Την ώρα που τα στρατεύματα του Ισραήλ πολεμούν με τη Χαμάς οι αλλαγές στην απαλλαγή της στράτευσης για τους υπερορθόδοξους εβραίους έχουν προκαλέσει σοβαρούς κοινωνικούς και πολιτικούς κλυδωνισμούς.
Ο πόλεμος στη Λωρίδα της Γάζας οδεύει να συμπληρώσει εξάμηνο και στο Ισραήλ το πνεύμα της εθνικής ενότητας που επικρατούσε στην αρχή πλεόν είναι διαλυμένο. Αντιθέτως επικρατεί οργή, οργή οχι μόνο για την αποτυχία της κυβέρνησης Νετανιάχου να αποτρέψει την εισβολή της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου στα ισραηλινά εδάφη ή η αναβλητικότητα στον χειρισμό των διαπραγματεύσεων για την επίτευξη μίας κατάπαυσης πυρός και την απελευθέρωση των ομήρων. Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις συνεχώς πυκνώνουν, με αίτημα να προκηρυχθούν άμεσα εκλογές, ενώ πλέον τίθεται και ένα ζήτημα το οποίο διχάζει για χρόνια το Ισραήλ, αλλά σε καιρό πολέμου είναι τοξικό. Η χώρα πλήγεται από ένα μεγάλο χάσμα, που προκαλούν οι ευρείες εξαιρέσεις από την υποχρεωτική στρατιωτική θητεία για υπερορθόδοξους εβραίους. Οι εξαιρέσεις αυτές ισχύουν από ιδρύσεως του κράτους του Ισραήλ, το 1948, όπου να σημειώσουμε ότι η στρατιωτική θητεία ειναι υποχρεωτική τόσο για άνδρες όσο και γυναίκες, εξαιρουμένων όσων είναι αραβικής καταγωγής και των γυναικών Χαρεντίμ, αλλά και οι άντρες της εν λόγω κοινότητας που είναι αφοσιωμένοι στη μελέτη ιερών κειμένων του Ιουδαϊσμού. Για το θέμα έχουν γίνει διάφορες νομοθετικές παρεμβάσεις, που πολλές έχουν μείνει στα χαρτιά, ενώ οι δικαστές αξίωσαν από την κυβέρνηση ένα νέο νομοσχέδιο καθώς η ανανεούμενη ισχύς του μέτρου για την απαλλαγή στράτευσης των Χαρεντίμ έληγε τον Μάρτιο.
Οι κυβερνητικοί τριγμοί είναι έντονοι, αφού το κόμμα Εθνικής Ενότητας υπό τον Μπένι Γκαντς βάζει «κόκκινες γραμμές» ενώ συμφωνεί και ο υπουργός Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ, με τον Νετανιάχου να δηλώνει ότι το πρόβλημα μπορεί να λυθεί και ότι η κυβέρνησή του είχε ήδη εργαστεί εντατικά πάνω στο θέμα μέχρι να ξεσπάσει ο πόλεμος, τονίζοντας ότι «πρέπει να προωθήσουμε την ισότητα».
Για τους υπερορθόδοξους εβραίους «αυτό μπορεί να γίνει με θετικό πνεύμα και με ευρεία συμφωνία», υποστήριξε ο Νετανιάχου. Μίλησε δε ακόμα και για συμβιβασμό, ωστόσο πολλοί αμφιβάλλουν ότι μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο.
Το Ανώτατο Δικαστήριο εντωμεταξύ, ως μέσο πίεσης εξέδωσε προσωρινή διαταγή ακύρωσης όλων των κρατικών επιχορηγήσεων σε όσους φοιτητές ιερατικών σχολών δεν ανταποκρίνονται στις ειδοποιήσεις στρατολόγησης, με το μέτρο να έχει τεθεί σε ισχύ από την 1η Απριλίου.
Ο στρατός ωστόσο μπορεί να επιστρατεύσει όσους Χαρεντίμ έχουν κάνει χρήση της απαλλαγής εντός του εξαμήνου του πολέμου, που είναι πάνω από 66.000 άτομα, από 18 έως 26 ετών. Από την άλλη ο αριθμός εκείνων που αποφάσισαν να καταταγούν έφτασε μετά βίας τους 540.
Οι υπερορθόδοξοι εβραίοι είναι ένα σημαντικό κομμάτι του ισραηλινού πληθυσμού, που αντιτίθενται ωστόσο με τις πρακτικές του ισραηλινού στρατού, ενώ μέχρι το 2065 θα αντστοιχούν στο 32% του συνολικού πληθυσμού σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία του Ισραήλ.
Σήμερα, κάθε χρόνο, περίπου 13.000 άρρενες είναι κοντά στην ηλικία στρατολογησης, τα 18 έτη, όμως λίγότερο από 10% στρατεύονται.
«Αν δεν υπάρξει σημαντική αλλαγή, η υπερορθόδοξη κοινωνία θα καταρρεύσει οικονομικά», τονίζει σε άρθρο στη Haaretz η Δρ. Ρίβκα Νεριά Μπεν-Σάχαρ, Ανώτερη Ερευνήτρια του Ισραηλινού Ινστιτούτου Δημοκρατίας.
Ένας 42χρονος Χαρεντί, πατέρας 11 παιδιών και φοιτητής σε ιερατική σχολή, δήλωσε ότι «προτιμούμε να πεθάνουμε, παρά να υπηρετήσουμε στον ισραηλινό στρατό», στη διάρκεια διαδήλωσης διαμαρτυρίας κατά των σχεδίων για επιστράτευση.
Μάλιστα ένας αρχιρραβίνος έχει απειλήσει ότι θα φύγουν από τη χώρα μαζικά λόγω του πολέμου και με την υποχρέωση της στράτευσης, ενώ στο τραπέζι βάζουν ακόμα και ενδεχόμενο εκλογών για να αλλάξει αυτή η πρακτική.
Ο Νετανιάχου έχει αποκλείσει μία πρόωρη προσφυγή στις κάλπες, ωστόσο η πολιτική απειλή είναι μεγάλη για την κυβέρνηση.