Επιστήμονες τονίζουν ότι μετά τον κλινικό θάνατο ενός ανθρώπου ο εγκέφαλός του όχι μόνο δεν θεωρείται αδρανής ή σε υπολειτουργία, αλλά «είναι πιο δραστήριος και από όταν ο άνθρωπος αυτός ήταν ζωντανός», προκαλώντας έτσι τις περιγραφές όσων «γυρίζουν από τον θάνατο.
Τη στιγμή του θανάτου, και αρκετά δευτερόλεπτα αργότερα, ο εγκέφαλος όχι μόνο δεν σταματά τη λειτουργία του, αλλά παρουσιάζει εξαιρετικά αυξημένη ηλεκτρική δραστηριότητα, όπως ανακάλυψαν αμερικανοί επιστήμονες με πειράματά τους σε ποντίκια.
Το φαινόμενο αυτό προκαλεί τις εντυπωσιακές επιθανάτιες εμπειρίες. Οπως περιγράφουν όσοι «γυρίζουν από τον θάνατο», βλέπουν έντονο λευκό φως, ένα τούνελ με φως στο βάθος, συναντούν πεθαμένους ή έχουν την αίσθηση ότι πετούν και βλέπουν τον εαυτό τους ξαπλωμένο.
Οπως τονίζει η Τζίμο Μπορτζίγκιν από το Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, «πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι ο εγκέφαλος μετά τον κλινικό θάνατο είναι αδρανής ή υπολειτουργεί. Εμείς δείξαμε ότι όχι μόνο δεν συμβαίνει αυτό, αλλά είναι πιο δραστήριος και από όταν ο άνθρωπος ήταν ζωντανός».
Οι επιθανάτιες εμπειρίες είναι κοινές σε όλον τον κόσμο. Ωστόσο είναι εξαιρετικά δύσκολο, για ευνόητους λόγους, να τις μελετήσουν σε ανθρώπους. Ετσι, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ποντίκια, πιστεύοντας ότι το ίδιο συμβαίνει και στους ανθρώπους.
Οι ειδικοί μελέτησαν εννέα ποντίκια τη στιγμή του θανάτου τους από τεχνητό καρδιακό επεισόδιο. Στο διάστημα των 30 δευτερολέπτων από τη στιγμή που σταμάτησε η καρδιά τους μέτρησαν απότομη και σημαντική αύξηση (υπερδιπλασιασμό) στα εγκεφαλικά κύματα υψηλής συχνότητας που ονομάζονται κύματα γάμα.
Πρόκειται για την ταχύτερη καταγεγραμμένη συχνότητα εγκεφαλικών κυμάτων, που θεωρείται ότι συνδέει και επεξεργάζεται πληροφορίες από όλες τις περιοχές του εγκεφάλου. Σχετίζονται με υψηλό επίπεδο νοημοσύνης, συμπόνιας, αυτοελέγχου και ευτυχίας, με γρήγορη επεξεργασία πληροφοριών, με βελτιωμένη μνήμη και αυξημένη αντίληψη της πραγματικότητας.
Στα ποντίκια τα κύματα αυτά ήταν σε υψηλότερα επίπεδα από ό,τι όταν ήταν υγιή. Σύμφωνα με την Μπορτζίγκιν, επικεφαλής της έρευνας, κάτι αντίστοιχο ενδέχεται να συμβαίνει και στους ανθρώπους τη στιγμή του θανάτου τους, δηλαδή η υπερδραστηριοποίηση του εγκεφάλου προκαλεί τις επιθανάτιες εμπειρίες.
«Το φως που βλέπουν μπορεί να είναι ένδειξη της έντονης δραστηριότητας στον οπτικό φλοιό του εγκεφάλου και έχουμε στοιχεία από την έρευνα ότι αυτό συμβαίνει. Βλέπουμε, δηλαδή, αυξημένα κύματα γάμα στην περιοχή του εγκεφάλου που βρίσκεται ακριβώς πάνω από τον οπτικό φλοιό», λέει η καθηγήτρια. «Μάλιστα, η αύξηση των κυμάτων γάμα, σε συνδυασμό με την αύξηση των κυμάτων χαμηλής συχνότητας, καταδεικνύει οπτική δραστηριότητα και επίγνωση».
Βέβαια, όπως προσθέτει, δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, αν δεν γίνει μελέτη σε ανθρώπους που είχαν επιθανάτιες εμπειρίες και επανήλθαν στη ζωή.
Ο συνάδελφός της Τζέισον Μπρέιθγουεϊτ από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ πιστεύει ότι το φαινόμενο αυτό είναι το «τελευταίο ζήτω» του εγκεφάλου.
«Η νέα έρευνα είναι μια πολύ καλή επιβεβαίωση της θεωρίας που έχει διατυπωθεί εδώ και καιρό ότι υπό περίεργες συνθήκες, όπως κοντά στον θάνατο, ο εγκέφαλος υπερδραστηριοποιείται και όλα τα συναισθήματα είναι πολύ έντονα».
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και πολύ σωστή χαρακτηρίζει, μιλώντας στο BBC, την έρευνα των επιστημόνων ο Κρις Τσέιμπερς από το Πανεπιστήμιο του Κάρντιφ. «Τα ευρήματα ανοίγουν τον δρόμο για νέες έρευνες στον άνθρωπο. Θα πρέπει όμως να είμαστε προσεκτικοί προτού αναγάγουμε τα συμπεράσματά της και σε ανθρώπους», λέει ο ειδικός.
Η επιστημονική έρευνα δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences» (το περιοδικό της Εθνικής Ακαδημίας Επιστημών των ΗΠΑ).