφωνα με τον οποίο έχουν καταμετρηθεί 99 πύλες, θύρες και τόξα, δηλαδή, στο ναό κι όταν βρεθεί και η 100η πύλη τότε και η Κωνσταντινούπολη θα περάσει πάλι στα ελληνικά χέρια!
Σύμφωνα με την παράδοση η εκκλησία χτίστηκε στα μέσα του 4ου αι. από το Μεγάλο Κωνσταντίνο, ο οποίος εκπλήρωσε ένα τάμα της μητέρας του καθώς όταν μια μεγάλη τρικυμία, έβγαλε το πλοίο, με το οποίο η Αγία Ελένη πήγαινε στους Αγίους Τόπους, στην Πάρο, η Αγία έταξε ότι στο σημείο εκείνο θα κτίσει ένα μεγαλόπρεπο ναό για να ευχαριστήσει την Παναγία για τη σωτηρία της.
Μέσα στο Ιερό Βήμα της Εκατονταπυλιανής, βρίσκονται δύο από τα σημαντικότερα μνημεία του ναού, τα οποία συναντώνται σπανιότατα σε άλλους παλαιοχριστιανικούς ναούς. Πρόκειται για το Κιβώριο ένα μαρμάρινο επιστέγασμα της Αγίας Τραπέζης και το Σύνθρονο, ένα μικρό αμφιθέατρο, στο βάθος της κόγχης του Ιερού Βήματος.
Σεισμοί, πυρκαγίες, καταστροφές από αλλόθρησκους και βανδάλους έβαλαν το αριστούργημα αυτό σε πολλές περιπέτειες μέσα στους αιώνες μέχρι που άλλαξαν και τη μορφή που του είχε δώσει ο Ιουστινιανός, χάνοντας, αρχιτεκτονικά τουλάχιστον, την ταυτότητά του. Μόλις πριν από 60 χρόνια , ο καθηγητής και ακαδημαϊκός Αναστάσιος Ορλάνδος άρχισε την αποκατάσταση του ναού στην Ιουστινιάνεια μορφή του για να την ολοκληρώσει το 1966.
Στο βίντεο ο Θεολόγος – Συγγραφέας, Λάμπρος Σκόντζος και ο Ομότιμος Πολιτικός Μηχανικός, Ανδρέας Δημητρίου Αλιπράντης μιλούν αποκλειστικά στην κάμερα του Πρακτορείου Ορθοδοξία για την ιστορία της Παναγίας Εκατονταπυλιανής αλλά και για τους θρύλους που συνδέονται με τον συγκεκριμένο ναό.
Δημοσιογραφική έρευνα – Επιμέλεια βίντεο: Πέπη Οικονομάκη
Κάμερα: Δημήτρης Μπελεγρίνης – Ανδρέας Χαλκιόπουλος
Μοντάζ: Μανώλης Δημελλάς – Ανδρέας Χαλκιόπουλος
