Ερευνάτε τας Γραφάς… εκείναι εισίν αι λαλούσαι περί εμού» (Ιωαν. 5,39). Ακούγονται στις μέρες μας κατά κόρον διάφορες φωνές και απόψεις από διάφορους, συχνά και εν πολλοίς άσχετους, σχετικά με καθαρώς θεολογικά θέματα της πίστεως μας.
Οι απόψεις αυτές-επιστημονικοφανείς-διατυπούμενες από ανθρώπους που «ευναυάγησαν περί την πίστιν» ή και αθέους και απίστους, ή δήθεν ερευνητές και προβαλλόμενες από τα σύγχρονα οποτικοακουστικά μέσα προκαλούν κραδασμούς στις καρδιές των πιστών και ενσπείρουν αμφιβολίες στους ολιγοπίστους.
Νεόκοπες θεωρίες και πορίσματα δήθεν ερευνών μιλάνε για ανακάλυψη του τάφου του Χριστού, για τη Μαρία τη Μαγδαληνή, για τη μη θαυματουργική αφή του αγίου φωτός του Παναγίου Τάφου. Άλλοι αρνούνται την ύπαρξη του Χριστού και φυσικά και την Ανάσταση Του και άλλοι τον πολεμούν, για να εφαρμοστεί και στις μέρες μας η ρήση του προφήτη Συμεών: «ούτος (=ο Χριστός) κείται εις πτώσιν και ανάστασιν πολλών εν τω Ισραήλ και εις σημείον αντιλεγόμενον». Άλλοι «αδαείς», αδιάβαστοι, λένε ότι τάχα είναι δόγμα του Χριστιανισμού το-πίστευε και μη ερεύνα-και άλλοι απορρίπτουν την Παλαιά Διαθήκη ως αγία Γραφή.
Ο Χριστός όμως λέει να μελετούμε την Αγία Γραφή (Παλαιά και Καινή Διαθήκη) χωρίς προκατάληψη, γιατί αυτή μιλάει για τον ίδιο. Όποιος θέλει καλοπροαίρετα ψάχνει να βρει την αλήθεια. Η αλήθεια δε φοβάται το ψέμα και το φως διώχνει το σκοτάδι. Ο Χριστός είναι «η αλήθεια και η ζωή», είναι «το φως του κόσμου» και όποιος τον ακολουθεί θα έχει «το φως της ζωής». Η Παλαιά Διαθήκη μας δείχνει, μας προαναγγέλλει το Χριστό: με τις προεικονίσεις-προτυπώσεις ή τύπους- εικόνες (Ισαάκ, Ιωσήφ, Μελχισεδέκ, Ιωνάς στην κοιλία του κήτους κ.λπ.) και κυρίως με τις προφητείες των Προφητών.
Σύμπαντες οι προφήτες, από το θεόπτη Μωυσή μέχρι τον Τίμιο Πρόδρομο, ζωγραφίζουν με θαυμαστή ενάργεια και παραστατικότητα το πρόσωπο του Χριστού καθώς και γεγονότα από το λυτρωτικό του έργο. Ενώ η Καινή Διαθήκη μας παρουσιάζει σαν πραγματικότητα πια τον μεγάλο αναμενόμενο, το «όραμα των Προφητών», την «προσδοκία των Εθνών» τον Υιό και Λόγο του Θεού, τον Σωτήρα και Λυτρωτή του κόσμου.
Έτσι η Παλαιά Διαθήκη εκπληρώνεται στην Καινή και η Καινή επαληθεύει την Παλαιά. Ο αναστημένος Χριστός, άγνωστος συνοδοιπόρος προς Εμμαούς των μαθητών Λουκά και Κλεόπα, τους επιπλήττει γιατί δεν μπορούσαν εύκολα να πιστέψουν σε όλα όσα είχαν πει οι προφήτες για το Μεσσία και τους εξηγεί «τα περί εαυτού» αρξάμενος από Μωυσέως και από πάντων των προφητών». Όλα όσα έπαθε ο Χριστός έγιναν σύμφωνα με το θείο σχέδιο. Τίποτε δεν έγινε τυχαία και άκαιρα, όλα εξυπηρετούσαν το έργο της θείας οικονομίας και διαδραματίστηκαν στον προκαθορισμένο χρόνο, στην «ώρα» τους.
Θα αναφερθούμε εδώ στις προφητείες που αναφέρονται στο πάθος και στην Ανάσταση του Χριστού. Οι προφήτες Δαβίδ, Ζαχαρίας, Ησαΐας, Αμώς, Ωσηέ φωτισμένοι από το Άγιο Πνεύμα «το λάλησαν δια των προφητών» έσχισαν το πέπλο του παρόντος και ρίχνοντας το προφητικό τους βλέμμα στο απώτερο μέλλον είδαν όσα θα συμβούν σχετικά με το Μεσσία.
Ανάμεσα τους ξχωρίζει ο Ησαΐας, που ονομάστηκε «πέμπτος ευαγγελιστής» γιατί μιλάει ολοκάθαρα για τον «πάσχοντα δούλο του Θεού». Σύμφωνα με τις προφητείες αυτές, που εφαρμόστηκαν στο θεανδρικό πρόσωπο του Χριστού, ο Μεσσίας: – Θα οδηγηθεί αδιαμαρτύρητα στο πάθος «ως πρόβατον επί σφαγήν και ως αμνός εναντίον του κείροντος αυτόν άφωνος» (Ησ. 53,7) 8ος αι. π.Χ. Το πάθος του Κυρίου ήταν εκούσιο, θεληματικό και έγινε για τη σωτηρία του κόσμου. «Ιδε ο Αμνός του Θεού ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου» (Πρόδρομος). – Θα υποφέρει για τις αμαρτίες όλων μας και με το θάνατο του εμείς όλοι θα θεραπευτούμε: «Ούτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται». «Ου τω μώ- λωπι ημείς πάντες ιάθημεν». (Ησαΐα 54,4).
Από το πάθος και το Σταυρό του Χριστού απορρέει η συγχώρηση των αμαρτιών μας και η αιώνια λύτρωση. Η θυσία του Κυρίου ήταν αντιπροσωπευτική και εξιλαστήρια. Στο Πάθος φαίνεται το μέγεθος της αγάπης του Θεού-Πατέρα προς τον άνθρωπο-υιό.
Θα υποστεί εκ μέρους των ανθρώπων κάθε είδους εξευτελισμό και ταπείνωση. «Τον νώτον μου έδωκα οις ραπίσματα, το δε πρόσω- πον μου ουκ απέστρεψα από αισχύνης εμπτυσμάτων» (Ησ. 50,6). Θα προδοθεί από τον Ιούδα (Ψαλμός 40,10-10ος αι. π.Χ.) Θα τρυπηθούν τα χέρια του και τα πόδια του. Θα μοιρασθούν με κλήρο τα ρούχα του «διεμερίσαντο τα ιμάτια μου εαυτοίς και επί τον ιματισμόν μου έβαλον κλήρον» (Ψαλμός 21,19). Θα εγκαταλειφθεί την ώρα του Πάθους και του Σταυρού από το Θεό-Πατέρα (θεία φύση). Τούτο σημαίνει ότι ο Χριστός «έπαθεν ως άνθρωπος υπέρ ημών, η δε θεότης απαθής διέμεινεν». Ο αναμάρτητος Ιησούς υπέμεινε με άκρα υπομονή την αφόρητη ψυχική και σωματική οδύνη, γιατί κουβαλούσε στους ώμους του τις αμαρτίες όλων των ανθρώπων, όλων των εποχών (Αγωνία της Γεθσημανή- «ινα τι με εγκατέλειπες;»).
Με τον πόνο του αυτόν ο Κύριος γλύκανε και μαλάκωσε κάθε ανθρώπινο πόνο. Έτσι, ο ανθρώπινος πόνος αποκτά βαθύτατο νόημα ως λυτρωτική συμμετοχή στο θείο πάθος. – Θα πουληθεί για τριάντα αργύρια: «έστησαν τον μισθόν μου τριάκοντα αργυρούς» (Ζαχαρ. 11-12-Ζ’ αι. π.Χ.). – Θα του προσφέρουν ξύδι και χολή επάνω στο Σταυρό: «έδωκαν εις το βρώμα μου χολήν και εις την δίψαν μου εποτίσαν με όξος» (Ψαλμ. 68,22). – Θα σκοτιστεί ο ήλιος την ώρα της σταυρώσεως, ενώ θα είναι μεσημέρι: «και έσται εν τη ημέρα εκείνη και δύσεται ο ήλιος μεσημβρίας και συσκοτάσει επί της γης εν ημέρα το φως» (Αμώς, 8,9-Η’ αι. π.χ.). Την ώρα του Πάθους θα ανοίξουν οι τάφοι και θα αναστηθούν πολλοί νεκροί. «Αναστήσονται οι νεκροί και εγερθήσονται οι εν τοις μνημείοις» .(Ησαΐα 26,19). Θα κατεβεί στον Άδη και το σώμα Του θα μείνει άφθαρτο στον τάφο, έως ότου αναστηθεί. «Ουκ εγκαταλείψεις την ψυχήν μου εις Αδην, ουδέ δώσεις τον οσιόν σου ιδείν διαφθοράν» (Ψαλμ. 15,10). Θα αναστηθεί ένδοξος από τον τάφο και θα σώσει τον κόσμο «εν τη τρίτη ημέρα εξαναστησόμεθα και ζησόμεθα ενώπιον αυτού» (Ωσηε, 6,2).
Ο Προφήτης Δανιήλ προσδιορίζει ακριβώς το χρόνο της σταυρικής θυσίας του Κυρίου και την αιώνια βασιλεία της Εκκλησίας Του. (Δανιήλ 9,25-27). – Για την Ανάσταση του Χριστού έχουμε και άλλες μαρτυρίες, όπως: την προφητεία του Ιεζεκιήλ για τα οστά που αναστήθηκαν και έγιναν άνθρωποι (Ιεζεκιήλ 37,1-4) το περιστατικό με τους τρεις παίδες στην κάμινο, που θεωρήθηκε από την Εκκλησία ως προεικόνιση της εις Άδου καθόδου και της τριήμερης παραμονής του στον τάφο. Γι’ αυτό ο ύμνος των Τριών Παίδων μαζί με την ιστορία τους, ψάλλεται λαμπρά και πανηγυρικά το πρωί του Μ. Σαββάτου, που τελούμε τον Εσπερινό της Ανάστασης.
Ιδιαίτερα όμως οι περιπέτειες του Ιωνά προτυπώνουν την Ανάσταση του Χριστού. Ο ίδιος ο Κύριος μίλησε για τον Ιωνά και παρουσίασε τις περιπέτειες του ως προτύπωση της δικής του Ανάστασης. «Μια γενιά πονηρή και άπιστη ζητάει να δει θαυματουργικό σημάδι! Μα δε θα σας δοθεί άλλο σημάδι παρά μόνο το σημάδι του προφήτη Ιωνά». Όπως δηλαδή ο προφήτης Ιωνάς ήταν τρεις μέρες και τρεις νύχτες στην κοιλιά του κήτους, έτσι θα είναι και ο Υιός του ανθρώπου, μέσα στη γη τρεις μέρες και τρεις νύχτες (Ματθ. 12,39-40).