Μεγάλη Σαρακοστή, ονομάζεται η νηστεία που προηγείται του Πάσχα. Την λέμε Μεγάλη για να την ξεχωρίζουμε από την νηστεία που προηγείται των Χριστουγέννων, η οποία χαρακτηρίζεται «Μικρή» επειδή είναι ελαφρότερη. Σαρακοστή ονομάζεται επειδή γίνεται εις ανάμνηση της σαρανταήμερης νηστείας του Χριστού στην έρημο.
Πρώτη ημέρα της Σαρακοστής σήμερα και πολλοί είναι αυτοί που ξεκινούν την παραδοσιακή νηστεία από σήμερα κιόλας Καθαρά Δευτέρα.
Αυτοί που κρατούν τη νηστεία για 40 ημέρες είναι συνήθως άνθρωποι βαθιά θρησκευόμενοι. Από την άλλη, ειδικά τα τελευταία χρόνια, δεν λείπουν και αυτοί που θεωρούν ότι είναι μία καλή ευκαιρία για να κάνουν μία διατροφή-αποτοξίνωση, αφού η μεγάλη νηστεία ολοκληρώνεται το Μεγάλο Σάββατο, γράφει το iefimerida.gr.
Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες σε όλη την Ελλάδα αναβιώνουν έθιμα, που κρατούν ζωντανή την παράδοση.
Ένα από αυτά, είναι και η Κυρά Σαρακοστή, ένα από τα παλαιότερα έθιμα της Ελλάδας που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα.
Αποτελεί ουσιαστικά ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο για την περίοδο της Σαρακοστής ενώ ολόκληρη η παρουσία της Κυράς Σαρακοστής συμβολίζει τη νηστεία και την κατάνυξη των ημερών.
ΚΑΛΗ Σαρακοστή Κωστή.
-Ωχχχ .Τ ίθέλεις και μου την θυμίζεις; Άντε πάλι τα ίδια. Νηστείες , γονυκλισίες, μουρτζουφλιές, κατεβασμένα μούτρα, εγκράτειες, χαλβάδες, μακρές ακολουθίες να σού ρχεται να λυποθυμήσεις…σκέτη κόλαση.Δεν γινότανε να χαμε το ένα μαγικό ρολόι να μας ταξίδευε αμέσως στο Πάσχα;
–Εσύ τα λές αυτά;
π.Σπυρίδων Σκουτής
Π. Παντελεήμων Κρούσκος
Η θλίψη της σαρακοστής είναι θλίψη ευγενική, αρχοντική, πριγκηπική. Είναι η θλίψη του εξόριστου βασιλιά πού έχασε την εξουσία και το στέμμα του και την νοσταλγεί, χωρίς να ξεπέσει από τον χαρακτήρα και την ευγένεια του.
Η τέταρτη Κυριακή του Τριωδίου, γνωστή ως Κυριακή της Τυροφάγου ή της Τυρινής, είναι αφιερωμένη στην εκδίωξη των πρωτόπλαστων από τον παράδεισο της τρυφής, επειδή έκαναν κακή χρήση της ελεύθερης βούλησής τους και προτίμησαν το κακό. Στην πρωινή Θεία Λειτουργία διαβάζεται η περικοπή του Ευαγγελίου του Ματθαίου για την αξία της συγχώρεσης και της νηστείας, ενώ ο εσπερινός είναι της συγγνώμης, με τους πιστούς να ζητούν συγχώρεση ο ένας από τον άλλον ενόψει της Μεγάλης Σαρακοστής.
Το απόγευμα της Κυριακής της Τυροφάγου τελείται ο Κατανυκτικός Εσπερινός της Συγνώμης. Κατανυκτικός λέγεται, διότι ψάλλονται κατανυκτικά τροπάρια από το Τριώδιο, που το περιεχόμενό τους διαποτίζεται από βαθιά συναίσθηση της αμαρτωλότητας, πένθος, συντριβή, μετάνοια και θερμή ικεσία για άφεση αμαρτιών.
Σε όλη η Ελλάδα οι κάτοικοι υποδέχονται τη Σαρακοστή με τα δικά της ξεχωριστά έθιμα.
Από παλιά, η Καθαρά Δευτέρα πέρασε στη συνείδηση του λαού σαν μέρα καθαρμού. Οι βυζαντινοί την Καθαρά Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση -Απόδοση και τελούσαν δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το καλόν πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την ευημερίαν».
