Προβληματισμό στη σερβική πολιτική ηγεσία αλλά και άμεση παρέμβαση της Ρωσίας προκάλεσε η επίσκεψη στο Βελιγράδι τού αναπληρωτή βοηθού ΥΠΕΞ των ΗΠΑ, Hoyt Brian Yee.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος, κατά τη συνάντηση που είχε, προχθές, με τον πρόεδρο της Σερβίας, Aleksandar Vučić διεμήνυσε ότι η Ουάσιγκτον είναι δυσαρεστημένη από την πολιτική του Βελιγραδίου απέναντι στη Μόσχα. Συγκεκριμένα, ζήτησε να εναρμονίσει η Σερβία την εξωτερική της πολιτική με αυτήν της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να μην παραχωρήσει καθεστώς διπλωματικής αποστολής στο ρωσικό ανθρωπιστικό κέντρο στην πόλη Νις, το οποίο για τις ΗΠΑ αποτελεί κέντρο κατασκοπείας.
Ο αναπληρωτής βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ υποστήριξε ότι η Σερβία, ως υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ, οφείλει, προτού ακόμη καταστεί μέλος, να προσαρμόσει τη στάση της απέναντι στη Ρωσία με τις αποφάσεις των Βρυξελλών.
Όσο για το ρωσικό ανθρωπιστικό κέντρο, ανέφερε πως το γεγονός ότι η Μόσχα, κατά παρέκκλιση, όπως είπε, από τη διεθνή πρακτική ζητεί διπλωματικό καθεστώς για ένα κέντρο ανθρωπιστικής βοήθειας, προβληματίζει και ενισχύει τις υπόνοιες για τον ρόλο που έχει στην πραγματικότητα αυτή η ρωσική βάση.
Ο Hoyt Brian Yee μίλησε και για το θέμα του Κοσόβου, ζητώντας από το Βελιγράδι να εντείνει τις προσπάθειες για πλήρη ομαλοποίηση των σχέσεών του με την Πρίστινα.
Ο Αμερικανός αξιωματούχος είχε προϊδεάσει για τα μηνύματα που μεταφέρει μία ημέρα πριν από τη συνάντηση με τον πρόεδρο Vučić, κατά την ομιλία του στο 17ο οικονομικό συνέδριο του Βελιγραδίου. «Η Σερβία δεν μπορεί να κάθεται σε δύο καρέκλες» είπε χαρακτηριστικά, αναφερόμενος στις ιδιαίτερες σχέσεις που έχει το Βελιγράδι με τη Μόσχα. Τη φράση αυτή, μάλιστα, την επανέλαβε και στα σερβικά, προφανώς για να δώσει μεγαλύτερη έμφαση.
Σε συνέντευξή του στο σερβικό πρακτορείο ειδήσεων FONET, ο Αμερικανός αξιωματούχος υποστήριξε ότι η στάση της Ρωσίας απέναντι στη Σερβία δεν δικαιολογεί τα ρωσόφιλα συναισθήματα που κυριαρχούν στην κοινή γνώμη. «Τι κάνει η Ρωσία για να βοηθήσει τη Σερβία;» διερωτήθηκε ο Hoyt Brian Yee και ανέφερε ότι το 2016 οι ρωσικές επενδύσεις ανήλθαν σε 80 εκατομμύρια δολάρια, ενώ την ίδια χρονιά από τις χώρες της ΕΕ επενδύθηκαν στη Σερβία 1,5 δισ. δολάρια.
Αναφερόμενος στα αεροσκάφη MIG-29 που παρέλαβε η Σερβία από τη Ρωσία εξέφρασε την άποψη ότι «αφού η σερβική πολιτική ηγεσία επέλεξε να ακολουθήσει η χώρα ευρωπαϊκή πορεία θα πρέπει να επιλέγει ευρωπαϊκή λύση και στα θέματα της ασφάλειας».
Οι δηλώσεις Yee προκάλεσαν την αντίδραση υπουργών της κυβέρνησης, οι οποίοι χαρακτηρίζουν απαράδεκτη τη συμπεριφορά του Αμερικανού αξιωματούχου. «Οι δηλώσεις αυτές αποτελούν ωμή παρέμβαση, δεν προέρχονται από έναν φίλο ή κάποιον που σέβεται τη χώρα μας και το δικαίωμά μας να λαμβάνουμε ανεξάρτητα αποφάσεις» τόνισε ο υπουργός Άμυνας της Σερβίας, Aleksandar Vulin.
Την οργή της εξέφρασε και η Μόσχα. Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το ρωσικό ΥΠΕΞ, με αφορμή τις δηλώσεις Yee, ζητείται από τις ΗΠΑ να πάψουν να παρεμβαίνουν στη συνεργασία μεταξύ της Ρωσίας και της Σερβίας. «Καλούμε τους συναδέλφους των ΗΠΑ να μην επιβάλλουν εχθρικά ιδεολογικά στερεότυπα που υπονομεύουν τα θεμέλια της διεθνούς σταθερότητας και συνεργασίας στα Βαλκάνια και συνολικά στην Ευρώπη» αναφέρεται στην ανακοίνωση του ρωσικού ΥΠΕΞ.
Η Μόσχα αναφέρει ότι πολλές χώρες της ΕΕ συνεργάζονται με τη Ρωσία και δεν θα πρέπει να στερείται αυτό το δικαίωμα από τη Σερβία. «Υπενθυμίζουμε ότι οι ΗΠΑ δεν είναι μέλος της ΕΕ και πιθανότατα δεν γνωρίζουν ότι η Ρωσία συνεργάζεται με πολλές ευρωπαϊκές χώρες προς το κοινό όφελος. Κανένας δεν πρέπει να εμποδίζει τη Σερβία να ακολουθήσει την ίδια προσέγγιση με γνώμονα το εθνικό της συμφέρον» επισημαίνει η Μόσχα.
Αναφορικά με τις αιτιάσεις του Hoyt Brian Yee για το ανθρωπιστικό κέντρο στην πόλη Νις, το ρωσικό ΥΠΕΞ αναφέρει ότι έχει προσφέρει βοήθεια και σε χώρες της ΕΕ αλλά και του ΝΑΤΟ. Ειδικότερα για τη Σερβία, επισημαίνεται ότι «διεξήχθη η αποναρκοθέτηση της σερβικής επικράτειας, εντοπίστηκαν και εξουδετερώθηκαν χιλιάδες εκρηκτικά αντικείμενα που έριξαν τα βομβαρδιστικά του ΝΑΤΟ το 1999, ενώ εκκαθαρίστηκαν οι περιοχές που επλήγησαν με βλήματα απεμπλουτισμένου ουρανίου».
Το γραφείο του προέδρου της Σερβίας δεν εξέδωσε ακόμη ανακοίνωση για το περιεχόμενο της συνάντησης του Aleksandar Vučić με τον Hoyt Brian Yee. Εκδόθηκε μόνο μία αναγγελία δηλώσεων, όπου λέγεται ότι τις επόμενες ημέρες ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ενημερώσει τους πολίτες για τις απαντήσεις που έδωσε στα ζητήματα που έθεσε ο αναπληρωτής βοηθός ΥΠΕΞ των ΗΠΑ.
Πληροφορίες του σερβικού Τύπου αναφέρουν ότι η συζήτηση έγινε σε υψηλούς τόνους και ο Aleksandar Vučić χρησιμοποίησε σκληρή γλώσσα, αντικρούοντας τις θέσεις του Αμερικανού αξιωματούχου.