Back to top

Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο: Σαν σήμερα τα Επτάνησα προσαρτήθηκαν στη Γαλλία..

17/10/2021 - 16:30

Η Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο (Campo Formio) που συνήφθη σαν σήμερα στις 17 Οκτωβρίου 1797 ήταν μια σπουδαία συνθήκη ειρήνης μεταξύ Γαλλίας και Αυστρίας η οποία και επισφράγισε την προκαταρκτική Συνθήκη ειρήνης Λεόμπεν που είχαν συνομολογήσει οι ίδιες χώρες έξι μήνες πριν. Με τη Συνθήκη του Κάμπο Φόρμιο τα Επτάνησα προσαρτήθηκαν στη Γαλλία.

Σύμφωνα με τη Βικιπαίδεια, yπογράφηκε στο Κάμπο Φόρμιο, ένα χωριό της Βενέτσια Τζούλια, (Βενετίας), ύστερα από την ήττα των Αυστριακών και τον τερματισμό της νικηφόρας εκστρατείας του Ναπολέοντος, στην Ιταλία.
Ποιοι ήταν οι όροι της Συνθήκης

-Τέθηκε τέρμα στην μέχρι τότε ένδοξη Γαληνότατη Δημοκρατία της Βενετίας μετά από 11 αιώνες ανεξαρτησίας. Λόγω δε της παρακμής της, η Βενετία τελικώς αναγκάζεται να δεχθεί συμμαχία με τον Ναπολέοντα, η οποία ουσιαστικά αποτελεί υποταγή γι΄ αυτήν.

-Η Βενετία χάνει το μεγαλύτερο μέρος των εδαφών της, μεταξύ των οποίων τα Επτάνησα και τα εξαρτήματά τους στην Ηπειρωτική ακτή, που περιέρχονται στη Γαλλία.

-Η Αυστρία εγκατέλειψε τις επαρχίες της στο Βέλγιο και συμφώνησε επίσης, με τον όρο της επικύρωσης από Διάσκεψη των χωρών της αυτοκρατορίας, ότι η Γαλλία μπορούσε να προσαρτήσει τα εδάφη που είχε κυριεύσει και κατείχε στην αριστερή όχθη του Ρήνου, από τη Βασιλεία ως το Άντερναχ, συμπεριλαμβανομένου και του Μάιντς.

-Σε αντάλλαγμα για την απώλεια των αυστριακών κτήσεων στη Λομβαρδία, ο Ναπολέων παραχώρησε στους Αυστριακούς τα βενετικά εδάφη ανατολικά του ποταμού Άντιτζε, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν η Ίστρια, η Δαλματία και η ίδια η πόλη της Βενετίας.

-Περιέρχονται στη Γαλλία τα περισσότερα από τα εδάφη που κατέκτησε ο Ναπολέων στην εκστρατεία του κατά του Πρώτου Συνασπισμού, κυρίως στη βόρεια Ιταλία καθώς επίσης και οι ενετικές κτήσεις στον ελλαδικό χώρο, μεταξύ των οποίων το Βουθρωτό, η Πάργα, η Πρέβεζα και η Άρτα.

-Σύμφωνα με τους όρους της Συνθήκης, ιδρύθηκαν οι Δημοκρατίες των Ιταλικών Άλπεων (παράλπεια Δημοκρατία) και της Λιγουρίας στη βόρεια Ιταλία, που τελούσαν μέχρι τότε υπό γαλλική επιρροή.

-Η Γαλλία υποσχέθηκε να χρησιμοποιήσει την επιρροή της για να βοηθήσει την Αυστρία ν’ αποκτήσει το Ζάλτσμπουργκ και τμήμα της Βαυαρίας, ενώ ακολούθησε μυστική συμφωνία ότι κανένα εδαφικό αντάλλαγμα δε θα δινόταν στην Πρωσία, πρώην σύμμαχο της Αυστρίας.

svg%3E Η Κεντρική Ευρώπη μετά την Συνθήκη του Κάμπο-Φόρμιο

Να σημειωθεί ότι οι διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη αυτή, ύστερα από την προκαταρκτική “συνθήκη ειρήνης Λεόμπεν” ξεκίνησαν στις 1 Σεπτεμβρίου 1797 στο Ούντινε για να καταλήξουν στην υπογραφή της στο Κάμπο Φόρμιο στις 17 Οκτωβρίου του ίδιου έτους.

Άξιο ιδιαίτερης προσοχής είναι το γεγονός ότι η συναφθείσα αυτή συνθήκη του Βοναπάρτη και κατ΄ επέκταση των Γάλλων, δεν διαπνέονταν από κανένα σεβασμό του δικαιώματος των λαών για αυτοδιάθεση.

Όπως αναφέρει η Βικιπαίδεια, πριν τη συναφθείσα συνθήκη αυτή, ο Δόγης της Βενετίας, Λουδοβίκος Μανίν, προ των νικηφόρων ναπολεοντείων προελάσεων, είχε συγκαλέσει στις 12 Μαΐου 1797 “Μέγα Συμβούλιο” στο οποίο ο μεν Δόγης παραιτήθηκε μαζί με την κυβέρνησή του, όπου και αποφασίσθηκε η εγκαθίδρυση Δημοκρατικού Πολιτεύματος, “Δημαρχείου”, ομοίου της Γαλλίας. Οι όροι της συνθήκης αυτής επικυρώθηκαν με τη Συνθήκη της Λουνεβίλ (Φεβρουάριος 1801). svg%3E

Επιπτώσεις

Από τις χώρες του Πρώτου Συνασπισμού εναντίον της Γαλλίας μόνο η Βρετανία διατήρησε την εχθρότητά της απέναντι στη Γαλλία μετά τη σύναψη αυτής της συνθήκης. Η Πρωσία υπέγραψε συνθήκη ειρήνης, τον Μάρτιο του 1795, μετά την πραγματοποίηση του Τρίτου Διαμελισμού της Πολωνίας.

Η Συνθήκη όμως αυτή δεν συγκλόνισε μόνο την Ευρώπη αλλά και την Οθωμανική Αυτοκρατορία, η δε κατάληψη των Επτανήσων απετέλεσε σοβαρό πλήγμα στις Γαλλο-Τουρκικές σχέσεις. Ο δε Τσάρος της Ρωσίας που είχε προσφέρει προηγουμένως τη βοήθειά του στην Υψηλή Πύλη, μετά την υπογραφή της συνθήκης αυτής, βρήκε τώρα σύμφωνο τον Σουλτάνο για σύμπραξη των στόλων τους εναντίον των επεκτατικών κινήσεων των Γάλλων στη Μεσόγειο. Έτσι, ένα χρόνο μετά, τον Ιανουάριο του 1799 συνάπτεται η Ρωσοτουρκική συμμαχία (1799) με συνέπεια τα ρωσικά συμφέροντα στη Μεσόγειο όχι μόνο να λάβουν σημαντική πρόοδο, αλλά και ν΄ ακολουθήσει αυτών η Συνθήκη ανακωχής του Αγίου Παύλου τον ίδιο χρόνο, το 1799.

Αλλά και ο Βασιλεύς της Νεάπολης έγειρε αξιώσεις μετά την κατάργηση της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας απαιτώντας την προσάρτηση των άλλοτε ενετικών κτήσεων ως ιστορικά νόμιμος κληρονόμος, αφού αποτελούσαν κτήσεις των προκατόχων του ηγεμόνων. Σ’ αυτή όμως τη νέα κατάσταση και η Αγγλία άρχισε να αναζητά βάσεις ώστε στη κατάλληλη στιγμή ν΄ ανακόψει με κάθε δυνατό τρόπο την “ναπολεόντεια πλημμυρίδα”. Και τελικά τη βρήκε στη πρώτη δυσφορία και αντίδραση των Επτανησίων παρουσιαζόμενη ως νέος προστάτης “ελευθερωτής”. Επ’ αυτού ακολούθησε η Προκήρυξη ναυάρχου Νέλσωνος προς τους Επτανησίους, τον Οκτώβριο του 1798.

Τελική εξέλιξη των παραπάνω ήταν ότι τουλάχιστον η Γαλλική προσάρτηση των Επτανήσων διήρκεσε μικρό σχετικά διάστημα.