Βλέποντας τα προσωπικά αντικείμενα του Αγίου Παϊσίου στις προθήκες του σπιτιού του στην Κόνιτσα, εκεί όπου έζησε τα νεανικά του χρόνια (μέχρι τα 29 του), σκέφτηκα αμέσως όλο αυτό που γίνεται με την εκμετάλλευσή τους από μια μερίδα του χριστεπώνυμου πλήθους.
«Συμφωνείτε με την εκμετάλλευση του ονόματος του θείου σας και με την εμπορευματοποίηση γενικότερα κάποιων προσωπικών αντικειμένων του;» ρωτώ την κυρία Αντωνία Εζνεπίδου, ανιψιά του Αγίου Παϊσίου (κόρη του αδερφού του), η οποία μαζί με τον αδερφό της Χρήστο μάς φιλοξένησαν και μας έδειξαν το σπίτι.
«Φυσικά και δεν συμφωνούμε. Αν όντως γίνεται εκμετάλλευση, και σε μεγάλο ποσοστό πιστεύω πως γίνεται, δεν συμφωνώ καθόλου. Τώρα, εξαρτάται με τι σκοπό παρουσιάζει ο καθένας αυτό που παρουσιάζει. Άλλο είναι να το κάνεις με σκοπό να το εκμεταλλευτείς και άλλο με σκοπό να βοηθήσεις πνευματικά κάποιον. Σίγουρα, δεν συμφωνώ καθόλου με όσους ασχολούνται είτε γράφοντας είτε κατέχοντας προσωπικά αντικείμενα του παππούλη και τα παίρνουν απ’ εδώ και απ’ εκεί».
Η κυρία Αντωνία είναι ένας πολύ πρόσχαρος άνθρωπος. Απίστευτα ευγενική. Ξοδεύει από τον χρόνο της για να περιποιείται το σπίτι που τους άφησε ως παρακαταθήκη η θεία τους, η οποία έμενε τελευταία εκεί, λέγοντάς τους πως πρέπει να το έχουν ανοικτό και επισκέψιμο για τον κόσμο.
Το έχουν λιτό, χωρίς πολλά-πολλά, με ορισμένες φωτογραφίες του Αγίου, 3-4 εικόνες για προσκύνημα, ενώ εκτίθενται και κάποια από τα προσωπικά του αντικείμενα.
«Δεν είναι εμπορεύσιμο το μέρος εδώ. Θα το επισκεφθείς, θα το δεις, θα ακούσεις δυο πράγματα, θα πάρεις ένα λουκουμάκι και αυτό είναι…» μου διευκρινίζει σε κάποιο σημείο της συζήτησής μας.
Κυρία Αντωνία, γιατί πιστεύετε πως επισκέπτεται ο κόσμος το σπίτι του θείου σας, του Αγίου Παϊσίου;
Ένα μεγάλο μέρος των επισκεπτών πιστεύω ότι έρχονται επειδή έχουν ευεργετηθεί από τον παππούλη. Ή επίσης, έχουν διαβάσει γι’ αυτόν και θέλουν να δουν από κοντά το σπίτι που έζησε τη μισή ζωή του, εδώ στην Κόνιτσα. Άλλοι, πάλι, επειδή όπως οι ίδιοι μας λένε συγκινημένοι, τους έχει βοηθήσει με κάποιον τρόπο, οπότε νοιώθουν ευγνωμοσύνη και έρχονται εδώ για να προσκυνήσουν. Είναι και αυτοί οι λίγοι που έρχονται απλώς από περιέργεια και μάλιστα ενίοτε διαμαρτύρονται γιατί δεν έχουμε κεριά για να ανάψουν ή για το γεγονός ότι δεν έχουμε κομποσχίνια. Και εμείς απλώς λέμε ότι δεν είναι εμπορεύσιμο το μέρος εδώ. Θα το επισκεφθείς, θα το δεις, θα πάρεις ένα λουκουμάκι και αυτό είναι…
Ποιος συντηρεί το σπίτι;
Το σπίτι το έχει η οικογένεια και το συντηρούμε εμείς. Σκοπός μας δεν είναι το εκμεταλλευτούμε. Ούτε ο παππούς θα ήθελε κάτι τέτοιο. Αφήνοντάς μας η θεία μας αυτή την παρακαταθήκη, η οποία έμενε τελευταία εκεί, μας είπε πως πρέπει να το έχουμε ανοικτό και επισκέψιμο για τον κόσμο. Είμαστε μια μικρή ομάδα ανθρώπων που μας έχει ορίσει η θεία μας να το προσέχουμε. Αλίμονο αν αρχίζαμε εμείς, η οικογένεια, να εκμεταλλευόμασταν κάτι τέτοιο.
Το λουκούμι το δίνετε επειδή ήταν κάτι που συνήθιζε και ο ίδιος να κάνει, κερνώντας τους επισκέπτες;
Ε ναι, πάντοτε κερνούσε ένα λουκουμάκι και έδινε την ευλογία του.
Όλα αυτά που ακούγονται και γράφονται σε σχέση με τις προφητείες του είναι αλήθεια;
Δεν μπορώ να σας πω, δεν ξέρω. Πραγματικά κι εγώ έχω προβληματιστεί πάρα πολλές φορές. Αν τα είπε σε κάποιους, από όλο αυτό τον κόσμο που έχει δει, και αυτοί τα μεταφέρουν όπως ο ίδιος τα είπε, έχει καλώς. Αν όμως κάποιοι τα βγάζουν από το μυαλό τους ή θέλουν να προσθέσουν κάτι παραπάνω, προκειμένου να ερεθίσουν τον κόσμο με κάτι που θα πούνε, τι να σας πω… Προβληματίζομαι συχνά για αυτό το θέμα. Γνωρίζοντάς τον, πάντως, και ξέροντας τι προσωπικότητα ήταν, για πολλά από αυτά σκέφτομαι πως δεν είναι δυνατόν να έχει πει κάτι τέτοιο.
Σας έχουν ζητήσει να προσφέρετε κάποια από τα αντικείμενα που είναι μέσα στο σπίτι για προσκύνημα.
Ναι, αλλά δεν δώσαμε ποτέ. Τα αντικείμενα αυτά δεν βγαίνουν από το σπίτι.
Στο πρόσφατο παρελθόν είδαμε να βγαίνουν σε προσκύνημα παντόφλες και γυαλιά. Γνωρίζετε γι’ αυτά;
Ναι, διαβάσαμε γι’ αυτό, αλλά δεν γνωρίζουμε πως συνέβη. Είναι κρίμα πάντως.
* Η οικία του Οσίου Παϊσίου βρίσκεται στην Κόνιτσα, στην περιφέρεια Ηπείρου, 65 χιλιόμετρα από την πανέμορφη πόλη των Ιωαννίνων, με την οποία πλέον η Κύπρος συνδέεται με απ’ ευθείας πτήση της TUS Airways, δύο φορές τη βδομάδα.
Μια από τις καλύβες του Αγίου, στο Άγιο Όρος