Οι Πλειάδες ήταν αδελφές των Υάδων και των Εσπερίδων, όλες μαζί νύμφες. Η μητέρα τους Πληιόνη ήταν Ωκεανίδα (κόρη του Ωκεανού και της Τιθύος) και πατέρας τους ήταν ο Άτλαντας, ένας από τους Τιτάνες.
Η ένωση του Ωκεανού και της Τιθύος έδωσαν χίλιους ποτάμιους θεούς και τρισχίλιες νύμφες (Ωκεανίδες) εκ των οποίων προήλθαν πολλά ανθρώπινα γένη. Την ύπαρξή τους οι αρχαίοι Έλληνες εμπνεύσθηκαν απ' τον ομώνυμο αστερισμό, που στα νεώτερα χρόνια έγινε γνωστός σαν Πούλια. Γεννήθηκαν στο όρος Κυλλήνη και θεωρούνταν θεότητες του βουνού. Από την ένωσή τους με το Δία, τον Ποσειδώνα και τον Άρη γεννήθηκαν θεοί και ήρωες. Ήταν:
Η Μαία η πρώτη κόρη και ωραιότερη όλων, την οποίαν αγάπησε ο Ζευς και γέννησε από αυτήν, μέσα σε ένα σκοτεινό άντρο του όρους της Αρκαδίας Κυλλήνη, τον Ερμή. Λέει ο Ομηρικός Ύμνος : "Ενώθηκε με την καλλίκομη νύμφη μια βαθιά νύχτα, ώστε η λευκώλενη Ήρα να είναι παραδομένη στον ύπνο και να μην τους δουν ούτε οι αθάνατοι, ούτε οι θνητοί άνθρωποι. Η Μαία γέννησε και έφερε στον κόσμο ένα γιο γεμάτο τεχνάσματα, επινοητικό, οδηγό ονείρων, θυροφύλακα που σε λίγο θα έλαμπε ανάμεσα στους αθάνατους θεούς με τους ξακουστούς άθλους του"
Η Ταϋγέτη, η οποία γέννησε με την ένωσή της με το Δία, τον βασιλιά Λακεδαίμονα ιδρυτή της Σπάρτης.
Η Ηλέκτρα, η κεχριμπαρένια, εκ της οποίας ο Ζευς γέννησε τον Δάρδανο, γενάρχη των Τρώων και τον Ιασίωνα.
Η Στερόπη, η ακτινοβόλος, σύζυγος του ήρωα Οινομάου, βασιλιά της Πίσσης στον Όλυμπο.
Η Κελαινώ εκ της οποίας ο Ποσειδώνας γέννησε τον Θηβαίο ήρωα Λύκο, ο οποίος μεταφέρθηκε στα νησιά των Μακάρων, από τον πατέρα του,και του Ευρύπυλου βασιλιά της Κυρρήνης
Η Αλκυόνη, βασίλισσα που απέτρεπε το κακό, τις αναταραχές, τις καταιγίδες κλπ. Υιοί της ήταν ο Υριεύς και ο Υπερίων και κόρη της η Αίθουσα γεννηθέντες εκ του Ποσειδώνα.
Και η έβδομη Μερόπη, η εύγλωττη, σύζυγος του Σισύφου στην Κόρινθο εγγονό του Δευκαλίωνα, μητέρα του Γλαύκου, λιγότερο ορατή και για τούτο θεωρούμενη θνητή, γιατί κατά την μυθολογία καλύπτονταν από ομίχλη ντροπής, επειδή είχε νυμφευθεί θνητό.
Οι Πλειάδες κατετάγησαν στους αστέρες, όταν αυτοκτόνησαν εξαιτίας της μεγάλης λύπης τους για την τιμωρία του πατέρα τους ή κατ' άλλη παράδοση, επειδή ήταν απαρηγόρητες για τον θάνατο των αδελφών του Υάδων, καταστερισθεισών και τούτων.
Κατά τους Βοιωτικούς μύθους, η μεταξύ των αστέρων κατάταξή τους οφειλόταν στην καταδίωξη τους, από τον Γίγαντα Ωρίωνα, ο οποίος τις ερωτεύθηκε όταν τις συνάντησε μαζί με την μητέρα τους διερχόμενες από τη Βοιωτία και όρμησε να τις απαγάγει.
Η καταδίωξη κράτησε πέντε έτη, τέλος αυτές κουρασμένες ζήτησαν βοήθεια από το Δία, που τις λυπήθηκε και τις μετέφερε στον Ουρανό, τοποθετώντας τις στα νότια του αστερισμού του Ταύρου αλλά και εκεί καταδιώκονται από του επίσης σε αστέρα μεταμορφωθέντα Ωρίωνα, που τρέχοντας να ξεφύγουν ρίπτονται στον ωκεανό. κι έτσι οι Πλειάδες, που προπορεύονται μπροστά του στον ουρανό, πέφτουν στη θάλασσα για να του ξεφύγουν.
Όταν λοιπόν οι Πλειάδες ανατέλλουν, ο Ησίοδος προτρέπει να ξεκινά κανείς τον θερισμό.
Και ανατέλλουν, όταν για πρώτη φορά φαίνονται πριν την ανατολή του ήλιου – γιατί εώα επιτολή (πρωινή ανατολή) είναι η εμφάνιση πριν την αυγή του ήλιου, ενώ εσπερία επιτολή είναι η εμφάνιση αμέσως μετά την κατάδυση του ήλιου.
Δύση εώα (πρωινή δύση) είναι η άφιξη στο δυτικό ορίζοντα λίγο πριν την ανατολή του ήλιου, ενώ εσπερία εώα (βραδινή δύση) είναι η άφιξη στον δυτικό ορίζοντα αμέσως μετά την κατάδυση του ήλιου.
Ανατέλλουν, λοιπόν, οι Πλειάδες, όταν ο ήλιος περάσει τον Ταύρο και όταν ανατέλλουν πριν από τον ήλιο. Και όταν πραγματοποιούν την εώα δύση (πρωινή δύση) να ξεκινάμε το όργωμα..
Η περί του Ωρίωνα παράδοση είναι καθαρά Βοιωτική, ο δε Πίνδαρος συνέθεσε εκτενή διθύραμβο για αυτόν, στον οποίο περιέλαβε όλα τα θέματα του μύθου.
Κατά τον Δωδωναίο μύθο, οι πλειάδες (άγριες περιστερές) που φέρουν αμβροσία στο Δία, αναφέρονται στον αυτόν αστερισμό, η δε ομοιότητα του ονόματός τους έδωσε αφορμή στη γένεση του μύθου, ότι οι Πλειάδες για να ξεφύγουν από τα βέλη του κυνηγού Ωρίωνα, μεταμορφώθηκαν σε περιστέρες και έπειτα σε αστέρες.
Η χρήση του αστερισμού τούτου ήταν κοινή κατά την αρχαιότητα στον καθορισμό των εποχών, γιατί η φαινόμενη επιτολή των συγχρόνως με την ανατολή του ηλίου στην Ελλάδα, συμπίπτει με τα τέλη του Μάη, αναγγέλλει την ωρίμανση των δημητριακών και την προσέγγιση της ώρας της συγκομιδής, η δε δύση των κατά την ανατολή του ηλίου αστρονομικά, συμβαίνει την 30 Νοεμβρίου, όπου κατά την λαϊκή αντίληψη η 23η του μηνός τούτου συμπίπτει με την εποχή των βροχών και το φθινοπωρινό όργωμα.
Για τούτο και συσχετίζονται με το θερισμό του σίτου, με την άροση των αγρών και την σπορά και έτσι ερμηνεύονται και οι πολλοί αρχαίοι μύθοι για τις Πλειάδες και η ανάμιξή τους σε μεγάλο αριθμό μυθικών γενεαλογιών, ιδίως στη Βοιωτία και Λακωνία.
*Έρευνα-συλλογή πληροφοριών Γιώβη Βασιλική