Στη Μινωική Κρήτη και τις Μυκήνες τα πρώτα ξαδέλφια παντρεύονταν μεταξύ τους -και αυτό ήταν εξαιρετικά συνηθισμένο και φυσιολογικό, σε αντίθεση με άλλες ευρωπαϊκές κοινωνίες της αντίστοιχης περιόδου.
Στο συμπέρασμα αυτό κατέληξαν ερευνητές από το τμήμα Εξελικτικής Ανθρωπολογίας του Ινστιτούτου Μαξ Πλανκ στη Λειψία της Γερμανίας, οι οποίοι με τη βοήθεια μιας διεθνούς ομάδας μελετητών ανέλυσαν το γονιδίωμα 100 και πλέον ανθρώπων της Εποχής του Χαλκού από το Αιγαίο.
Η επιστημονική ομάδα προχώρησε στη δημοσίευση της σχετικής μελέτης στο επιστημονικό περιοδικό Nature Ecology & Evolution τη Δευτέρα (16/1), τονίζοντας πως τα ευρήματά τους προσφέρουν συναρπαστικά νέα στοιχεία για την κοινωνική δομή της εποχής.
Όπως γράφει το CNNi, οι ερευνητές ανέλυσαν -μεταξύ άλλων- το DNA ανθρώπων που ήταν θαμμένοι σε τάφους που εντοπίστηκαν κάτω από μυκηναϊκό οικισμό και κατάφεραν να ανασυνθέσουν το γενεαλογικό δέντρο των κατοίκων από τον 16ο αιώνα πΧ.
Ο καθηγητής αρχαιολογίας Φίλιπ Στόκχαμερ, ένας εκ των επικεφαλής της επιστημονικής μελέτης, δήλωσε στο CNNi ότι η ομάδα του επεδίωκε να μάθει τι γενετική σχέση είχαν άνθρωποι που είχαν ταφεί μαζί.
«Μπορούμε να δούμε ποιοι ζούσαν μαζί σε αυτό το σπίτι, κοιτώντας ποιοι ήταν θαμμένοι έξω στην αυλή» τόνισε χαρακτηριστικά ο ίδιος, συμπληρώνοντας:
«Είδαμε, για παράδειγμα, ότι οι τρεις γιοι έζησαν και σαν ενήλικες σε αυτό το σπίτι. Μια από τις συζύγους έφερε στο σπίτι και την αδελφή της και ένα παιδί. Πρόκειται για μια περίεργη ομάδα ατόμων που ζούσαν στο ίδιο σπίτι».
Οι επιστήμονες εξεπλάγησαν, επίσης, όταν ανακάλυψαν πως περίπου οι μισοί εκ των νησιωτών παντρεύονταν τα ξαδέλφια τους -ποσοστό που μειωνόταν στο 1/3 στην ηπειρωτική Ελλάδα.
«Το ποσοστό αυτό δεν είναι 100% αλλά δεν έχουν όλοι ξαδέλφια» λέει ο Στόκχαμερ, ο οποίος παράλληλα εξήγησε πως η επιστημονική κοινότητα έχει μελετήσει το DNA χιλιάδων προγόνων μας, ωστόσο δεν υπάρχουν στοιχεία για γάμους ξαδελφών σε κοινωνίες του παρελθόντος.
«Από ιστορικής άποψης, αυτό είναι πραγματικά ξεχωριστό» τόνισε χαρακτηριστικά ο καθηγητής.
Ο ειδικός και η ομάδα του εκτιμούν ότι οι γάμοι αυτοί γίνονταν για οικονομικούς λόγους και για να μην χάνεται ή διαμοιράζεται η γη μιας οικογένειας.
«Η κινητήριος δύναμη ήταν να παραμείνει ενωμένη η γη της οικογένειας» εξήγησε ο ερευνητής.
Και αυτό είναι λογικό, όπως αναφέρει ο ίδιος, δεδομένου ότι οι εν λόγω οικογένειες καλλιεργούσαν κυρίως σταφύλια και ελιές για λάδι -κάτι που σημαίνει ότι δεν μπορούσαν απλώς να σπείρουν σε κάποιο άλλο κομμάτι γης.
Οι γάμοι μεταξύ συγγενών διασφάλιζαν ότι μια οικογένεια δεν θα έχανε ξαφνικά την καλλιεργήσιμη γη ή τις ρίζες της.
Σε άλλες κοινωνίες της εποχής του Χαλκού αυτό δεν ήταν διαδεδομένο, όπως λέει ο Στόκχαμερ.
Αντίθετα, οι γυναίκες ταξίδευαν συχνά εκατοντάδες χιλιόμετρα για να παντρευτούν, με τις οικογένειές τους να επιλέγουν συγκεκριμένες περιοχές επειδή είχαν μεγαλύτερη αφθονία.
«Βλέπουμε ξεκάθαρα τους γάμους μεταξύ ξαδελφών μέσα από τα γενετικά στοιχεία. Δεν είναι τυχαίο, το έκαναν πάρα πολλοί άνθρωποι. Δεν είναι, όμως, 100%. Θα έλεγα, ωστόσο, πως ήταν μια αυστηρή πρακτική» ανέφερε ο Στόκχαμερ, λέγοντας παράλληλα:
«Ήταν άγραφος κανόνας…».
Γιατί, όμως, έχει σημασία αυτή η ανακάλυψη;
«Οι γνώσεις αυτές μάς αναγκάζουν επί της ουσίας να σκεφτούμε ξανά από την αρχή την κοινωνική δομή της περιόδου και τις κοινωνίες που βρίσκονται πίσω από τα απίστευτα έργα τέχνης και αρχιτεκτονικής» λέει ο καθηγητής αρχαιολογίας.
Και κλείνει λέγοντας:
«Έχουμε γραπτά αρχεία για τη διοίκηση των παλατιών της εποχής αλλά τώρα μπορούμε να πούμε και κάποια πράγματα για τους απλούς ανθρώπους.