Στις 8 Μαίου 1945, στις 3 μ.μ. ώρα Ελλάδας, ο κόσμος μάθαινε επίσημα ότι η Γερμανία είχε παραδοθεί άνευ όρων και είχε έρθει το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου για την Ευρώπη.
Την ίδια μέρα, τα μεσάνυχτα στο Βερολίνο υπογραφόταν η ιστορική «Πράξη Συνθηκολόγησης» του Β' Παγκοσμίου Πολέμου. Ήταν η δεύτερη -και οριστική- πράξη Συνθηκολόγησης, μετά την πρώτη στις 7 Μαΐου στη Ρεμς. Οι Σοβιετικοί δεν ήταν παρόντες σε εκείνη την πρώτη υπογραφή και επέμειναν να επαναληφθεί η υπογραφή Συνθηκολόγησης, κάτι που έγινε τα μεσάνυχτα της 8ης Μαΐου στο Βερολίνο. Ήταν απλώς διαδικαστικό, αλλά αναγκαίο.
Η Ευρώπη έβγαινε από 2194 μέρες πολέμου, στον οποίο συγκρούστηκαν σε πολλά μέτωπα 110 εκατομμύρια στρατιώτες, σε έκταση 22 εκατομμυρίων τετραγωνικών χιλιομέτρων. Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος άφησε πίσω του πάνω από 50 εκατομμύρια νεκρούς και την Ευρώπη σε ερείπια.
Άφησε και πολλά μαθήματα, που απομένει να δούμε κατά πόσο τα εμπεδώσαμε...
Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι…
«Οι κάτωθι υπογεγραμμένοι, ενεργώντας εξ ονόματος της Γερμανικής Ανώτατης Διοίκησης, συμφωνούμε με την άνευ όρων παράδοση όλων των ενόπλων δυνάμεων μας κατά ξηρά, θάλασσα και αέρα, καθώς και όλων των δυνάμεων που βρίσκονται τώρα υπό την γερμανική διοίκηση, προς την Ανώτατη Διοίκηση του Κόκκινου Στρατού και ταυτόχρονα προς την Ανώτατη Διοίκηση των συμμαχικών εκστρατευτικών δυνάμεων».
Αυτό ήταν το πρώτο άρθρο της παράδοσης άνευ όρων των ναζί στους συμμάχους. Έφερε τις υπογραφές του στρατάρχη Κάιτελ, του ναύαρχου Φρίντεμπουργκ και του στρατηγού της αεροπορίας Στουμπφ. Υπέγραφαν ενώπιον των αντιπροσώπων των ενόπλων δυνάμεων των χωρών της αντιχιτλερικής συμμαχίας: Από μέρους της ΕΣΣΔ ο στρατάρχης Ζούκοφ, της Βρετανίας ο στρατάρχης Α. Τέντερ, των ΗΠΑ ο στρατηγός Σπάατς και της Γαλλίας ο στρατηγός Ντε Λατρ ντε Τασινί.
Η πανηγυρική ιστορική σκηνή, μετά από προηγούμενες υπογραφές, εκτυλίχτηκε λίγο μετά τα μεσάνυχτα στην αίθουσα της στρατιωτικής σχολής μηχανικού στο προάστιο Κάρλσχορστ του Βερολίνου.
Η αφήγηση του Ζούκοφ
Ο Σοβιετικός Στρατάρχης Γκεόργκι Ζούκοφ περιγράφει τη σκηνή στα απομνημονεύματά του:
«Ώρα 24η ακριβώς, μπήκαμε στην αίθουσα. Όλοι καθίσαμε στο τραπέζι που ήταν στον τοίχο, όπου υπήρχαν οι σημαίες της Σοβιετικής Ένωσης, των Ηνωμένων Πολιτειών, της Αγγλίας και της Γαλλίας. Στα στενόμακρα τραπέζια της αίθουσας, που ήταν καλυμμένα με πράσινη τσόχα, κάθισαν οι στρατηγοί του Κόκκινου Στρατού, τα στρατεύματα των οποίων συνέτριψαν σε συντομότατο χρονικό διάστημα την άμυνα του Βερολίνου και ανάγκασαν τον εχθρό να καταθέσει τα όπλα. Εδώ παραβρίσκονταν πολυάριθμοι σοβιετικοί και ξένοι δημοσιογράφοι και φωτορεπόρτερς.
– Εμείς, οι αντιπρόσωποι της Ανωτάτης Διοίκησης των Σοβιετικών Ενόπλων Δυνάμεων και της Ανωτάτης Διοίκησης των συμμαχικών στρατευμάτων, είπα, ανοίγοντας τη συνεδρίαση, είμεθα εξουσιοδοτημένοι από τις κυβερνήσεις του αντιχιτλερικού συνασπισμού να δεχθούμε την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας από τη Γερμανική Στρατιωτική Διοίκηση. Καλέσατε στην αίθουσα τους αντιπροσώπους της Γερμανικής Γενικής Διοίκησης.
Όλοι οι παριστάμενοι γύρισαν τα κεφάλια τους προς την πόρτα…
Πρώτος χωρίς να βιάζεται και προσπαθώντας να διατηρήσει φαινομενική ηρεμία, πέρασε το κατώφλι ο στρατάρχης Κάιτελ, δεξί χέρι του Χίτλερ. Σήκωσε το χέρι με τη στραταρχική του ράβδο, χαιρετίζοντας τους αντιπροσώπους της Ανωτάτης Διοίκησης των σοβιετικών και συμμαχικών στρατευμάτων.
Μετά τον Κάιτελ μπήκε ο στρατηγός Στούμπφ. Ανάστημα λίγο κάτω του μέτριου, με μάτια γεμάτα κακία και αδυναμία. Ταυτόχρονα μπήκε ο ναύαρχος Φον Φρίντεμπουργκ που έμοιαζε πρόωρα γερασμένος.
Στους Γερμανούς προτάθηκε να καθίσουν σε ξεχωριστό τραπέζι, το οποίο τοποθετήθηκε ειδικά γι’ αυτούς κοντά στην είσοδο…
Απευθύνθηκα στη γερμανική αντιπροσωπεία:
– Έχετε στα χέρια σας την πράξη της άνευ όρων παράδοσης, την μελετήσατε και είσθε εξουσιοδοτημένοι να υπογράψετε την πράξη αυτή;
– Μάλιστα, τη μελετήσαμε και είμαστε έτοιμοι να την υπογράψουμε απάντησε με υπόκωφη φωνή ο στρατάρχης Κάιτελ δίνοντάς μας το κείμενο που είχε υπογράψει ο ναύαρχος Νταίνιτς. Το κείμενο αυτό έλεγε ότι ο Κάιτελ, ο Φον Φρίντεμπουργκ και ο Στούμπφ είναι εξουσιοδοτημένοι να υπογράψουν την πράξη της άνευ όρων παράδοσης.
Ήταν κάθε άλλο παρά ο υπερφίαλος εκείνος Κάιτελ, ο οποίος δεχόταν την παράδοση της νικημένης Γαλλίας. Τώρα φαινόταν τσακισμένος, αν και προσπαθούσε να κρατήσει κάποια πόζα.
Αφού σηκώθηκα, είπα τα εξής:
– Προτείνω στη γερμανική αντιπροσωπεία να πλησιάσει εδώ, στο τραπέζι. Εδώ θα υπογράψετε την πράξη της άνευ όρων παράδοσης της Γερμανίας.
Ο Κάιτελ σηκώθηκε γρήγορα από τη θέση του, ρίχνοντας σε μας μια εχθρική ματιά, ύστερα κατέβασε τα μάτια και, παίρνοντας αργά από το τραπέζι τη στραταρχική ράβδο του, προχώρησε με αβέβαιο βήμα προς το τραπέζι μας. Το μονόκλ του έπεσε και κρεμάστηκε στο κορδόνι. Το πρόσωπο του γέμισε με κόκκινες κηλίδες.
Μαζί του πλησίασαν στο τραπέζι ο στρατηγός Στούμπφ, ο ναύαρχος Φον Φρίντεμπουργκ και οι Γερμανοί αξιωματικοί που τους συνόδευαν. Αφού διόρθωσε το μονόκλ ο Κάιτελ κάθισε στην άκρη του τραπεζιού και με τρεμάμενο ελαφρά χέρι και χωρίς να βιάζεται υπέγραψε πέντε αντίτυπα της πράξης για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας. Μετά έθεσαν τις υπογραφές τους οι Στούμπφ και Φρίντεμπουργκ.
Μετά την υπογραφή της πράξης, ο Κάιτελ σηκώθηκε από το τραπέζι, φόρεσε το δεξί γάντι του και προσπάθησε πάλι να επιδείξει το στρατιωτικό του παράστημα, αλλά δεν τα κατάφερε και γύρισε ήσυχα πίσω στο τραπέζι του.
Στις 9 Μαΐου 1945 ώρα 0.43′, η υπογραφή της πράξης για την άνευ όρων παράδοση της Γερμανίας είχε τελειώσει».