Από το φως στην άκρη του τούνελ, στη ψυχή που πετά έξω από το σώμα ή και τα ταξίδια που έκανε κάποιος που πέρασε στην άλλη πλευρά. Πού ξεκινά ο μύθος και πού η αλήθεια;...
Είναι πολλές οι φορές που ακούμε ιστορίες ανθρώπων που «επέστρεψαν» από το θάνατο, για την εμπειρία τους και για το αν υπάρχει ζωή μετά από αυτόν.
Πως όμως εξηγούνται επιστημονικά αυτοί οι ισχυρισμοί; Έχουν κάποια βάση;
Ας δούμε τις επικρατέστερες θεωρίες:
10. Ο κροταφικός λοβός μπορεί να είναι υπεύθυνος για τις εξωσωματικές εμπειρίες
Μεταξύ των πιο συχνών μεταθανάτιων εμπειριών είναι η αίσθηση κάποιου ότι η ψυχή έχει αποχωριστεί το σώμα, με το άτομο να αναφέρει ότι μπορεί να δει τους ανθρώπους που έχουν συγκεντρωθεί γύρω του χωρίς ωστόσο να είναι ξύπνιο.
Οι επιστήμονες αναφέρουν ότι κάτι τέτοιο μπορεί να παρατηρηθεί όταν ο ασθενής κρίνεται κλινικά νεκρός, αλλά και σε περίπτωση προβλήματος στους νευρώνες που συνδέουν το κυρίως τμήμα του εγκεφάλου και του κροταφικού λοβού.
Επομένως, ο κροταφικός λοβός είναι αυτός που συλλέγει όλες τις αισθήσεις και τις λειτουργίες του σώματος με αποτέλεσμα μια πιθανή βλάβη του να δημιουργεί την αίσθηση στον ασθενή ότι βιώνει πράγματα εκτός του σώματος.
9. Το φως στην άκρη του τούνελ σχετίζεται με τα επίπεδα συγκέντρωσης διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα
Οι περισσότεροι άνθρωποι που υποστηρίζουν ότι είχαν μια μεταθανάτια εμπειρία αναφέρονται σ” ένα λευκό φως στο τέλος ενός τούνελ, που οδηγεί στη μεταθανάτια ζωή. Αυτό το φως όπως αναφέρουν μοιάζει οικείο και γαλήνιο.
Μελέτη του 2010 σε ασθενείς που υπέστησαν καρδιακή προσβολή έδειξε ότι το λευκό φως συσχετίζεται με τα επίπεδα διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα. Από τους 52 ασθενείς, οι 11 ανέφεραν τη συγκεκριμένη μεταθανάτια εμπειρία, ενώ από τις εξετάσεις τους παρατηρήθηκε ότι τα επίπεδα του διοξειδίου του άνθρακα στο αίμα τους ήταν πολύ υψηλότερα από των υπολοίπων.
8. Οι έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο προκαλεί παραισθήσεις
Πολλές μεταθανάτιες εμπειρίες εμπλέκουν απόντες ή και νεκρούς συγγενής που καθοδηγούν τα άτομα που βιώνουν τη συγκεκριμένη εμπειρία. Παράλληλα, αναφέρεται ότι οι ίδιοι άνθρωποι ξαναβιώνουν καταστάσεις ή γεγονότα που έχουν ξαναζήσει, είναι δηλαδή σαν να βλέπουν τη ζωή να περνά μπροστά στα μάτια τους.
Κατά τους επιστήμονες αυτό οφείλεται στην έλλειψη οξυγόνου στον εγκέφαλο που προκαλεί στο άτομο ψευδαισθήσεις, αλλά και την αίσθηση ευφορίας που αναφέρεται. Ο αριθμός των μελετών να είναι περιορισμένους, ωστόσο έχουν δείξει ότι όσοι ασθενείς έχουν δηλώσει πως έχουν βιώσει τέτοια εμπειρία δεν οξυγονωνόταν καλά ο εγκέφαλός τους.
7. Η υπερβολική απελευθέρωση ενδορφινών
Είναι πολλές οι φορές που έχει αναφερθεί ότι η υπερβολική απελευθέρωση ενδορφινών μπορεί να προκαλέσει παραισθήσεις. Επειδή υπερβολικές ποσότητες ενδορφινών μπορεί να απελευθερωθούν όταν το άτομο βρίσκεται σε κατάσταση έντονου στρες, αναφέρεται ότι οι μεταθανάτιες εμπειρίες σχετίζονται με αυτές.
Η απελευθέρωση αυτών των χημικών συστατικών του ανθρώπινου οργανισμού κάνουν τους ανθρώπους που βρίσκονται σε μια επίπονη κατάσταση, όπως ατύχημα να αισθάνονται λιγότερο πόνο με αποτέλεσμα οι πολλοί από αυτούς να νομίζουν ότι έφτασαν στον θάνατο.
6. Η έντονη λειτουργία του εγκεφάλου λίγο πριν το θάνατο
Η αυξημένη αισθητική αντίληψη είναι μια από τις συνηθέστερες αναφορές όσον αφορά τη μεταθανάτια εμπειρία. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι κάτι τέτοιο οφείλεται στην έντονη λειτουργία του εγκεφάλου λίγο πριν το θάνατο.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε αρουραίους έδειξε ότι πριν από το θάνατο παρατηρείται υπερδιέγερση του εγκεφάλου που οδηγεί σε «υπερσυνειδητικότητα» την οποία οι άνθρωποι αναφέρουν ως επιθανάτια εμπειρία. Η ίδια έρευνα έδειξε πως κατά τη διάρκεια του θανάτου η λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου τριπλασιάζεται.
5. Η μεταθανάτια εμπειρία συγχέεται με την αφύπνιση από την αναισθησία
Η εμπειρία πολλών ασθενών που τους έχει γίνει αναισθησία ότι «η ψυχή τους ήταν έξω από το σώμα» εξηγείται από τους επιστήμονες ως αφύπνιση από την προηγούμενη κατάσταση. Μάλιστα, αναφέρεται ότι κατά την αναισθησία ο ασθενής μπορεί να δημιουργήσει πλασματικές μνήμες από γεγονότα που δεν βίωσε ποτέ με αποτέλεσμα το υποσυνείδητο να τις μεταφράζει ως μεταθανάτια εμπειρία.
Παράλληλα, τα άτομα που αναφέρουν τέτοιου είδους εμπειρίες περιγράφουν κάθε πιθανή λεπτομέρεια, αφού είναι σαν να βίωσαν τα αποθηκευμένα στη μνήμη τους περιστατικά, όντας ξύπνιοι.
4. Η λανθασμένη ή η διαταραγμένη αντίληψη του χρόνου παίζει σημαντικό ρόλο
Ένας νευροχειρουργός ο Dr. Eben Alexander έγραψε βιβλίο για την επιθανάτια εμπειρία του, που βίωσε όταν βρισκόταν σε κωματώδη κατάσταση λόγω μηνιγγίτιδας.
Η επιθανάτια εμπειρία του φαίνεται να διήρκεσε μέρες, ενώ μεταγενέστεροι τους μελετητές αναφέρουν πως η συγκεκριμένη αναφορά ήταν λανθασμένη και αυτό γιατί ο ίδιος είχε παραισθήσεις όλο εκείνο το διάστημα. Παράλληλα, αναφέρεται ότι τα βιώματά του προέκυψαν από την περίοδο της αφύπνισης του από το κόμμα.
3. Οι ψευδαισθήσεις και οι αντιλήψεις χρησιμοποιούν τα ίδια συστήματα του εγκεφάλου
Σχεδόν όλες οι αναφορές για μεταθανάτιες εμπειρίες τονίζουν ότι τα βιώματα μοιάζουν πολύ αληθινά και επιμένουν πως δεν πρόκειται για απλές ψευδαισθήσεις. Παρόλα αυτά οι επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι η επεξεργασία και των δυο περιπτώσεων γίνεται από το ίδιο τμήμα του εγκεφάλου και ο διαχωρισμός τους είναι εξαιρετικά δύσκολος.
Επομένως, είναι δίκαιο ένας άνθρωπος που είχε μια επιθανάτια εμπειρία να την αξιολογεί ως πραγματικό γεγονός και όχι ως ψευδαίσθηση, αφού και στις δυο περιπτώσεις διεγείρεται το ίδιο τμήμα του εγκεφάλου.
2. Μεταθανάτιες εμπειρίες προκαλούνται και από επιληπτική δραστηριότητα του κροταφικού λοβού
Οι εκστασιακές κρίσεις είναι αρκετά σπάνιες και τις βιώνουν τα άτομα που πάσχουν από επιληψία. Έτσι είναι πολλές οι φορές που μπορεί κάποιος να έχει παραισθήσεις και να έχει οράματα που δεν είναι πραγματικά.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε έδειξε ότι κατά τη διάρκεια τέτοιον εκστασιακών κρίσεων τα άτομα αναφέρουν οράματα του Θεού. Μάλιστα πιστεύεται πως ο Φιόντορ Ντοστογιέφσκι είχε έρθει αντιμέτωπος με μια τέτοια κρίση.
1. Όταν η νευρολογία δεν μπορεί αν αντικρούσει τη θρησκεία
Αν και έχουν γίνει αμέτρητες έρευνες στις μεταθανάτιες εμπειρίες που αναφέρουν πολλοί και έχουν διαψευσθεί στο σύνολό τους ως αποτέλεσμα μιας συνηθισμένης νευρολογικής λειτουργίας. Παρόλα αυτά υπάρχει μαι περίπτωση που δεν μπορεί να εξηγηθεί εξ ολοκλήρου από την επιστήμη, αυτή της Μαρία.
Η συγκεκριμένη αναφορά έγινε μετά από την καρδιακή προσβολή που υπέστη η γυναίκα και μετά την ανάνηψή της περιέγραψε σε μια κοινωνική λειτουργό ότι είχε βγει εκτός του νοσοκομείου και είχε δει ένα παπούτσι έξω από το παράθυρο του τρίτου ορόφου.
Αργότερα η κοινωνική λειτουργός όχι μόνο βρήκε το παπούτσι αλλά ανακάλυψε και όλες τις λεπτομέρειες από τη περιγραφή της γυναίκας. Το γεγονός έδωσε τροφή σε πολλούς να υποστηρίζουν ότι οι ισχυρισμοί των θρησκειών για μεταθανάτια ζωή είναι βάσιμοι.