Η «Πεμπτουσία» (pemptousia.gr), σε συνεργασία με το Orthodox Christian Network (OCN) από την Αμερική και το Bogoslov από την Ρωσία συνεκάλεσε τον Μάιο του 2015 στην Αθήνα το 1ο Διεθνές Συνέδριο Ψηφιακών Μέσων και Ορθόδοξης Ποιμαντικής DMOPC15 (www.dmopc15.com).
75 Ορθόδοξοι εισηγητές από 21 χώρες του κόσμου «συνήχθησαν επί το αυτό». Σκοπός τους ήταν να καταθέσουν την αγωνία τους, τη μαρτυρία τους και τη σκέψη τους αναφορικά με μία διάσταση της ανθρώπινης ζωής, η οποία δεν αφήνει πια σχεδόν κανέναν έξω: το Ψηφιακό Οικοσύστημα και τα Ψηφιακά Μέσα που το διαμορφώνουν. Αναδείχθηκαν από ειδικούς επιστήμονες, αλλά και από καθημερινούς εργάτες του Θείου Λόγου με διακριτή παρουσία στον ψηφιακό χώρο σημαντικότατα ζητήματα όπως:
Οι αρνητικές πλευρές της χρήσης των ψηφιακών μέσων και οι κίνδυνοι που απειλούν το ανθρώπινο πρόσωπο και τη σχέση του πιστού με το Θεό και την Εκκλησία.
Η ιεραποστολική πρόκληση και η διαμόρφωση αυθεντικής χριστιανικής συνείδησης μέσα από τα ψηφιακά μέσα
Ο ορθόδοξος μοναχισμός και η ασκητική παράδοση σε σχέση με τα ψηφιακά μέσα.
Η ανάγκη της κατάλληλης προετοιμασίας και των πνευματικών εφοδίων και η ποιμαντική ευθύνη
Η καλπάζουσα »ψηφιοποίηση» της ζωής σε όλα τα επίπεδα και η νέα ανθρωπολογία που αυτή δημιουργεί
Για τους Ορθοδόξους Χριστιανούς όλης της Γης κάθε ζήτημα της ζωής, μικρό ή μεγάλο, θεωρείται πάντοτε κάτω από το Φως του Σταυρού και της Αναστάσεως. Κάτω από αυτό το Φως που οδηγεί τη ζωή και τη θεολογία της Ορθόδοξης Εκκλησίας οι 75 εισηγητές του πρώτου συνεδρίου για τα Ψηφιακά Μέσα και την Ορθόδοξη Ποιμαντική, έθεσαν τις βάσεις για την Ορθόδοξη θεώρηση της χριστιανικής ζωής μέσα στο Ψηφιακό Οικοσύστημα.
Δεν είναι η πρώτη φορά στην ιστορία που η Εκκλησία συναντά την πρόκληση χρήσης της οικουμενικής γλώσσας επικοινωνίας για τη μετάδοση του ευαγγελικού λόγου. Ο Απόστολος των Εθνών Παύλος προσέλαβε τη γλώσσα, τη νοοτροπία, τα σύμβολα και τις δυνατότητες του Ελληνορωμαϊκού πολιτισμού προκειμένου να καταστήσει την Ευαγγελική Αλήθεια, το πρόσωπο του Χριστού, προσιτό και οικείο σε όλη την τότε γνωστή Οικουμένη. Αυτό δεν έγινε ανώδυνα, χωρίς αντιδράσεις και ζυμώσεις. Πέτυχε όμως την αλλαγή της Ιστορίας και ξεκαθάρισε μια για πάντα ότι ο Ευαγγελικός Λόγος «ού δέδεται». Μπορεί και επιβάλλεται να χρησιμοποιεί η Εκκλησία τη γλώσσα κάθε γενιάς, αφού ο λόγος της είναι «Ύδωρ ζων».
Λαμβάνοντας υπόψη τη θετική ανταπόκριση για την απήχηση του 1ου Συνεδρίου από όλους όσοι ασχολούνται με την Ποιμαντική των Ψηφιακών Μέσων στο χώρο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, και θεωρώντας ότι ωρίμασε πλέον ο καιρός για το επόμενο βήμα στην άρθρωση ενός αυθεντικού χριστιανικού λόγου στην πρόκληση αυτή των ημερών μας, προγραμματίζουμε τη σύγκληση του 2ου Διεθνούς Συνεδρίου Ψηφιακών Μέσων και Ορθόδοξης Ποιμαντικής, DMOPC18 – ΥΔΩΡ ΖΩΝ, από 18 έως και 21 Ιουνίου 2018, στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης στο Κολυμπάρι.
Και στο Συνέδριο αυτό, διοργανωτής θα είναι η ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ με την ευγενική συνεργασία διεθνών ιστοσελίδων όπως το Οrthodox Christian Network – OCN www.myocn.net και το Ancient Faith Radio www.ancientfaithradio.com από την Αμερική, το Zvornik-Tuzla www.eparhijazt.com από την Βοσνία, το Orthodoxie www.orthodoxie.com από την Γαλλία, το Basilica www.basilica.ro από την Ρουμανία, το Bogoslov www.bogoslov.ru και το Pravmir www.pravmir.ru από την Ρωσία, το Mitropolija Zagrebacka www.mitropolija-zagrebacka.org από την Κροατία και άλλα τα οποία θα ανακοινωθούν σύντομα.
Σκοπός του δεύτερου συνεδρίου θα είναι να συνεχίσει δυναμικά αυτό που ξεκίνησε τον Μάϊο του 2015. Εκεί μπήκαν τα θεμέλια, τώρα πρέπει να χτισθεί το οικοδόμημα. Πρέπει να διευρυνθούν οι απαντήσεις στα φλέγοντα ερωτήματα που παραμένουν και διογκώνονται. Πρέπει να καταρτισθούν απτές και εφαρμόσιμες ποιμαντικές προτάσεις. Προτάσεις που να προσλαμβάνουν το ψηφιακώς ζειν και πράττειν μέσα από το πρίσμα της Ορθόδοξης Ανθρωπολογίας, του Χριστιανικού Ήθους και της Εκκλησιαστικής Ζωής. Έτσι ενώ στο Πρώτο Συνέδριο του 2015 αναδείχθηκαν τα φλέγοντα ζητήματα, το Δεύτερο θα επικεντρωθεί στην συγκρότηση συμπαγούς θεολογικού λόγου, θα δώσει προτεραιότητα στην κατάθεση της εμπειρίας των διακονητών του Ευαγγελικού Λόγου στα Ψηφιακά Μέσα και φιλοδοξεί να προχωρήσει στην κατάρτιση σαφών ποιμαντικών και τεχνικών κατευθύνσεων στη χρήση τους.
Η πρόκληση είναι μεγάλη, οι εξελίξεις και ο χρόνος πιεστικός, οι ποιμαντικές ανάγκες επιτακτικές. Στέρεη όμως και βαθειά είναι η πεποίθησή μας ότι ο Αγαθός Παράκλητος, η χάρις του Οποίου μας συνήγαγε στο Πρώτο Συνέδριο, θα ευλογήσει και θα ευοδώσει την πορεία και τους σκοπούς και του Δευτέρου.
ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΥΠΟΒΟΛΗΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ
Παρακαλούνται οι ενδιαφερόμενοι που επιθυμούν να συμμετάσχουν με επιστημονική ανακοίνωση στο 2ο Διεθνές Συνέδριο με θέμα: «Ψηφιακά Μέσα και Ορθόδοξη Ποιμαντική», το οποίο θα διεξαχθεί από 18 έως και 21 Ιουνίου 2018 στην Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης, στο Κολυμπάρι, να υποβάλουν την περίληψη της ανακοίνωσής τους στην Ελληνική ή Αγγλική ή Ρωσική γλώσσα στην παρακάτω ηλεκτρονική διεύθυνση: papers@dmopc18.com.
Η περίληψη δεν θα πρέπει να υπερβαίνει τις 1000 λέξεις και είναι απαραίτητο να συνοδεύεται από λέξεις κλειδιά καθώς και βιογραφικό σημείωμα του εισηγητή.
Καταληκτική ημερομηνία για την υποβολή των περιλήψεων και των βιογραφικών σημειωμάτων είναι η 28η Φεβρουαρίου 2018.
Διεθνής Ακαδημαϊκή Επιτροπή θα αξιολογήσει τις υποβληθείσες περιλήψεις και θα αποφασίσει ποιές από αυτές θα παρουσιασθούν στο συνέδριο.
Ο διοργανωτής θα καλύψει τα έξοδα (ταξίδι, διαμονή, φαγητό) όλων των εισηγητών που θα συμμετάσχουν στο συνέδριο.
Γλώσσες εργασίας του Συνεδρίου είναι η ελληνική, η αγγλική και η ρωσική. Η διάρκεια των ανακοινώσεων ορίζεται έως 15 λεπτά. Προβλέπεται συζήτηση 5 λεπτών μετά την εκφώνηση κάθε ανακοίνωσης.
Πληροφορίες για την αποδοχή των ανακοινώσεων και την συµµετοχή των επιλεχθέντων εισηγητών στο Συνέδριο θα γνωστοποιηθούν έως τις 30 Μαρτίου 2018.
Η Διεθνής Ακαδημαϊκή Επιτροπή αποτελείται από τους:
Πρωτοπρ. Χριστόφορο Μητρόπουλο, Πρόεδρο του Ελληνικού Κολλεγίου και της Θεολογικής Σχολής του Τιμίου Σταυρού της Βοστώνης (πρόεδρος της Ακαδημαϊκής Επιτροπής του Συνεδρίου) – Αμερική
Μητροπολίτη Ζάγκρεμπ και Λιουμπλιάνας κ. Πορφύριο (Peritch), υπεύθυνο της ιστοσελίδας www.mitropolija-zagrebacka.org, Κροατία
Γεώργιο Μαντζαρίδη, Ομότιμο Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ελλάδα
Πρωτοπρ. Βασίλειο Καλλιακμάνη, Καθηγητή Θεολογικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Ελλάδα
Πρωτοπρ. Κωνσταντίνο Κόμαν, Καθηγητή Θεολογικής Σχολής του Πανεπιστημίου Βουκουρεστίου, Ρουμανία
Πρωτοπρ. Pavel Velikanov, Υφηγητή της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας και Αρχισυντάκτη της επιστημονικο-θεολογικής πύλης www.bogoslov.ru, Ρωσία
Πρωτοπρ. Jivko Panev, Καθηγητή Ινστιτούτου Ορθόδοξης Θεολογίας Αγίου Σεργίου στο Παρίσι και υπεύθυνο της Γαλλικής ιστοσελίδας www.orthodoxie.com, Γαλλία
Πρωτοπρ. Nicolai Dascalou, Σύμβουλο Συντονισμού στο Τμήμα Επικοινωνίας και Δημοσίων Σχέσεων του Ρουμανικού Πατριαρχείου, και Γενικό Διευθυντή του Κέντρου Τύπου «Μπασίλικα» στο Βουκουρέστι, Ρουμανία
Πρωτοπρ. Bassam Nassif, Επίκουρο Καθηγητή Πανεπιστημίου του Μπαλαμάντ, Λίβανος
π. Νεκτάριο Μαμαλούγκο, Καθηγητή, Επιστημονικό Συνεργάτη Τμήματος Φυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών
π. Δημήτριο Ηarper, Διδάκτορα, Επισκέπτη ερευνητή του Πανεπιστημίου του Winchester της Αγγλίας, Ελλάδα
Δρ. Έλενα Ζοσούλ, Κοσμήτορα Τμήματος Μέσων Ενημέρωσης και Δημοσίων Σχέσεων του Ρωσικού Ορθόδοξου Πανεπιστημίου της Μόσχας, Ρωσία
Δρ. Νικόλαο Κόϊο, Επίκουρο Καθηγητή Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης, Ελλάδα
Δρ. Γιαροσλάβ Χάρκιεβιτς, Γραμματέα του Εκδοτικού Τμήματος της Πολωνικής Αυτοκέφαλης Ορθόδοξης Εκκλησίας, Πολωνία
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΘΕΜΑΤΙΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ
Α. Το Χριστιανικό Ήθος και η Ορθόδοξη Ανθρωπολογία μπροστά στις προκλήσεις του Ψηφιακού Οικοσυστήματος
Διαλεκτική μεταξύ της χριστιανικής ανθρωπολογίας και του ανθρώπου της ψηφιακής εποχής.
Νηπτική παράδοση και ψηφιακώς ζειν: πατερικές θέσεις για τις λειτουργίες του νου και της ψυχής μπροστά την ψηφιακή πρόκληση.
Η πατερική έννοια της φαντασίας και ο ψηφιακός κόσμος.
Η διαλεκτική της θεολογικής και της ψηφιακής εικονικότητας.
Υπάρχει χώρος και τρόπος για μία ασκητική του ψηφιακώς ζειν; Μπορεί να συνδυαστούν Ησυχία και ψηφιακή ζωή;
Το Χριστιανικό Ήθος ως Ήθος επι-Κοινωνίας: η Ψηφιακή Οικουμένη ως χώρος επαν-έκφρασης της Πεντηκοστής και του «ζώντος λόγου» του Αποστόλου Παύλου.
Θεώρηση του ψηφιακού οικοσυστήματος από την οπτική της ηθικής των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας (Media Ethics) και ο λόγος της Χριστιανικής Ηθικής.
Το ήθος του ατόμου στο ψηφιακό οικοσύστημα υπό το φως της Ηθικής του Προσώπου της Ορθόδοξης Παράδοσης.
To ψηφιακό “share” και οι χριστιανικές αρετές της κοινής χρήσης και της κοινής κτήσης. Τι σημαίνει να μοιράζεσαι από τη σκοπιά του Χριστιανισμού και πώς να το εφαρμόζεις συνειδητά στη λογική του δικτύου.
Η έννοια του «πλησίον» μέσα από την διάσταση της εγγύτητας στο ψηφιακό οικοσύστημα. «Ποιος είναι ο γείτονάς μου στο δίκτυο;» Και «πώς να γίνει γείτονας;» (Καλλιέργεια και κατανόηση της σωστής διάστασης της εγγύτητας με τη δυναμική του Δικτύου).
Β. Ψηφιακά μέσα: Δυνατότητες και προβλήματα
Γενική στρατηγική χρήσης των ψηφιακών μέσων και ειδικότερα των κοινωνικών δικτύων από την Εκκλησία. Τι είδους βήματα πρέπει να γίνουν; Τι πρέπει να λαμβάνεται υπόψη; Ποιες πλευρές δεν πρέπει να παραληφθούν;
Το γεγονός ότι τα κοινωνικά δίκτυα και τα ψηφιακά μέσα γενικά δεν » συγχωρούν» πάντα την άγνοια και την επιπολαιότητα πρέπει να αυξήσουν την ευαισθητοποίησή μας για τη συμπεριφορά μας για να αποφύγουμε τους κινδύνους του Διαδικτύου.
Στρατηγική δημιουργίας περιεχομένου. Πώς «γεννιούνται» τα θέματα; Πώς να διατυπώνονται σε διάφορες μορφές; Πώς δημοσιεύονται; Που δημοσιεύονται;
Μελέτη των δομών και των επιπτώσεων της γλώσσας των κοινωνικών δικτύων
Η γλώσσα των μέσων μαζικής ενημέρωσης (η γλώσσα της πειθούς «να θέσει», η γλώσσα του φανταστικού «να βγει προς τα έξω» …).
Πώς να επιτευχθεί καλή επικοινωνία (σαφήνεια, αίσθηση, ακρίβεια).
Από την επικοινωνία από πάνω προς τα κάτω στην επικοινωνία με βάση τα συμφραζόμενα.
Η σημασία της αφήγησης.
Νεολογισμοί και κοινωνικά δίκτυα: η ανάγκη να ονομάσουμε νέες συμπεριφορές δημιουργεί νεολογισμούς, νέες λέξεις ή νέες έννοιες ήδη υπαρχουσών λέξεων. Τα κοινωνικά δίκτυα έχουν αλλάξει τις συνήθειες μας και τη γλώσσα με την οποία εκφράζουμε τον εαυτό μας.
Δεδομένα και πρόσωπο στον κυβερνοχώρο: εδώ μιλάμε για την αξία των πληροφοριών στη συνδεδεμένη κοινωνία, στα ίδια τα δεδομένα και στον τρόπο με τον οποίο χρησιμοποιούνται. Το θέμα αυτό έχει οικονομικό, κοινωνικό και ανθρώπινο αντίκτυπο στη σημασία της ψηφιακής ταυτότητας. (Πρόκειται για το απόρρητο, το κρυφό περιεχόμενο και την «κοινωνική μηχανική», που χειρίζεται την αντίληψη του χρήστη, προσπαθώντας να εκφραστεί μέσω πραγματικών παραδειγμάτων).
Ποιοτικές και ποσοτικές δυνατότητες στο ψηφιακό οικοσύστημα που διαφοροποιούν δραστικά το παρόν με το παρελθόν.
Ψηφιακή και φυσική ζωή – Ψηφιακή ανθρωπολογία.
Κρυφό περιεχόμενο και «κοινωνική μηχανική» μέσω της χειραγώγησης της αντίληψης του χρήστη και της έκφρασης μέσω πραγματικών παραδειγμάτων.
Η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο, η ανεξέλεγκτη χρήση των κοινωνικών μέσων ενημέρωσης, η άσκηση βίας και κακοποίησης κατά των ανθρώπων ως πρόβλημα και τρόποι αντιμετώπισης.
Γ. Έκφραση, καταγραφή, αποτίμηση και προτάσεις από την εμπειρία της διακονίας του Θείου Λόγου στα ψηφιακά μέσα
Περιγραφή και αποτίμηση της παρουσίας ιερέων στα ψηφιακά μέσα, η μαρτυρία τους, η ισορροπία μεταξύ διατήρησης του υψηλού προφίλ και η έννοια της κοινής χρήσης, η αποτελεσματική επικοινωνία με τους νέους στην ψηφιακή επικράτεια, η δυνατότητα απόδοσης άμεσου ενεργού ρόλου στους ίδιους τους νέους για την ψηφιακή επικοινωνία στην εκκλησία, η συστηματική οργάνωση «ψηφιακής κατήχησης».
Η παρουσία της Εκκλησίας στα ψηφιακά Μέσα όχι μόνο ως οργανισμός παροχής περιεχομένου, αλλά και ως χώρος κοινής χρήσης και έκφρασης.
Γιατί πρέπει να υπάρχει η Εκκλησία στα κοινωνικά δίκτυα; Το ύφος της παρουσίας της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα κοινωνικά δίκτυα. Υπάρχει αποτελεσματική παρουσία της Εκκλησίας ή τα κοινωνικά δίκτυα εξακολουθούν να θεωρούνται ως απλά μέσα που αποσπούν το άτομο από την πραγματικότητα και το ωθούν στην επιπόλαια χρήση;
Προσδιορισμό των ΣΤΟΧΩΝ, ΑΝΑΓΚΩΝ, ΑΝΗΣΥΧΙΩΝ, ΠΡΟΣΔΟΚΙΩΝ και ΑΝΤΙΣΤΑΣΕΩΝ των ανθρώπων στους οποίους στοχεύει η παρουσία του Εκκλησιαστικού Λόγου στα ψηφιακά Μέσα.
Το μυστήριο της πνευματικής πατρότητας και η διακονία του μέσα από τα ψηφιακά μέσα. Έκφραση της έως τώρα ποιμαντικής πρακτικής και εμπειρίας.
Ο τρόπος οργάνωσης και έκφρασης της μητρόπολης και της ενορίας στα κοινωνικά δίκτυα. Πρακτικές συμβουλές και οδηγίες για τη δημιουργία μιας σελίδας στο Facebook: γραφιστική φροντίδα, διεξαγωγή διαλόγου, ακρόαση κριτικής και οικοδόμηση αξίας, παρακολούθηση της επικοινωνίας.
H πνευματική παρουσία των ιερέων στο διαδίκτυο (η μαρτυρία τους, η ισορροπία μεταξύ διατήρησης του υψηλού προφίλ και η έννοια της κοινής χρήσης κλπ).
Ζωντανή ροή βίντεο στο Facebook ως πραγματική μεσολάβηση επικοινωνίας
Το πρόβλημα της παρουσίας της Εκκλησίας στο διαδίκτυο στο να υπάρχει όχι μόνο απλά για να μεταδίδει πληροφορίες (broadcasting) αλλά και να τις μοιράζεται (sharing). Μη χρήση της φόρμας κοινωνικού δικτύου με τη στρατηγική 1.0).
Πως μπορεί να γίνει η Θεολογία πιο «γοητευτική» με την χρήση ψηφιακών μέσων.
Πώς μπορούν να προστατευθούν από πνευματικούς κινδύνους του ψηφιακού οικοσυστήματος αυτοί που διακονούν τον θείο λόγο στα ψηφιακά μέσα;
Συνάντηση της νηπτικής ανθρωπολογίας, της ποιμαντικής ψυχολογίας και των ψυχο-επιστημών με κοινό παρονομαστή το ψηφιακώς ζειν. Από τα πνευματικά και ψυχικά προβλήματα στην αναζήτηση ποιμαντικών και θεραπευτικών προτάσεων.
Ακούμε τους πάντες; Πως διασφαλίζεται η εγκυρότητα του ψηφιακού ποιμαντικού περιεχομένου; Προς μία Ορθόδοξη Δεοντολογία της λειτουργίας των Ψηφιακών Μέσων: Μπορεί η ζωή στο ψηφιακό οικοσύστημα να αποτελέσει αντικείμενο του Κανονικού και Εκκλησιαστικού Δικαίου;
Η Ορθόδοξη Ιεραποστολή στην ανατολή της ψηφιακής εποχής.
Ίνα Πάντες Έν Ώσιν: Η ανάγκη για επικαιροποίηση της Ορθόδοξης Εκκλησιολογίας στην Ψηφιακή εποχή.
Λειτουργική ζωή στα Ψηφιακά Μέσα
Δ. Πρόσληψη του Χριστιανικού λόγου από τις Ψηφιακές Γενιές
Η πρόσληψη της ψηφιακής εποχής από την παιδαγωγική επιστήμη στην βάση της κατά Χριστόν ζωής.
Ορθόδοξος Ψηφιακός Αλφαβητισμός: Πώς μπορούμε να εκπαιδεύσουμε τις νέες Ορθόδοξες Γενιές; Ταυτότητα και οικοδόμηση του εαυτού σε νέες σχέσεις, ο πόνος της σύγκρουσης μεταξύ της ύπαρξης και της ανάγκης του είναι, ανάπτυξη της ταυτότητας μεταξύ εξάρτησης και αυτονομίας.
Η κινούμενη εικόνα, το ντοκιμαντέρ και ο κινηματογράφος εντός του ψηφιακού οικοσυστήματος: νέες δυνατότητες για την πρόσληψη του χριστιανικού λόγου από τις Ψηφιακές Γενιές.
Τα επιτεύγματα του Ορθόδοξου πολιτισμού μέσα στο ψηφιακό οικοσύστημα. Εικαστικά, εκκλησιαστική μουσική, λογοτεχνία κλπ.
Η χρήση της ψηφιακής τεχνολογίας (έξυπνα τηλέφωνα (smartphones), έξυπνες τηλεοράσεις (smart tvs), ψηφιακές οθόνες (tablets) κ.ά. ως χώρος και μέσα συνάντησης του χριστιανικού λόγου με τις νέες γενιές.
Νέοι 2.0 (γενιά 2.0) και την ταυτότητά τους, σχετικά με την κατασκευή του εαυτού σε νέες σχέσεις.
Η ταυτότητα: ο πόνος της σύγκρουσης μεταξύ της ύπαρξης και της ανάγκης του είναι.
Η ανάπτυξη της ταυτότητας μεταξύ εξάρτησης και αυτονομίας.
Τα ψηφιακά μέσα ως χώρος παν-Κόσμιας συνάντησης των Ορθοδόξων νέων.