Back to top

Aχμέντ αλ Σάρα: Από την Αλ Κάιντα στα «σαλόνια» του Ριάντ

14/05/2025 - 14:20

Η συνάντηση του Τραμπ με τον Αχμέντ αλ Σάρα στη Σαουδική Αραβία αποτελεί ορόσημο για έναν άνδρα που εντάχθηκε στην Αλ Κάιντα του Ιράκ την εποχή της εισβολής των ΗΠΑ το 2003 και πέρασε χρόνια σε αμερικανική φυλακή, πριν επιστρέψει στη Συρία για να ενταχθεί στην εξέγερση κατά του Μπασάρ αλ-Άσαντ. Η συνάντηση - μετά την ανακοίνωση του Τραμπ για τον τερματισμό των αμερικανικών κυρώσεων στη Συρία - αποτελεί τεράστια ώθηση για τον αλ Σάρα, καθώς προσπαθεί να θέσει υπό τον έλεγχό του τη διασπασμένη χώρα και να αναζωογονήσει την οικονομία της, και ο Τραμπ δήλωσε ότι επιδιώκει να ομαλοποιήσει τους δεσμούς με τη Δαμασκό. Ανέλαβε την εξουσία το 2024, αφού οι ισλαμιστές μαχητές του ξεκίνησαν μια επίθεση από τον θύλακά τους στα βορειοδυτικά και ανέτρεψαν τον Άσαντ, σε μία περίοδο που οι σύμμαχοί του Ρωσία και Ιράν είχαν αποσπαστεί από άλλους πολέμους. Μέχρι τότε ήταν περισσότερο γνωστός ως Αμπού Μοχάμεντ αλ-Γκολάνι, το πολεμικό του ψευδώνυμο ως διοικητής του Μετώπου Νούσρα, μιας αντάρτικης ομάδας που πολεμούσε τον Άσαντ και ήταν για χρόνια η επίσημη πτέρυγα της Αλ Κάιντα στη σύγκρουση. Έκοψε τους δεσμούς του με την οργάνωση το 2016, αναδιαμορφώνοντας σταδιακά την ομάδα του ως μέρος της συριακής επανάστασης και όχι ως μέρος της παγκόσμιας τζιχάντ. Ο Αλ Σάρα άλλαξε την πολεμική στολή με κοστούμια και γραβάτες αφού εισήλθε στη Δαμασκό ως de facto ηγεμόνας της Συρίας τον Δεκέμβριο του 2024, υποσχόμενος να αντικαταστήσει το βάναυσο αστυνομικό κράτος του Άσαντ με μια συμπεριληπτική και δίκαιη τάξη. Ανέφερε προτεραιότητες όπως η επανένωση της Συρίας, η αναζωογόνηση μιας οικονομίας που πνίγεται από τις κυρώσεις και η υπαγωγή των όπλων υπό κρατική εξουσία. Η κυβέρνησή του κέρδισε σημαντική υποστήριξη από την Τουρκία, τη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ. Αλλά δυσκολεύτηκε να επιτύχει τους στόχους του, καθώς οι ένοπλες ομάδες διατήρησαν τα όπλα τους, οι κυρώσεις παρέμειναν και οι θρησκευτικές δολοφονίες άφησαν τις μειονοτικές ομάδες να φοβούνται την κυριαρχία του.
Το Ισραήλ, ισχυριζόμενο ότι ο αλ Σάρα παραμένει τζιχαντιστής, έχει κηρύξει τη νότια Συρία εκτός των ορίων των δυνάμεών του. Ανέφερε ότι μια επιδρομή κοντά στο προεδρικό μέγαρο στη Δαμασκό στις 2 Μαΐου ήταν μια προειδοποίηση ότι δεν θα επέτρεπε στις συριακές δυνάμεις να αναπτυχθούν νότια της πρωτεύουσας ούτε θα επέτρεπε οποιαδήποτε απειλή για τη μειονότητα των Δρούζων της Συρίας. Οι προκλήσεις αποκαλύφθηκαν τον Μάρτιο, όταν οι πιστοί του Άσαντ επιτέθηκαν στις κυβερνητικές δυνάμεις στην παράκτια περιοχή, προκαλώντας ένα κύμα δολοφονιών εκδίκησης, κατά τις οποίες ισλαμιστές ένοπλοι σκότωσαν εκατοντάδες πολίτες από την αλαουιτική μειονότητα του Άσαντ. Αυτό ενίσχυσε τους φόβους για τις τζιχαντιστικές ρίζες της νέας κυβερνώσας ομάδας της Συρίας, παρά τις υποσχέσεις του αλ Σάρα για ανοχή και λογοδοσία για τις δολοφονίες. Οι φόβοι για μια ολίσθηση προς την αυταρχική διακυβέρνηση ενισχύθηκαν από ένα προσωρινό σύνταγμα που συγκεντρώνει την εξουσία στα χέρια του. 

Νόμος της σαρία

Ο αλ Σάρα χαρακτήρισε την ήττα του Άσαντ ως μια νίκη που δόθηκε από τον Θεό.
Απέφυγε τις ερωτήσεις για το αν πίστευε ότι η Συρία θα έπρεπε να εφαρμόσει τον ισλαμικό νόμο της σαρίας, λέγοντας ότι εναπόκειται στους ειδικούς να αποφασίσουν. Το προσωρινό σύνταγμα ενίσχυσε τον ρόλο του. Επικαλέστηκε επαναστατική νομιμότητα για τον διορισμό του ως προσωρινού προέδρου. Έχει δηλώσει ότι οι εκλογές θα διεξαχθούν, αλλά ότι η Συρία χρειάζεται έως και πέντε χρόνια για να τις οργανώσει σωστά. Σε μια συνέντευξη στο Reuters από το προεδρικό μέγαρο, υπογράμμισε την πρόθεσή του να γυρίσει σελίδα στην κυριαρχία του Άσαντ. «Σφίγγεται το στήθος μου σε αυτό το παλάτι. Είμαι έκπληκτος από το πόσο κακό κατά της κοινωνίας προερχόταν από κάθε γωνιά του», είπε.

Ο αλ Σάρα γεννήθηκε στη Σαουδική Αραβία, όπου πέρασε τα πρώτα χρόνια της ζωής του πριν μετακομίσει στη Συρία. Ο πατέρας του ήταν Άραβας εθνικιστής, μια ιδεολογία που έρχεται σε αντίθεση με το πολιτικό Ισλάμ του αλ Σάρα. Σε μια συνέντευξη του 2021 με το πρόγραμμα Frontiline της Δημόσιας Ραδιοτηλεόρασης των ΗΠΑ, είπε ότι επηρεάστηκε από τη δεύτερη παλαιστινιακή Ιντιφάντα, ή εξέγερση κατά της ισραηλινής κατοχής, η οποία ξεκίνησε το 2000.


Trump Mideast

Επέστρεψε στη Συρία από το Ιράκ μόλις ξεκίνησε η εξέγερση, ως απεσταλμένος από τον ηγέτη της ομάδας Ισλαμικού Κράτους που συνδέεται με την Αλ Κάιντα στο Ιράκ εκείνη την εποχή, Αμπού Ομάρ αλ-Μπαγκντάντι, για να ενισχύσει την παρουσία της Αλ Κάιντα. Οι ΗΠΑ τον χαρακτήρισαν τρομοκράτη το 2013, λέγοντας ότι η Αλ Κάιντα στο Ιράκ του είχε αναθέσει την ανατροπή της εξουσίας του Άσαντ και την εγκαθίδρυση του ισλαμικού νόμου της σαρία στη Συρία. Ανέφεραν ότι το Μέτωπο Νούσρα είχε πραγματοποιήσει επιθέσεις αυτοκτονίας που σκότωσαν αμάχους και ασπαζόταν ένα βίαιο σεκταριστικό όραμα.

Ο αλ Σάρα έδωσε την πρώτη του συνέντευξη στα μέσα ενημέρωσης το 2013, με το πρόσωπό του τυλιγμένο σε ένα μαντήλι και γυρισμένο στην κάμερα. Δήλωσε στο Al Jazeera ότι η Συρία πρέπει να διοικείται σύμφωνα με τον νόμο της σαρία. Στη συνέντευξή του στο Frontline το 2021, αντιμετώπισε την κάμερα φορώντας πουκάμισο και σακάκι. Είπε ότι ο χαρακτηρισμός τρομοκρατίας ήταν άδικος και ότι αντιτίθεται στη δολοφονία αθώων ανθρώπων.

Ερωτηθείς για τις απόψεις του σχετικά με τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου την εποχή που συνέβησαν, είπε ότι όποιος στον αραβικό ή ισλαμικό κόσμο έλεγε «δεν ήταν ευχαριστημένος θα σου έλεγε ψέματα, επειδή οι άνθρωποι ένιωθαν την αδικία των Αμερικανών στην υποστήριξή τους προς τους Σιωνιστές, τις πολιτικές τους απέναντι στους Μουσουλμάνους γενικά και τη σαφή και ισχυρή υποστήριξή τους προς τους τυράννους στην περιοχή».

«Αλλά οι άνθρωποι μετανιώνουν για τη δολοφονία αθώων ανθρώπων, σίγουρα», είπε. Το Μέτωπο Νούσρα δεν είχε ποτέ αποτελέσει απειλή για τη Δύση, είπε. Παρά τους δεσμούς του με την Αλ Κάιντα, η Νούσρα θεωρούνταν σχετικά λιγότερο αυστηρή στις συναλλαγές με πολίτες και άλλες ανταρτικές ομάδες από το Ισλαμικό Κράτος.