Κάτω από την «σκυφτή δυστυχισμένη γυναίκα» κρυβόταν ένα τοπίο! Ο λόγος για έναν πίνακα του γνωστού ζωγράφου Πικάσο όπου χάρη σε μια βελτιωμένη μη επεμβατική τεχνική απεικονιστικής σάρωσης των έργων τέχνης, ερευνητές από τις ΗΠΑ και τον Καναδά (μεταξύ αυτών κι ένας Έλληνας ηλεκτρολόγος μηχανικός) ανακάλυψαν το κρυφό έργο ενός άλλου ζωγράφου κάτω από τον πίνακα του Ισπανού καλλιτέχνη.
Συγκεκριμένα, κάτω από τον πίνακα του 1902 με τη σκυφτή δυστυχισμένη γυναίκα («LaMisereuseAccroupie»), που ανήκει στη λεγόμενη πρώιμη «μπλε ή γαλάζια περίοδο» του ζωγράφου (1901-1904) και σήμερα εκτίθεται στην Πινακοθήκη του Οντάριο στον Καναδά, ανακαλύφθηκε ένα τοπίο της Βαρκελώνης που ο Πικάσο φαίνεται πως είχε χρησιμοποιήσει ως βάση για το δικό του έργο.
Το νέο σύστημα φθορισιμετρίαςακτίνων-Χ είναι φθηνότερο και πιο εύχρηστο από τα υπάρχοντα συστήματα ανάλυσης των έργων τέχνης, καθώς είναι φορητό, πράγμα που το καθιστά διαθέσιμο σε όποια γκαλερί ή μουσείο θέλει κάτι τέτοιο.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον καθηγητή επιστήμης των υλικών Μαρκ Ουόλτον της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Northwestern του Σικάγο, που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση σε επιστημονικό συνέδριο στο Όστιν του Τέξας, δήλωσαν ότι είναι αξιοπρόσεκτος ο τρόπος που το κρυμμένο έργο -μάλλον δημιούργημα κάποιου ντόπιου Καταλανού ζωγράφου- έχει αξιοποιηθεί από τον Πικάσο, καθώς για παράδειγμα το περίγραμμα των λόφων στο υπόστρωμα έχει μετατραπεί στην καμπουριασμένη πλάτη της γυναίκας.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ανακαλύπτεται ένα κρυμμένο έργο κάτω από πίνακα του Πικάσο, καθώς έχει συμβεί σε άλλα δύο έργα του, όπου από κάτω τους βρέθηκε το πορτρέτο ενός άνδρα, μάλλον του ίδιου του ζωγράφου.
Οι ίδιοι ερευνητές εξέτασαν επίσης με την ίδια τεχνική φθορισιμετρίαςακτίνων-Χ 50 γλυπτά του Πικάσο. Κατάφεραν έτσι να ιχνηλατήσουν την προέλευση των μετάλλων που είχε χρησιμοποιήσει ο καλλιτέχνης από συγκεκριμένα χυτήρια της εποχής του (όπως του Γάλλου ΕμίλΡομπεκί), αλλά και το πώς η έλλειψη ορισμένων μετάλλων στο Παρίσι στις αρχές της δεκαετίας του 1940 λόγω του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου είχε αναγκάσει τον Πικάσο να χρησιμοποιήσει εναλλακτικά υλικά.
Στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών για την ανάλυση των έργων του Πικάσο έχει συμβάλει και ένας Έλληνας, ο καθηγητής Άγγελος Κατσάγγελος του Τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου Northwestern, απόφοιτος του αντίστοιχου Τμήματος του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ο Κατσάγγελος χρησιμοποιεί υπολογιστικές μεθόδους για να ανακατασκευάσει τα χαμένα εικονοστοιχεία (πίξελ) του σήματος της φθορισιμετρίαςακτίνων-Χ, έτσι ώστε να βελτιωθεί η απεικόνιση του έργου τέχνης.