Οι εφευρέτες έχουν αλλάξει τον κόσμο με τις γενναίες ιδέες τους και τις ακόμα πιο τολμηρές μηχανές τους, κάνοντας τον τεχνολογικό πολιτισμό να πάει πολλά βήματα παρακάτω.
Κι ενώ οι περισσότεροι απόλαυσαν σπουδαίες καριέρες που απλώθηκαν σε πολλές δεκαετίες και άφησαν μεγάλη κληρονομιά σε διάφορους τομείς ανθρώπινης δράσης, σήμερα τους θυμόμαστε για μια ή δυο κολοσσιαίες συνεισφορές τους στην ανθρωπότητα.
Αν και ο δαιμόνιος νους τους ασχολήθηκε με πάμπολλα, τα οποία υποχώρησαν ωστόσο κάτω από το βάρος των μνημειωδών εφευρέσεών τους, παρά το γεγονός ότι και τα ελάσσονα αυτά δημιουργήματα δεν είχαν να ζηλέψουν τίποτα σε όρους χρηστικότητας, καινοτομίας ή θεότρελης παραξενιάς!
O Γκράχαμ Μπελ και ο τεχνητός αναπνευστήρας του
Παρά το γεγονός ότι σήμερα τον μνημονεύουμε για το τηλέφωνό του, ο Αλεξάντερ Γκράχαμ Μπελ ασχολήθηκε με πολλά και διάφορα, όπως την αεροπορία και την ιατρική, αφήνοντας εξίσου σημαντικές συνεισφορές, όπως έναν πρώιμο ανιχνευτή μετάλλων που έσωσε τη ζωή του προέδρου Γκάρφιλντ(!) αλλά και μια συσκευή τεχνητής αναπνοής που ήταν ο άμεσος πρόγονος του σημερινού τεχνητού πνεύμονα.
Κατά την εποχή που προσπαθούσε να σώσει τη ζωή του προέδρου, η γυναίκα του Μπελ κυοφορούσε το τρίτο του παιδί, το οποίο γεννήθηκε τον Αύγουστο του 1881 αν και πέθανε λίγες ώρες αργότερα εξαιτίας αναπνευστικού προβλήματος. Θέλοντας να αποτρέψει κάτι αντίστοιχο στο μέλλον, ο εφευρέτης σκάρωσε έναν πρώιμο τεχνητό αναπνευστήρα που είπε «Σακάκι Κενού».
Το σακάκι δεν ήταν παρά ένας σιδερένιος κύλινδρος που δενόταν γύρω από το στέρνο του ασθενή, στον οποίο μπορούσε ο νοσοκόμος να αυξομειώσει την πίεση του αέρα μέσω μιας τρόμπας χειρός. Το 1882 ο Μπελ έφτιαξε μια νέα και μικρότερη εκδοχή του τεχνητού αναπνευστήρα, ιδανικού για χρήση σε ζώα, και ο εφευρέτης έσωσε μάλιστα τη ζωή ενός αρνιού σε μια επίδειξή του.
Ο Μπελ συνέχισε να βελτιώνει την εφεύρεσή του στα επόμενα χρόνια, αν και δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ σε μαζική κλίμακα. Παρά ταύτα, οι αρχές της λειτουργίας του ήταν ίδιες με τους σημερινούς αναπνευστήρες…
Το ηλεκτρικό στιλό του Τόμας Έντισον
Ως ένας από τους παραγωγικότερους εφευρέτες όλων των εποχών, ο Τόμας Έντισον κατοχύρωσε περισσότερες από 1.000 πατέντες. Κι ενώ παραμένει εμβληματικός για άλλες συνεισφορές του, ένα από τα πρώτα επιχειρηματικά success stories του Έντισον ήταν η ηλεκτρική γραφίδα του.
Ο 28χρονος και άγνωστος ακόμα Έντισον έψαχνε τρόπους να βελτιώσει τον τηλέγραφο της εποχής, όταν παρατήρησε ότι η βελόνα του εκτυπωτή της συσκευής άφηνε ένα ίχνος κάτω από το χαρτί καθώς το τρυπούσε. Κι έτσι ανέπτυξε μια μηχανή αναπαραγωγής που χρησιμοποιούσε διάτρητο χαρτί και μπορούσε να βγάζει αντίγραφα από αυτό.
Το ηλεκτρικό στιλό ήταν το βασικό εξάρτημα μιας συσκευής που χρησιμοποιούσε μπαταρία και ένα σύστημα μελανιού ως γραφική ύλη. Η κατασκευή ήταν καμωμένη από χυτοσίδηρο και έμοιαζε περισσότερο με ραπτομηχανή, καθώς το στιλό δεν έγραφε αλλά κεντούσε στην ουσία χιλιάδες μικροσκοπικές τρυπούλες σε διάτρητο χαρτί. Το φύλλο του χαρτιού περνούσε μετά στον πολύγραφο, όταν τα ηνία έπαιρνε το σύστημα μελάνης και έβγαζε όσα αντίτυπα ήθελες. Όπως το διαφήμιζε ο Έντισον, το ηλεκτρικό στιλό του μπορούσε να αποδίδει 15 αντίγραφα το λεπτό και 15.000 αντίτυπα από κάθε αρχική εγγραφή.
Το αποτέλεσμα; Η γραφική συσκευή του πολυεφευρέτη έγινε η πρώτη εμπορικά πετυχημένη ηλεκτρική μηχανή και ταυτοχρόνως το πρώτο προϊόν που παράχθηκε μαζικά! Αφού πουλήθηκε σε όλο τον κόσμο και χάρισε στον Έντισον τα πρώτα σεβαστά ποσά του, πέρασε αργότερα στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας, καθώς σύντομα θα ερχόταν η γραφομηχανή να τη στείλει στα αζήτητα…
Το Αυγό του Κολόμβου του Νίκολα Τέσλα
Όπως όλοι ξέρουμε, ο Χριστόφορος Κολόμβος προκάλεσε τους επικριτές του να ισορροπήσουν όρθιο ένα αυγό. Όταν όλοι απέτυχαν, ο περίφημος εξερευνητής ισοπέδωσε την άκρη του χτυπώντας το πάνω στο τραπέζι, κι έτσι τα κατάφερε εκεί που όλοι είχαν αποτύχει! Το δίδαγμα του Αυγού του Κολόμβου ήταν να δείξει στην εχθρική ομήγυρη ότι αυτό που χαρακτήριζαν όλοι ως αδύνατο δεν ήταν παρά κάτι πολύ εύκολο, αρκεί να σκεφτόσουν έξω από τα καθιερωμένα.
Κι ενώ σήμερα η ιστορία μνημονεύεται για να δείξει την εφευρετικότητα, 100 και πλέον χρόνια πριν ο περίφημος σέρβος εφευρέτης Νίκολα Τέσλα θα την έπαιρνε σαφώς πιο κυριολεκτικά! Ήταν το 1893, τη χρονιά της Παγκόσμιας Έκθεσης του Σικάγου, η οποία ονομάστηκε «Παγκόσμια Έκθεση Κολόμβου» ως φόρο τιμής για τα 400 χρόνια του μνημειώδους ταξιδιού του, που θέλησε ο Τέσλα να δείξει στον κόσμο τον επαγωγικό κινητήρα εναλλασσόμενου ρεύματος που είχε κατασκευάσει.
Κι έτσι έφτιαξε ένα δικό του (χάλκινο) Αυγό του Κολόμβου, το οποίο μπορούσε να στηριχθεί στη «μύτη» του! Η συσκευή δεν ήταν παρά ένας σιδερένιος πυρήνας με αρκετά πηνία τυλιγμένα γύρω του, τα οποία με τη βοήθεια του ηλεκτρισμού απέδιδαν μαγνητικά πεδία που όχι μόνο κρατούσαν το μεταλλικό αυγό όρθιο, αλλά το έκαναν να περιστρέφεται κιόλας γύρω από τον κατακόρυφο άξονά του!
Πέρα από το γεγονός ότι έγινε το στολίδι της Διεθνούς Έκθεσης, το Αυγό του Τέσλα επιδείκνυε με τον ιδανικότερο τρόπο τις βασικές αρχές του περιστρεφόμενου μαγνητικού πεδίου, του βασικού συστατικού του κινητήρα του με το εναλλασσόμενο ρεύμα. Η αρχική συσκευή χάθηκε, φτιάχτηκαν όμως αρκετές ρέπλικες ήδη από την εποχή της…
Το ξίδι τουαλέτας του Γιουτζίν Ρίμελ
Σχεδόν 150 χρόνια μετά τον θάνατό του, ο Ρίμελ συνεχίζει να αποτελεί ορόσημο στον χώρο της κοσμετολογίας ως ο οραματιστής του κλάδου που ανέπτυξε σωρεία νέων προϊόντων, όπως τη μάσκαρα και το eyeliner, που συνεχίζουμε να το αποκαλούμε «ρίμελ». Ο πιονέρος των καλλυντικών ίδρυσε τη φίρμα του το 1834, αν και δεν ήθελε απλώς να κάνει τους ανθρώπους να μυρίζουν καλύτερα, αλλά και να βελτιώσει την ανθρώπινη υγιεινή.
Κι έτσι μια από τις πρώτες του εμπορικές επιτυχίες δεν ήταν κάποιο προσωπικό καλλυντικό αλλά ένα προϊόν που είπε «ξίδι τουαλέτας»! Ένα μείγμα από έλαια με λευκό ξίδι και εκχύλισμα λεβάντας δηλαδή που ονειρευόταν ο Ρίμελ ως ενυδατικό για την επιδερμίδα ή ακόμα και ως σαμπουάν. Αν και το καταναλωτικό κοινό βρήκε αμέσως μια νέα και αναπάντεχη χρήση του, καθώς ήταν ιδιαιτέρως αποτελεσματικό στην αφαίρεση δύσκολων λεκέδων από τη λεκάνη!
Παρά το γεγονός ότι ο Ρίμελ εξοργίστηκε αρχικά, η απήχηση του προϊόντος του ως καθαριστικό τουαλέτας τον έπεισε τελικά να του αλλάξει χρήση και να το ξαναρίξει στην αγορά ολότελα αλλαγμένο. Το πρώην καλλυντικό πουλιόταν τώρα σαν τρελό ως «τονωτικό και αναζωογονητικό συμπλήρωμα τουαλέτας ή μπάνιου», μοστράροντας τις απολυμαντικές ιδιότητές του…
Ο Απομονωτής του Χιούγκο Γκέρνσμπακ
Πολλοί σκληροπυρηνικοί εραστές της επιστημονικής φαντασίας θεωρούν τον συγγραφέα, εκδότη και εφευρέτη Χιούγκο Γκέρνσμπακ ως άλλον έναν πατέρα του είδους, όταν τουλάχιστον έγραψε τον περιβόητο ορισμό του για την επιστημονική φαντασία: «Είναι ένα ελκυστικό αφήγημα εμπλουτισμένο με επιστημονικά δεδομένα και προφητική ενόραση». Ο Γκέρνσμπακ έζησε μια πολύ πετυχημένη ζωή ως εκδότης και συγγραφέας, κυκλοφορώντας μάλιστα το πρώτο ποτέ περιοδικό επιστημονικής φαντασίας του κόσμου το 1926 («Amazing Stories»).
Η φήμη του όσο ζούσε δεν ήταν βέβαια ιδιαιτέρως καλή, καθώς ως συγγραφέας του φανταστικού δεν ήταν πολύ εφευρετικός και ως εκδότης προσπαθούσε πάντα να ρίξει οικονομικά τους συνεργάτες του και κυρίως τους συγγραφείς, κάνοντας τον μεγάλο X.Φ. Λάβκραφτ να τον αποκαλέσει «Χιούγκο το τρωκτικό»!
Ο Γκέρνσμπακ ήταν ταυτοχρόνως και εφευρέτης και κατοχύρωνε πατέντες με το τσουβάλι. Κι ενώ είχε ξεκάθαρα μεγάλες θεωρητικές προφητικές ικανότητες, προβλέποντας την έλευση της ασύρματης τεχνολογίας, της τηλεόρασης, ακόμα και του κλιματισμού, οι δικές του εφευρέσεις ήταν σαφώς πιο ταπεινές και «γήινες».
Τυπικό παράδειγμα του εφευρετικού του νου ήταν ο «Απομονωτής», ένα κράνος που επέτρεπε στον κάτοχό του να δουλεύει σε πλήρη ηρεμία παρά τις εξωτερικές ηχητικές συνθήκες! Διαφημιζόταν ως εντελώς ηχομονωμένο και αεροστεγές, γι’ αυτό και χρειαζόταν τη δική του παροχή οξυγόνου. Ο Γκέρνσμπακ το πρωτοπαρουσίασε το 1925 μέσα από τις σελίδες του περιοδικού του που επικεντρωνόταν σε πρόσφατες επιστημονικές ανακαλύψεις και τεχνολογικές τομές («Science and Invention»).
Παρά τον αντίκτυπο που φαινόταν να έχει όμως στον κόσμο, δεν μπήκε ποτέ σε μαζική παραγωγή…