«Το σπάσιμο της στάμνας» πραγματοποιείται με την πρώτη Ανάσταση, το πρωί του Μεγάλου Σαββάτου, τότε που ο ιερέας λέει το «Χριστός Ανέστη» και οι χριστιανοί σπάνε πήλινα αγγεία ή κάνουν με ότι μπορούν θόρυβο για να διώξουν το κακό.
Πήραν τα καλαθάκια τους και βγήκαν στους δρόμους του Θρυλορίου τα παιδιά, για να ψάλουν τα κάλαντα των Βαΐων και να μαζέψουν τα παραδοσιακά κερκέλια από τα σπίτια. Το έθιμο πραγματοποιείται ανελλιπώς από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ποντίων Θρυλορίου «Η Κερασούντα και το Γαρς», με μπροστάρισσα την πρόεδρό του Χρύσα Μαυρίδου.
1η Απρίλη: Συνηθίζεις να λες ψέματα και να κάνεις φάρσες;
Το έθιμο έχει τις ρίζες του στο Μεσαίωνα, όταν πειρατές και κουρσάροι λεηλατούσαν τα παράλια των νησιών και άρπαζαν τις σοδειές των κατοίκων. Κάποτε στην περίοδο της Αποκριάς, την Παρασκευή της Τυρινής, καθώς όλο το χωριό γλεντούσε, οι φύλακες από τις βίγλες (κυκλικοί πύργοι- παρατηρητήρια της θάλασσας) ειδοποίησαν ότι έρχονταν πειρατές.
Κάθε χρόνο τέτοιες μέρες σε όλη την Ελλάδα αναβιώνουν έθιμα, που κρατούν ζωντανή την παράδοση.
Ένα από αυτά, είναι και η Κυρά Σαρακοστή, ένα από τα παλαιότερα έθιμα της Ελλάδας που σχετίζονται με τη γιορτή του Πάσχα.
Αποτελεί ουσιαστικά ένα αυτοσχέδιο ημερολόγιο για την περίοδο της Σαρακοστής ενώ ολόκληρη η παρουσία της Κυράς Σαρακοστής συμβολίζει τη νηστεία και την κατάνυξη των ημερών.
Ιστορία
Το δρώμενο των Μωμόγερων παρουσιάστηκε και στην Κύπρο, και συγκεκριμένα στο Κέντρο Νεότητας Ελλήνων Ποντίων Κύπρου «Παναγία Σουμελά». Η αναπαράσταση πραγματοποιήθηκε τις απογευματινές ώρες της Κυριακής 13 Ιανουαρίου στους χώρους του συλλόγου, όπου την ίδια μέρα έγινε και η κοπή της βασιλόπιτας.
Με κυρίαρχο στοιχείο τη σάτιρα και πηγή έμπνευσης την πολιτική επικαιρότητα, δεκάδες καρναβαλιστές ξεχύθηκαν στους δρόμους του Άργους Ορεστικού Καστοριάς, σκορπώντας άφθονο γέλιο και χαρά στους ντόπιους αλλά και όλους όσοι επέλεξαν να επισκεφθούν την πόλη για τις γιορτές και την Πρωτοχρονιά. Το κυρίαρχο στοιχείο και φέτος στην παρέλαση ήταν η πολιτική και κοινωνική σάτιρα, από γεγονότα της χρονιάς που πέρασε, ενώ ξεχωριστή θέση στον σαρκασμό και το χιούμορ των καρναβαλιστών είχαν τα πεπραγμέν
Η Εστία ήταν μέλος του αρχαίου ελληνικού Δωδεκάθεου. Παρουσιάζεται ως καλοσυνάτη και ευγενική θεά. Αποτελούσε προστάτιδα της οικίας. Η Εστία ήταν η θεά της φωτιάς. Η φλόγα της έκαιγε ασταμάτητα στο κέντρο του σπιτιού. Σαν προστάτιδα της οικιακής ζωής και της οικογένειας, ήταν αυτή που λάμβανε την πρώτη προσφορά σε κάθε θυσία μέσα στο σπίτι.
Η ελιά ήταν το δένδρο που αγαπάμε και λατρεύουμε από τα χρόνια της αρχαιότητας · το λάτρευαν οι πρόγονοί μας.
Πραγματοποιήθηκε και φέτος στη Μύκονο το έθιμο με τη λιτάνευση της εικόνας του Μεγάλου Βασιλείου συνοδεία πιστών που κρατούσαν κεριά αναμμένα και φαναράκια.
Με κατάνυξη τελέσθηκε ο πανηγυρικός εσπερινός του Αγίου Μεγάλου Βασιλείου στο ομώνυμο ιερό Παρεκκλήσιο στη περιοχή της Λίμνης.
