Είναι γνωστό ότι η Αγία Ζώνη έχει θαυματουργήσει και θαυματουργεί σε άτεκνα ζευγάρια , καρκινοπαθείς αλλά και ανθρώπους που κουβαλούν το μαρτυρικό τους Σταυρό αλλά δεν χάνουν την πίστη τους και παρακαλούν με ευλάβεια την Παναγία να τους βοηθήσει.
Η Αγία Ζώνη ανέκαθεν μεταφερόταν εκτός Αγίου Όρους προς προσκύνηση και αγιασμό των πιστών. Ιδιαίτερα στα χρόνια της Τουρκοκρατίας οι Βατοπαιδινοί μοναχοί πραγματοποιούσαν περιοδείες στην Μακεδονία, Θράκη, Κωνσταντινούπολη, Μικρά Ασία και Κρήτη προς αγιασμό και στήριξη του υποδούλου ελληνισμού και απαλλαγή από κάθε λοιμική ασθένεια. Ακόμη και αλλόθρησκοι, και μάλιστα Τούρκοι, ακόμη και ο Σουλτάνος, προσκαλούσαν παρά το γνωστό θρησκευτικό τους φανατισμό, την Αγία Ζώνη, όταν υπήρχε κάποιος σοβαρός κίνδυνος όπως επιδημίες η άλλες καταστροφές.
Τα αιτήματα για μεταφορά της Αγίας Ζώνης ήταν λόγω επιδημιών και προπαντός της πανώλης, λόγω ασθενειών των καλλιεργειών και λόγω μεγάλων ζημιών από ακρίδες.
Στο ιστορικό αρχείο της Μονής Βατοπαιδίου στην οποία φυλάσσεται το μοναδικό κειμήλιο της Παναγίας μας από την επίγειο ζωή της αναφέρονται πάμπολλα θαύματα της Αγίας Ζώνης προς δόξα της Κυρίας Θεοτόκου.
Το 1864 και ενώ η Αγία Ζώνη βρισκόταν στην Κωνσταντινούπολη κατόπιν προσκλήσεως λόγω επιδημίας χολέρας που μάστιζε την πόλη, ένας Έλληνας κάτοικος του Γαλατά πήγε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπου ήταν η Αγία Ζώνη και ζήτησε να μεταφερθεί στο σπίτι του, γιατί ο γιός του πέθαινε ενώ ακόμη και οι γιατροί δεν άφηναν καμιά ελπίδα ζωής. Όταν έφτασε η Αγία Ζώνη στο σπίτι του ετοιμοθάνατου αυτός είχε ήδη πεθάνει. Οι Βατοπαιδινοί πατέρες που συνόδευαν την Αγία Ζώνη, δεν απελπίστηκαν και ζήτησαν να δουν τον νεκρό. Μόλις τοποθέτησαν την Αγία Ζώνη πάνω του, αναστήθηκε και ζήτησε φαγητό!!!
Κατά το έτος 1894, η Αγία Ζώνη προσκλήθηκε στην Μάδυτο της Μικράς Ασίας, γιατί ακρίδες κατέστρεφαν τα φυτά και τα δέντρα. Όπως περιγράφει ο συνοδός της Τιμίας Ζώνης Γέρων Αρκάδιος ο Βατοπαιδινός, όταν το πλοίο πλησίασε στο λιμάνι, ο ήλιος ακόμη σκεπάστηκε από το σύννεφο των ακρίδων. Όλες οι ακρίδες έπεσαν στη θάλασσα γύρω από το πλοίο. Τόσες πολλές ήταν οι ακρίδες ώστε το πλοίο δεν μπορούσε να προχωρήσει για να αγκυροβολήσει. Όλοι οι κάτοικοι της Μαδύτου περίμεναν την Αγία Ζώνη συγκεντρωμένοι στην παραλία και μόλις είδαν το εξαίσιο θαύμα γονάτισαν και έψαλλαν το «Κύριε ελέησον».
Η Τιμία Ζώνη είναι το μοναδικό κειμήλιο, που σώζεται από την επίγεια ζωή της Θεοτόκου. Σύμφωνα με την Παράδοση, η Αγία Ζώνη φτιάχτηκε από τρίχες καμήλας από την ίδια την Παναγία μας, και μετά την κοίμησή Της, κατά την μετάστασή Της στους ουρανούς, την παρέδωσε στον απόστολο Θωμά. Έτσι η Τιμία Ζώνη αποτελεί το τεκμήριο μεταστάσεως της Θεοτόκου εις τους ουρανούς.
Κατά τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες φυλασσόταν στα Ιεροσόλυμα από κάποια παρθένο, και στα τέλη του 4ου αιώνα ο αυτοκράτορας Αρκάδιος την μετέφερε με πολλές τιμές στην Κωνσταντινούπολη και την τοποθέτησε σε μια ωραιοτάτη θήκη, που ονομάστηκε «Σορός». Κατατέθηκε στην αρχή στο Ναό της Θεοτόκου «εν τοις Χαλκοπρατείοις», για να καταλήξει αργότερα στον ναό των Βλαχερνών. Επί της βασιλείας του Λέοντος Ϛ΄ του Σοφού, κατά τον 9ο αιώνα, μεταφέρεται στο παλάτι όπου θεραπεύει στην ασθενή σύζυγό του αυτοκράτειρα Ζωή. Αυτή από ευγνωμοσύνη προς την Θεοτόκο, κέντησε με χρυσή κλωστή όλη την Ζώνη, έτσι όπως φαίνεται σήμερα.
Οι δωρητές της Αγίας Ζώνης προς την Μονή του Βατοπαιδίου ήταν δύο. Πρώτος δωρητής της Θεομητορικής Ζώνης ήταν ο αυτοκράτορας Ιωάννης ο ΣΤ΄ Καντακουζηνός (1341-1354), ο οποίος χαρίζει την Τιμία Ζώνη στην Μονή Βατοπαιδίου μαζί με σημαντικά σε αριθμό και αξία κειμήλια ώστε να θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους ευεργέτες της Μονής. Ο Καντακουζηνός στην συνέχεια παραιτήθηκε από το αυτοκρατορικό αξίωμα και έγινε μοναχός με το όνομα Ιωάσαφ. Στο μεγάλο κυτίο της Αγίας Ζώνης, που κατασκευάστηκε το 1818 στη Μόσχα, υπάρχει σχέδιο με τον αυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζηνό να κρατά την Αγία Ζώνη και να την προσφέρει στην Μονή Βατοπαιδίου.
Δεύτερος δωρητής της Θεομητορικής Ζώνης υπήρξε ο κνέζης της Σερβίας μεγαλομάρτυς Λάζαρος ο Α΄ (1372-1389), ο οποίος χάρισε την Αγία Ζώνη μαζί με ένα μεγάλο τμήμα του Τιμίου Σταυρού στην Μονή Βατοπαιδίου, γεγονός που το επιβεβαιώνει και η οπίσθια επιγραφή του Τιμίου Σταυρού που τώρα φυλάσσεται στο Ιερό Βήμα του Καθολικού της Μονής και αναφέρει το εξής:«Λάζαρος, εν Χριστώ τω Θεώ Κνέζης της Σερβίας και Βασιλεύς Γραικίας, ανατίθημι το κραταιόν όπλον συν τη αχράντω Ζώνη της Πανάγνου μου, τη Μονή Βατοπαιδίου της Βασιλείας μου».
Το γεγονός ότι η Τιμία Ζώνη της Παναγίας μας, το κατεξοχήν σωζόμενο θεομητορικό κειμήλιο, δωρήθηκε στην Μονή Βατοπαιδίου με δύο διαφορετικούς τρόπους, χωρίς να προϋπάρξει κάποια συνεννόηση μεταξύ των δωρητών, επιβεβαιώνει για ακόμη μια φορά ότι η Μονή αυτή είναι ο πλέον θεοτοκοσκέπαστος χώρος της Ορθοδοξίας μας, στον οποίο η Κυρία Θεοτόκος ευδόκησε με ποικίλους τρόπους ώστε να διαφυλάσσεται ως ανεκτίμητος θησαυρός το σπουδαιότερο κειμήλιο της και να χαρίζει τις άφθονες ευλογίες της στους πολυπληθείς προσκυνητές της Μονής.
Αναμφίβολα, η Τιμία Ζώνη της Κυρίας Θεοτόκου αποτελεί για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς ένα εξόχως θαυματουργό κειμήλιο, μια αστείρευτη πηγή ιαμάτων και ένα ανεξάντλητο και ακένωτο ταμείο θείας Χάριτος και παρηγορίας, γιατί η Θεοτόκος ευδόκησε το ταπεινό αυτό μέρος της ενδυμασίας της να αποκτήσει αυτή την θαυματουργική δύναμη και Χάρη.
Η αξία της είναι ανεκτίμητη γιατί διατηρεί ανεξάλειπτη και ανεξάντλητη την Χάρη της Υπεραγίας Θεοτόκου, αφού συνδέθηκε με το πρόσωπο και την ζωή Της και εξαγιάστηκε απ᾿ αυτήν. Η έντονος παρουσία της θείας Χάριτος πάνω σε αυτό το ιερό κειμήλιο μαρτυρείται και με την υπερφυσική ευωδία που αναδίδει.Προφητικά στο Άσμα Ασμάτων, το βιβλίο της Παλαιάς Διαθήκης, αναφέρεται για τα ενδύματα της Θεοτόκου «οσμή ιματίων σου υπέρ πάντα τα αρώματα» (Άσμα Ασμ. 4, 10).
Η Τιμία Ζώνη, που συγκρατούσε ως βρέφος στην κοιλία της Θεοτόκου τον «Δεσπότην του παντός» έλαβε την «Χάριν των ιάσεων». Όσοι προστρέχουν σε Αυτήν λαμβάνουν πλουσίως την Χάρη και την παραμυθία. Όσοι βρίσκονται μέσα στο αχανές πέλαγος των ασθενειών και θλίψεων, ας καταφεύγουν στο πέλαγος του ελέους της παναχράντου Δέσποινάς μας.
Στην Ιερά Μονή, υπάρχει μία αρχαία παράδοση να δίνονται στους ευλαβείς προσκυνητές, όταν το ζητήσουν, τεμάχια από κορδέλλα που ευλογήθηκε με την Αγία Ζώνη της Θεοτόκου. Με τις ευλογημένες αυτές κορδέλες έχουν γίνει πάμπολλα θαύματα. Κυρίως λύεται η στείρωση και πολλά άτεκνα ζευγάρια αποκτούν παιδιά. Καρκινοπαθείς και άλλοι ασθενείς θεραπεύονται από ανίατες ασθένειες.
Η Αγία Ζώνη δεν είναι απλώς ένα θαυματουργό κειμήλιο από την ενδυμασία της Θεοτόκου, αλλά περιέχεται σ᾿ αυτή και ένα μυστικό και πνευματικό νόημα. Ανέκαθεν η ζώνη είχε και συμβολική έννοια για τον λαό του Θεού τόσο στην Παλαιά Διαθήκη όσο και στην Καινή. Είναι το σύμβολο της σωφροσύνης, της παρθενίας και της υπακοής και συμβολίζει την διαρκή ετοιμότητα και εγρήγορση στην πνευματική ζωή