Ο πρόσφυγας Χασάν από τη Συρία μένει στη Γερμανία και περιμένει κάθε μέρα τη γυναίκα του από τον Λίβανο. Το ζευγάρι ζει πάνω από 30 μήνες χωριστά. Το αν και πότε θα βρεθούν ξανά μαζί εναπόκειται στα χέρια των πολιτικών.
Δωμάτιο 206 στον ξενώνα της Caritas στο Βερολίνο. Εδώ είναι ο «νέος κόσμος» του Χασάν. 20 τ.μ., ένα γραφείο, μια καρέκλα, δυο κρεβάτια. Εδώ ο Χασάν, όπως και άλλοι πρόσφυγες, περιμένει υπομονετικά να δει τι θα γίνει στο μέλλον. «Για μένα η Γερμανία είναι η ευκαιρία για μια νέα αρχή», λέει ο Χασάν. Τον Ιούλιο του 2015 έφτασε στη Γερμανία μέσω της βαλκανικής οδού. Άλλα τρία αδέρφια του κατάφεραν να φτάσουν επίσης στη Γερμανία, άλλοι συγγενείς του μένουν σήμερα στο Κουβέιτ. Λείπει μόνο ο σημαντικότερος άνθρωπος της ζωής του, όπως λέει, η γυναίκα του, που είναι ακόμη μακριά του.
Γερμανία-Λίβανος μέσω WhatsApp
H 34χρονη σύζυγος του Χασάν μετά τη φυγή της από τη Συρία βρίσκεται σε έναν προσφυγικό καταυλισμό του Λιβάνου. Είναι παντρεμένοι εννιά χρόνια, ενώ αποφάσισαν να εγκαταλείψουν τη Συρία το 2013. Για δύο χρόνια έμειναν σε διάφορους προσφυγικούς καταυλισμούς, όταν ο Χασάν αποφάσισε να πάρει μόνος του τον δρόμο προς την Ευρώπη με την ελπίδα να ακολουθήσει στη συνέχεια και η γυναίκα του. Στο μεταξύ έχουν περάσει σχεδόν 30 μήνες και το κοινό οικογενειακό τους μέλλον παραμένει αβέβαιο. Το ζευγάρι επικοινωνεί μέσω WhatsApp. Η καθημερινή επικοινωνία είναι παρηγοριά, αλλά από συναισθηματική άποψη η απόσταση παραμένει δύσκολη. «Χρειάζομαι τη γυναίκα μου για μια νέα αρχή», λέει ο Χασάν. Στη Συρία εργαζόταν ως μηχανικός σε αντιπροσωπεία αυτοκινήτων και η σύζυγός του ήταν νοσοκόμα. Σήμερα, όπως περιγράφει ο ίδιος, η σύζυγός του περνάει δύσκολα και βιώνει έντονα την απομόνωση σε έναν ξένο προσφυγικό καταυλισμό. Από φόβο για τη ζωή της στον Λίβανο ο Χασάν δεν θέλει να πει το όνομά της.
Όλα εξαρτώνται από τις πολιτικές αποφάσεις
Το ζευγάρι δεν έχει παιδιά. Ο Χασάν υπέβαλε αίτημα οικογενειακής επανένωσης με τη γυναίκα του στην Υπηρεσία Προσφύγων και Μεταναστών της Νυρεμβέργης. Το αν θα προχωρήσει η εξέταση της αίτησής του παραμένει ακόμη άγνωστο. Παρόμοια είναι η κατάσταση για πολλούς άλλους πρόσφυγες από τη Συρία που βρίσκονται στη Γερμανία με καθεστώς περιορισμένης προστασίας. Από το 2016 η οικογενειακή επανένωση για αυτή την κατηγορία οικογενειών σταμάτησε, από φόβο πολλών πολιτικών ότι δεν θα μπορούσαν να διαχειριστεί η χώρα μια ακόμη μεγαλύτερη εισροή προσφύγων. Πριν λίγες μέρες oι Σοσιαλδημοκράτες συμφώνησαν με τα κόμματα της Χριστιανικής Ένωσης στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για τον σχηματισμό κυβέρνησης συνεργασίας στη Γερμανία σε ένα νέο μοντέλο οικογενειακής επανένωσης με νέους κανόνες, πιο αυστηρούς. Παρόλαυτα ο Χασάν δεν χάνει την ελπίδα του.
Αν και σε πρόσφατη δημοσκόπηση το 58% των Γερμανών τάσσεται κατά της οικογενειακής επανένωσης για περιπτώσεις όπως αυτή του Χασάν, πολλές ΜΚΟ στη Γερμανία ζητούν επιπλέον προστασία για αυτούς τους ανθρώπους. Ο Τόμας Γκλάισλερ, εκπρόσωπος του παραρτήματος της καθολικής οργάνωσης Caritas στην Αρχιεπισκοπή Βερολίνου εκτιμά ότι η οικογενειακή ζωή είναι ένας σημαντικός παράγοντας κοινωνικής ενσωμάτωσης. «Πρέπει να είναι ύψιστη προτεραιότητα η κοινή συμβίωση των ζευγαριών, ακόμη κι αν δεν σκοπεύουν τα ζευγράρια να μείνουν στη Γερμανία για πάντα», αναφέρει ο Τ. Γκλάισερ. Ο Χασάν από την πλευρά του παρακολουθεί με ενδιαφέρον τον δημόσιο διάλογο στη Γερμανία και δηλώνει ευγνώμων για την υποδοχή του στη Γερμανία. Εκτιμά ωστόσο ότι οι Γερμανοί πολιτικοί παρέβλεψαν ένα πράγμα: «Δεν καταλαβαίνουν πόσο δύσκολο είναι να ζεις χωρίς την οικογένειά σου».
Πλήρης, περιορισμένη προστασία ή επιστροφή;
Τις προηγούμενες μέρες εμπειρογνώμονες που κλήθηκαν να μιλήσουν στη γερμανική Βουλή φαίνεται να συμφωνούν με τον Χασάν. Ο Χέλμουτ Ντέντυ, διευθύνων σύμβουλος της Γερμανικής Ένωσης Πόλεων, κάλεσε τους Γερμανούς βουλευτές να μην «παίζουν» με την ιδέα της γρήγορης επιστροφής προσφύγων στη Συρία. «Η Συρία δεν θα ειρηνεύσει στο άμεσο μέλλον, επομένως θα ήταν σωστό να εστιάσουμε στην ένταξη», είπε ο ίδιος χαρακτηριστικά.
Το ενδιαφέρον για όλες τις κατηγορίες προσφύγων είναι προς τον συμφέρον των ίδιων αλλά και της Γερμανίας, εκτιμούν ειδικοί. Μάλιστα ο Ρόλαντ Μπανκ, εκπρόσωπος της Ύπατης Αρμοστείας του ΟΗΕγια τους Πρόσφυγες εξέφρασε αμφιβολίες για το κατά πόσο η διάκριση σε πλήρη και περιορισμένη προστασία κατηγοριών προσφύγων είναι τελικά σωστή. «Ακόμη κι αν κάποιοι άνθρωποι χρειάζονται μερική ή προσωρινή προστασία η ανάγκη για παροχή προστασίας παραμένει ίδια» εκτιμά ο Ρ. Μπανκ.