Για την Άγκυρα είναι τα «γεγονότα του 1915», δηλαδή απώλειες Αρμενίων κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, και σε καμία περίπτωση δεν βλέπει ένα οργανωμένο σχέδιο εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που θα μπορούσε να στοιχειοθετηθεί ως γενοκτονία. Μάλιστα, ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχει δηλώσει ότι τα αρχεία είναι ανοιχτά σε όποιον θέλει να αποδείξει το αντίθετο.
Όμως, ο Τανέρ Ακτάμ, τουρκικής καταγωγής ιστορικός που ασχολείται επισταμένα με τη Γενοκτονία των Αρμενίων, σε άρθρό του στο Journal of Genocide Research αναφέρει ότι επιβεβαίωσε την αυθεντινότητα των επιστολών του Μπαχετίν Σακίρ, ενός επιφανούς μέλους των Νεότουρκων που με τη συμμορία του ανέλαβαν τη «βρώμικη δουλειά» της εξόντωσης των Αρμενίων κατά μήκος των οθωμανικών συνόρων στον Καύκασο.
Η μία επιστολή έχει ημερομηνία 3 Μαρτίου 1915 και αναφέρεται στην εκκαθάριση της Κωνσταντινούπολης και η δεύτερη έχει ημερομηνία 7 Απριλίου του ίδιου έτους.
Σύμφωνα με τον καθηγητή στο Πανεπιστήμιο Κλαρκ της Μασαχουσέτης, οι επιστολές αποδεικνύουν ότι υπήρξε οργανωμένο σχέδιο. Παράλληλα, μια σειρά εγγράφων που ανακαλύφθηκαν στα οθωμανικά αρχεία δείχνουν ότι οι σχετικές αποφάσεις ελήφθησαν στο τέλος του 1914, αρχικά σε τοπικό επίπεδο. Ο πρώτος που εμφάνισε τις επιστολές ήταν ο δημοσιογράφος Αράμ Αντονιάν το 1921, ωστόσο το 1983 η Τουρκική Ιστορική Εταιρεία αμφισβήτησε την αυθεντικότητά τους· αυτό μέχρι σήμερα και την έρευνα του Τανέρ Ακτσάμ.
«Το Κομιτάτο Ένωσις και Πρόοδος αποφάσισε να εξοντώσει όλους τους Αρμενίους, να μην αφήσει κανέναν να ζήσει, γι’ αυτό και δόθηκε το πράσινο φως. Το ερώτημα είναι πώς θα γίνουν οι δολοφονίες και οι σφαγές, και αν η [σ.σ. κεντρική] διοίκηση θα δώσει τις απαραίτητες οδηγίες στους κυβερνήτες των επαρχιών και στους διοικητές του στρατού», γράφει με κυνικότητα ο Μπαχετίν Σακίρ.
Ο Τανέρ Ακτσάμ (φωτ.: Facebook / Taner Akcam)
Με βάση τα άλλα ντοκουμέντα που έχει στα χέρια του ο Τανέρ Ακτσάμ, και τα οποία επιβεβαιώνουν το περιεχόμενο και το ύφος των επιστολών, τις αρχικές αποφάσεις για την εξόντωση των Αρμενίων πήραν οι κυβερνήτες στις επαρχίες Βαν και Βίτλις, που ανήκαν στην παραστρατιωτική οργάνωση Teşkilat-ı Mahsusa, την 1η Δεκεμβρίου 1914 – η τουρκική λέξη για την εξόντωση (imha) χρησιμοποιείται ανοιχτά, αναφέρει ο ιστορικός.
«Στην επικοινωνία που είχαν τόσο με την Κωνσταντινούπολη όσο και μεταξύ τους, οι κυβερνήτες μιλούν ανοιχτά για το σχέδιο εξόντωσης, και όχι μόνο. Αναφέρουν ακόμα και αριθμούς σχετικά με το πόσοι μπορούσαν ή θα έπρεπε να εξοντωθούν», τονίζει ο Τανέρ Ακτσάμ.
Ακόμα επισημαίνει ότι οι πολιτικές αποφάσεις για τους Αρμενίους, αν και ξεκίνησαν ως τοπικές «πρωτοβουλίες», εντούτοις χρησίμευσαν ως μοχλός πίεσης στην κεντρική διοίκηση της Κωνσταντινούπολης, ώστε να εφαρμόσει μια πιο σκληρή πολιτική. «Εν ολίγοις, οι Αρμένιοι ήρθαν πρόσωπο με πρόσωπο με αυτή τη σκληρότητα, πρώτα στην περιφέρεια και αργότερα στην Κωνσταντινούπολη», καταλήγει.
Με πληροφορίες από το courthousenews.com και το eurekalert.org.