Back to top

Οι αρχιτέκτονες του Μικρασιατικού ολοκαυτώματος 1919-1922

29/10/2017 - 14:50
Η περίοδος 1912-1922 αποτελεί πιθανότατα την κρισιμότερη δεκαετία της σύγχρονης Ελληνικής Ιστορίας και είναι αυτή που εν πολλοίς διαμόρφωσε τις τύχες του Ελληνισμού τον 20ο αιώνα. Με την περίοδο αυτή ασχολείται το νέο βιβλίο του κ. Βασίλη Κάρτσιου έχοντας έναν σαφή αντιβενιζελικό προσανατολισμό και μια ξεκάθαρη πρόθεση να αμφισβητήσει την την έως τώρα ευρύτερα διαδεδομένη αντίληψη ότι ο Βενιζελισμός δεν ευθύνεται για την Μικρασιατική καταστροφή.
 
Ο συγγραφέας κ. Κάρτσιος δεν είναι επαγγελματίας Ιστορικός, όμως ήδη έχει ασχοληθεί με την Ιστορία της Ανατολικής Μακεδονίας έχοντας εκδώσει μελέτες του για της Βουλγαρικές ωμότητες στην περιοχή την διετία 1916-1918, αλλά και για την μάχη της Δοβίστας κατά τον Μακεδονικό Αγώνα, μάχη που έλαβε χώρα στην ευρύτερη περιοχή των Σερρών με σημαντικές πολιτικές επιπτώσεις στις διπλωματικές σχέσεις Ελλάδας - Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.

Το βιβλίο δεν κινείται σε μια σταθερή συνεχή αφήγηση των γεγονότων της δεκαετίας, αλλά απευθύνεται περισσότερο στον ενημερωμένο αναγνώστη προσφέροντας μια επανεκτίμηση των κρίσιμων γεγονότων υπό αντιβενιζελικό πρίσμα. Αναμφίβολα το πλέον ενδιαφέρον τμήμα του βιβλίου κατά την γνώμη μου, είναι αυτό που ασχολείται διεξοδικά με την περίπτωση του σερ Μπάζιλ Ζαχάρωφ και την παρασκηνιακή συμμετοχή του σε σημαντικά γεγονότα του Α΄ παγκοσμίου πολέμου, πολλά εκ των οποίων αφορούν και την Ελλάδα. Άλλωστε είναι γεγονός ότι από την επίσημη φιλοβενιζελική ιστοριογραφία της περιόδου απουσιάζει η αποτίμηση του ρόλου των συμμαχικών μυστικών υπηρεσιών αλλά και ανεξάρτητων πρακτόρων όπως ο Ζαχάρωφ που είχε και άμεση επικοινωνία με μέλη της Αγγλικής κυβέρνησης, των οποίων η δράση δεν υπήρξε αμελητέα αλλά καθόρισε σημαντικές εξελίξεις στην εν λόγω ιστορική περίοδο.

 
Σε ένα άλλο σημαντικό τμήμα του βιβλίου του ο κ. Κάρτσιος εντοπίζει όλες τις δυσκολίες της μικρασιατικής εκστρατείας όπως αυτές έχουν καταγραφεί στα απομνημονεύματα των πρωταγωνιστών της εποχής όπως ο Τσώρτσιλ η ο Γουίλσον, η στα διπλωματικά έγγραφα και διαπραγματεύσεις των υπουργών εξωτερικών της Αντάντ λίγο πριν και λίγο μετά της απόβαση του Ελληνικού στρατού στην Σμύρνη. Άλλα ζητήματα που θίγονται αφορούν την επανάσταση στο Γουδή του 1909, την αλληλογραφία διαδόχου Κωνσταντίνου - Βενιζέλου για την κατάληψη της Θεσσαλονίκης, πτυχές του κινήματος της Άμυνας, ζητήματα που αφορούν την Συνθήκη των Σεβρών, αλλά και τον γεωστρατηγικό ρόλο των κοιτασμάτων πετρελαίου της Μοσούλης που επηρέασαν σημαντικά την πολιτική των χωρών της Αντάντ στην περιοχή. 
 
Τέτοιου είδους προσπάθειες όπως αυτή του κ. Κάρτσιου έχουν πάντοτε ενδιαφέρον καθώς προσπαθούν να ερμηνεύσουν την δεκαετία 1912-1922 με εναλλακτικό τρόπο κομίζοντας επιχειρήματα η φωτίζοντας πτυχές που η καθιερωμένη Ιστοριογραφία είτε αγνοεί είτε συσκοτίζει πιθανώς εσκεμμένα, καθώς δεν χωρούν στο (φιλοβενιζελικό) ερμηνευτικό της σχήμα που μέσες-άκρες έχει πλέον αποκρυσταλωθεί και αποτελεί και την επίσημη ακαδημαϊκή ανάγνωση της περιόδου. Όπως είναι γνωστό σε αυτούς που συχνάζουν στο ιστολόγιο μας, κάποια από αυτά τα ζητήματα που θίγει ο κ. Κάρτσιος έχω επίσης αναδείξει με παλαιότερα άρθρα μου, καθώς τα θεωρώ βάσιμα και για τον λόγο αυτό θεωρώ πως υπάρχει περιθώριο για αλλαγές στην εικόνα που έχει ήδη διαμορφωθεί. Υπό αυτή την έννοια λοιπόν, το βιβλίο είναι χρήσιμο να διαβαστεί και από το φιλοβενιζελικό αναγνωστικό κοινό που θέλει να έχει μια σφαιρική αντίληψη για την εν λόγω περίοδο. 
 
Κλείνοντας θα ήθελα να αναφερθώ και σε κάτι που μου έκανε πολύ θετική εντύπωση. Προμηθεύτηκα το βιβλίο εντελώς τυχαία καθώς διαβάζω κυριολεκτικά....ότι κινείται για την συγκεκριμένη περίοδο και είδα με ικανοποίηση ότι ο συγγραφέας έχει ανάμεσα στις πηγές του και το ιστολόγιο μας. Θα ήθελα λοιπόν να τον ευχαριστήσω όχι τόσο γιατί θεώρησε ότι είμαστε αξιόπιστοι και χρησιμοποίησε πληροφορίες μας, αλλά γιατί αφού κατέληξε στην απόφαση να στηριχθεί και σε εμάς είχε την εντιμότητα να το αναφέρει, κάτι που κάποιοι άλλοι συγγραφείς δεν πράττουν είτε από κόμπλεξ είτε επειδή το θεωρούν υποτιμητικό να αναφέρουν ότι έμαθαν κάτι που δεν ήξεραν από το διαδίκτυο. Ευχαριστώ προσωπικά τον κ. Κάρτσιο για την εντιμότητα του και τον παροτρύνω να συνεχίσει την ανεξάρτητη ενδιαφέρουσα προσπάθεια του χωρίς δισταγμούς.