(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Αυτά τα λέγω και τα φωνάζω όχι γιατί φοβάμαι γι’ αυτούς που κακολογούνται, αλλά γι’ αυτούς που κακολογούν.
Γιατί αυτός που κακολογείται, δεν απειλήθηκε καθόλου, ούτε ζημιώθηκε, αλλ’ εάν είναι ψέματα αυτά που λέγονται γι’ αυτόν, έχει και μισθό, εάν όμως είναι αλήθεια, ούτε έτσι δεν έχει απειληθεί καθόλου από τη δική σου κατηγορία.
Ούτε βέβαια αυτός που τον δικάζει τότε θα βγάλει την απόφασή του από τη δική σου κακολογία.
Εάν όμως πρέπει να πω και κάτι παράξενο, θα κερδίσει πάρα πολλά, εάν υποφέρει με γενναιότητα τη βλασφημία, όπως ακριβώς και ο τελώνης.
Εκείνος όμως που κακολογεί και αν ακόμη πει την αλήθεια κακολογώντας τον πλησίον του, έχει κάμει μεγάλη αδικία.
Και ότι βέβαια ο συκοφάντης θα χαθεί, δε χρειάζεται απόδειξη.
Ότι όμως, και αν ακόμη λέγει την αλήθεια, κάνει το δικαστήριο χειρότερο γι’ αυτόν, επειδή διασύρει τις δυστυχίες του πλησίον και γίνεται αίτιος για σκάνδαλα, τα οποία, ενώ έπρεπε να κρύβει, τα φανερώνει σ’ όλους, και διαλαλεί τα αμαρτήματα του πλησίον, είναι κατά κάποιο τρόπο γνωστό στον καθένα.
Γιατί, εάν θα τιμωρηθεί οπωσδήποτε κάποιος, όταν σκανδαλίσει έναν άνθρωπο, αυτός που σκανδαλίζει πάρα πολλούς με την κακή φήμη, πόσο θα τιμωρηθεί;
Πραγματικά ο Φαρισαίος δεν έλεγε ψέματα, αλλά την αλήθεια, όταν έλεγε τελώνη τον τελώνη, αλλ’ όμως τιμωρήθηκε.
Γνωρίζοντας λοιπόν αυτά, αγαπητοί, ας αποφεύγουμε την κατηγορία.
Γιατί δεν υπάρχει αμαρτία ούτε δυσκολότερη ούτε ευκολότερη απ’ αυτή. Για ποιο λόγο; Γιατί γίνεται πιο γρήγορα από κάθε παρανομία, και γρήγορα παίρνει μαζί της αυτόν που δεν προσέχει.
Οι άλλες αμαρτίες βέβαια χρειάζονται και χρόνο και έξοδα και φροντίδα και συνεργούς και πολλές φορές με το πέρασμα του χρόνου σταματούν.
Θέλω να πω το εξής· προτίμησε κάποιος να σκοτώσει, προτίμησε κάποιος να κλέψει και ν’ αρπάξει· έχει ανάγκη από πολλή εργασία, και με την αναβολή πολλές φορές σταματάει το θυμό του, απομακρύνεται από την κακή διάθεση, διαλύει τη διεφθαρμένη σκέψη, δεν προσθέτει στην απόφαση το έργο.
Στην περίπτωση όμως της κακολογίας δεν γίνεται έτσι, αλλά μας παίρνει εύκολα μαζί της, εάν δεν είμαστε πολύ νηφάλιοι· και δε μας χρειάζεται ούτε χρόνος, ούτε φροντίδα, ούτε έξοδα, ούτε κάποια κοπιαστική εργασία για να κακολογήσουμε, αλλά φθάνει μόνο ν’ αποφασίσουμε και αμέσως η σκέψη βγήκε και έγινε πράξη.
Γιατί μόνο η γλώσσα είναι αυτή που κάνει το έργο αυτό.
Απόσπασμα από τον Λόγο του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, «Για την ασάφεια και πάλιν της Παλαιάς Διαθήκης, για τη φιλανθρωπία του Θεού και γιατί δεν πρέπει να κατηγορεί ο ένας τον άλλο». Ο Λόγος περιέχεται στο βιβλίο «Ι. Χρυσοστόμου, Έργα 1» της σειράς «Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας», των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς». Γενική εισαγωγή Παναγιώτης Χρήστου, ειδική εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια, Σπυρίδωνας Μουστάκας.