Ο Ιερός Ναός Αγίας Ματρώνης Νέας Ερυθραίας φιλοξενεί την Ιερά Εικόνα της Παναγίας Γεροντίσσης από την Ιερά Μονή Παντοκράτορος Αγίου Όρους.
Καθημερινώς στις 12: 00 το μεσημέρι θα τελείται Ιερά Παράκληση στην Παναγία την Γερόντισσα. Καθημερινώς στις 9:00 το βράδυ θα τελείται το Απόδειπνο και οι Χαιρετισμοί στη Θεοτόκο. Ο Ιερός Ναός θα παραμένει ανοικτός από 7:00 το πρωί έως και 9:00 το βράδυ.
Η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας της «Γερόντισσας» βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παντοκράτορος του Αγίου Όρους και είναι εφέστια εικόνα του Μοναστηρίου. Είναι αντίγραφο της ψηφιδωτής εικόνος της Παναγίας Γοργοεπηκόου, που βρισκόταν Παντοκράτορος στη μονή της Κωνσταντινουπόλεως. Η μορφή της είναι στη θέα γλυκύτατη, ευχάριστη και γεμάτη έλεος, αφήνοντας στον κάθε προσκυνητή αισθήματα χαράς, ευφροσύνης, αγαλλιάσεως, ελπίδας, παρηγοριάς ευσπλαχνίας, δείχνοντας ότι προστρέχει στην ανάγκη των τέκνων της και ότι πάντοτε παραμυθεί τους πιστούς της.
Το πρώτο θαύμα της εικόνας αναφέρεται στους χρόνους της βασιλείας του Αλέξιου Α΄ του Κομνηνού, όταν αυτός άρχισε να κτίζει το αρχικό μονύδριο 500 μέτρα μακριά από τα σημερινά κτίρια της Μονής, πάνω σε ένα ύψωμα. Τότε, ενώ οι εργάτες έκτιζαν κανονικά, το βράδυ η εικόνα της Παναγίας μαζί με τα εργαλεία των οικοδόμων έφευγαν αοράτως και όταν το πρωί τα αναζητούσαν τα έβρισκαν στο σημείο όπου είναι σήμερα κτισμένη η Μονή ήταν βέβαια έρημος ο τόπος. Αφού αυτό έγινε πολλές φορές, τελικά κατάλαβαν ότι ήταν θέλημα της Παναγίας το Μοναστήρι να κτιστεί στον τόπο που η ίδια είχε επιλέξει. Έτσι λοιπόν οικοδομήθηκε ο αρχικός πυρήνας της Μονής. Την προσωνυμία «Γερόντισσα» την απέκτησε η εικόνα αργότερα μετά από ένα καθοριστικό για την ονομασία θαύμα της Θεοτόκου. Η αρχική της θέση ήταν μέσα στο Ιερό Βήμα πίσω από την Αγία Τράπεζα. Την εποχή λοιπόν εκείνη ζούσε ένας πολύ ενάρετος, όμως μεγάλος στην ηλικία και ετοιμοθάνατος, λόγω ασθένειας Ηγούμενος. Αυτός γνώρισε το τέλος του κατά θεία Αποκάλυψη και πεθύμησε να κοινωνήσει τα Άχραντα και Ζωοπικά Μυστήρια του Κυρίου μας. Γι’ αυτό και παρακάλεσε τον ιερομόναχο εφήμερο που ιερουργούσε την ημέρα εκείνη να συντομεύσει την Θεία Λειτουργία. Ο προμόναχος, όμως, δεν υπάκουσε αμέσως στην επιθυμία του Ηγούμενου και συνέχισε να λειτουργεί αργά με αποτέλεσμα να επέμβει η ίδια η Παναγία. Ξαφνικά ακούστηκε από την Εικόνα η φωνή της που τον διέταξε με αυστηρότητα να ολοκληρώσει σύντομα την Θεία Λειτουργία ώστε να προλάβει να μεταλάβει ο Γέροντας. Έτσι κι έγινε. Μόλις κοινώνησε ο Γέροντας, εκοιμήθει και από τότε έδωσαν σε Αυτήν την εικόνα της την προσωνυμία «Γερόντισσα», λόγω της στενής της σχέσης με τον «Γέροντας» Μετά από αυτό μεταφέρθηκε και τοποθετήθηκε έξω από το Ι. Βήμα στην αριστερή κολώνα του κυρίως Ναού, όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα για τη διευκόλυνση των προσκυνητών. Κατά τη διάρκεια των πειρατικών επιδρομών στο Αιγαίο, ένα πλοίο Σαρακηνών προσάραξε στον αρσανά τη Μονής. Οι πειρατές εξουδετερώνοντας την αντίσταση των πατέρων τους κατέσφαξαν και λεηλάτησαν το μοναστήρι απογυμνώνοντας το από πολλά κειμήλια. Ο αρχηγός τους σύμφωνα με την παράδοση, θέλησε να κατατεμαχίσει την Γερόντισσα και να χρησιμοποιήσει τα τμήματα του ξύλου ως δαδιά για το τσιμπούκα του. Καθώς σήκωσε το τσεκούρι του εναντίον της εικόνας φωτιά πετάχτηκε από αυτή και τον τύφλωσε. Το γεγονός εξόργισε τόσο τον πειρατή που έριξε με τη βοήθεια των συντρόφων του την εικόνα σε ένα πηγάδι το οποίο βρίσκεται σήμερα ανάμεσα στον αρσανά και τον κήπο της Μονής και όλοι μαζί εγκατέλειψαν το Άγιον Όρος. Μετά την παρέλευση 80 χρόνων, όταν ο πειρατής ψυχομαχούσε, κατενόησε την αφροσύνη του και τη βέβηλη πράξη του προς την εικόνα. Όρκισε λοιπόν το γιο του να επιστρέψει στο μοναστήρι του Παντοκράτορος και να υποδείξει στους μοναχούς το μέρος όπου ο ίδιος είχε ρίξει την Γερόντισσα. Όντως ο γιός του έδειξε το τόπου του πηγαδιού. Οι πατέρες με την προσήκουσα ευλάβεια άνοιξαν το πηγάδι και αντίκρισαν την εικόνα να στέκεται πάνω στο νερό, ενώ ένα ακοίμητα καντήλι έκαιγε εμπρός της. Με δάκρυα χαράς και ευχαριστηρίους ύμνους λιτάνευσαν την Γερόντισσα από τον αρσανά και την επανατοποθέτησαν στο προσκυνητάρι της. Η εικόνα ανακαινίστηκε και επενδύθηκε με νεότερο αργυρό κάλυμμα, υψηλής τέχνης, κατασκευασμένο μετά από εκφρασμένη επιθυμία της ίδιας της Θεοτόκου με έξοδα Κωνσταντινουπολίτισσας αρχόντισσας. Το πιθάρι του απεικονίζεται επάνω στο κάλυμμα έγινε προς ανάμνηση Θαύματος της Παναγίας. Τον 17ο αιώνα μ.Χ. υπήρξε εποχή κατά την οποία στο Μοναστήρι δεν υπήρχε καθόλου λάδι. Η έλλειψη όμως των αναγκαίων ήταν τόσο μεγάλη ώστε οι Πατέρες εγκατέλειπαν την Μονή αναζητώντας αλλού τα απαραίτητα για τη ζωή. Ο Ηγούμενος τους προέτρεπε να πιστεύουν και να ελπίζουν στην «Γερόντισσα», όπως προσευχόταν και εκείνος και είχε την ελπίδα σε Αυτή. Επόμενο ήταν η Παναγία μας να μην διαψεύσει τις προσδοκίες του και ένα πρωί οι πατέρες είδαν να ξεχειλίζει λάδι από την είσοδο της αποθήκης, όπου φυλάσσονται τα άδεια πιθάρια. Μπήκαν στην αποθήκη και είδαν ότι ένα από τα πιθάρια, που σώζεται μέχρι σήμερα ξεχείλιζε από λάδι. Αντιλήφθηκαν την επέμβαση της Παναγίας και με αυτό το λάδι γέμισαν όλα τα άδεια δοχεία που βρίσκονταν στο Μοναστήρι. Τότε αυτό σταμάτησε να ξεχειλίζει. Από τότε μέχρι σήμερα το λάδι δεν έχει λείψει ποτέ ξανά από το Μοναστήρι της. Στις 2 Δεκεμβρίου εορτάζεται η Σύναξη της Παναγίας της Γεροντίσσης, η δεύτερη πανήγυρη της · Μονή Παντοκράτορος, Το βράδυ της 1η Δεκεμβρίου του 1948 ξέσπασε μεγάλη πυρκαγιά στην ανατολική πτέρυγα της Μονής, η οποία απειλούσε να αποτεφρώσει ολόκληρο το κτιριακό της συγκρότημα. Οι πατέρες αφού εξάντλησαν τις μάτην κάθε ανθρώπινο μέσα για την κατάσβεσή της κατέφυγαν στην μοναδική σκέπη και ελπίδα τους την Παναγία την Γερόντισσα. Προσευχήθηκαν με πίστη και λιτάνευσαν ένα μικρό της αντίγραφο στην αυλή της Μονής, με το οποίο σταύρωσαν την φλεγόμενη πτέρυγα και το του θαύματος! η μεγάλη πυρκαγιά έσβησε το ξημέρωμα της 2ας Δεκεμβρίου, αποτεφρώνοντας μόνο ένα τμήμα της Μονής, το οποίο με τη χάρη της Θεοτόκου αναστηλώθηκε το 1961. Σε ανάμνηση αυτής της θαυματουργικής παρέμβασης της Παναγίας καθιερώθηκε να πανηγυρίζεται η Σύναξη της Παναγίας της Γεροντίασης και Πυροσώτειρας κάθε χρόνο την ημέρα αυτή. Κάθε προσκυνητής που ευλαβικά ασπάζεται την Γερόντισσα γεμίζει με βαθιά αγαλλίαση καθώς αντιλαμβάνεται το έλεος της να ξεχύνεται από αυτήν την γλυκύτατη στη θέα εικόνα. Η Γερόντισσα θαυματουργεί σχεδόν καθημερινά χαρίζει τέκνα σε στείρες γυναίκες θεραπείει πολλές ασθένειας, καθοδηγεί και αναπαύει όλα τα τέκνα της που εναποθέτουν στα πόδια της τα προβλήματά τους με πίστη, σταυρώνονται με λάδι από το καντήλι της καιπίνουν αγίασμα από το πηγάδι της.
ΠΗΓΗ Μονή Παντοκράτορος