Το ανάκτορο της Βεργίνας ήρθε στο φως πριν από 57 χρόνια από τον Μανώλη Ανδρόνικο. Πρόκειται για μία ανακάλυψη ιστορικής σημασίας που συζητιέται έως και σήμερα.
Ήταν 28 Ιανουαρίου του 1961 όταν το Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης, υπό τον Μανώλη Ανδρόνικο, ανακάλυπτε ένα από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά ευρήματα της σύγχρονης ιστορίας. Κτισμένο στα χρόνια του Φιλίππου Β΄ (359-336 π.Χ.), το ανάκτορο των Αιγών είναι πέρα από το μεγαλύτερο, μαζί με τον Παρθενώνα και το σημαντικότερο κτήριο της κλασικής Ελλάδας.
Διαβάζουμε από την ιστοσελίδα των Αιγεών:
«Χτισμένο στο άστυ των Αιγών, σε ένα υπερυψωμένο σημείο της πλαγιάς, το τεράστιο κτήριο –το μεγαλύτερο της κλασικής Ελλάδας, τριπλάσιο από τον Παρθενώνα- ήταν ορατό από ολόκληρη των λεκάνη της Μακεδονίας, τοπόσημο δύναμης και ομορφιάς. Κτήριο πρωτόφαντο, απολύτως επαναστατικό και πρωτοποριακό για την εποχή του, το ανάκτορο που ένας μεγαλοφυής αρχιτέκτονας –ίσως ο Πύθεος- γνωστός για την συμμετοχή του στην κατασκευή του Μαυσωλείου, αλλά και για την συνεισφορά του στην εξέλιξη της πολεοδομίας και της θεωρίας των αναλογιών- δημιούργησε για τον Φίλιππο στις Αιγές θα γίνει το αρχέτυπο όλων των «βασιλείων», δηλαδή των ανακτόρων της ελληνιστικής οικουμένης και όχι μόνον.
Τοιχοποιίες και αρχιτεκτονικά μέλη, επεξεργασμένα όλα με εκπληκτική ακρίβεια, καλυφθήκαν με άριστης ποιότητας μαρμαροκονίες με λεία και στιλπνή επιφάνεια που υποβάλει την εντύπωση μαρμάρου και ανακαλεί την περιγραφή του Βιτρούβιου για τα κονιάματα του παλατιού του Μαύσωλου που έλαμπαν σαν να ήταν από γυαλί. Χιλιάδες κεραμίδια και ανάγλυφα ακροκέραμα εξαιρετικής ποιότητας, εκατοντάδες τετραγωνικά μέτρα μαρμαροθετήματα και ψηφιδωτά, μερικά από τα οποία είναι εξαίρετα έργα τέχνης, πανάκριβες χρωστικές, χαλκός και κάθε είδους πολυτελή υλικά επιστρατεύτηκαν για να δημιουργήσουν ένα σύνολο αντάξιο της φιλοδοξίας του ηγεμόνα. Ωστόσο πέρα από την πολυτέλεια των υλικών, την εφευρετικότητα και την τελειότητα της εκτέλεσης, τα απροσδόκητα επιτεύγματα της τεχνολογίας που ανιχνεύονται σε όλα τα επίπεδα, το πιο συναρπαστικό στοιχείο του μοναδικού αυτού κτηρίου παραμένει η μεγαλοφυής αρχιτεκτονική σύλληψη του.
Το μεγάλο τετράγωνο περιστύλιο -χωρίς αμφιβολία η καρδιά του κτηρίου- μαζί με τους χώρους που το περιβάλλουν αρμονικά και από τις τέσσερις πλευρές του και το εντυπωσιακό πρόπυλο με τις στοές που το πλαισιώνουν, αρθρώνοντας την πρόσοψη, αποτελούν τα βασικά στοιχεία του πρωτοποριακού για την εποχή του αρχιτεκτονήματος».
Χάριν ιστορίας, το τέλος του βασιλείου των Αιγών ήρθε το 168 π.χ. με την εμφάνιση των Ρωμαίων που δυστυχώς τα κατέστρεψαν όλα. Στη συνέχεια, το ανάκτορο έγινε νταμάρι και πρώτη ύλη που οικοδόμησε τα χωριά της περιοχής, με τελευταία στη δεκαετία του 1920 την ίδια τη Βεργίνα.