Ο Α’ Παγκόσμιος πόλεμος ξέσπασε φονικός, στις 28 Ιουλίου 1914. Οι στρατιές της γερμανικής αυτοκρατορίας προχωρούσαν ακάθεκτες, αναγκάζοντας τον στρατάρχη Ζοφρ να διατάξει την υποχώρηση των γαλλικών δυνάμεων, στις 24 Αυγούστου.
Ανασυντάχθηκαν στην κοιλάδα του Μάρνη, όπου σταμάτησαν τη γερμανική προέλαση, νίκησαν αλλά δεν απώθησαν τον εχθρό, επειδή δεν υπήρχαν εφεδρείες. Σε ακτίνα 700 χλμ., στο δυτικό μέτωπο, οι μάχες μεταβλήθηκαν σε πόλεμο χαρακωμάτων. Ενάμιση χρόνο αργότερα, στις 21 Φεβρουαρίου 1916, οι αντίπαλοι κρατούσαν τις ίδιες θέσεις.
Την ημέρα εκείνη, ο διάδοχος του αυτοκρατορικού θρόνου, Φρειδερίκος Γουλιέλμος, έδωσε το σύνθημα. Πενήντα γερμανικές μεραρχίες ξεκίνησαν φοβερή επίθεση αλλά συνάντησαν λυσσαλέα αντίσταση. Τρομακτικός κανονιοβολισμός σφυροκοπούσε τις γαλλικές θέσεις που οι Γερμανοί κέρδιζαν πόντο με πόντο. Στις 26 Φεβρουαρίου, το οχυρό Ντουαγιαμόντ είχε μεταβληθεί σε σωρό από πέτρες. Οι Γάλλοι το εγκατέλειψαν κι οχυρώθηκαν στα 18 φρούρια του Βερντέν.
Επί εξήμισι μήνες, το άνθος της ευρωπαϊκής νεολαίας σφαζόταν αλύπητα στη μάχη του Βερντέν που ανέδειξε τη στρατηγική φυσιογνωμία του υπερασπιστή της πόλης, Ερρίκου Πετέν. Τρομακτική γαλλική αντεπίθεση απώθησε τους Γερμανούς λίγες εκατοντάδες μέτρα. Επανήλθαν και ξανακέρδισαν το χαμένο έδαφος, για να το ξαναχάσουν και να το ξανακερδίσουν αρκετές φορές. Έπειτα από απερίγραπτη αιματοχυσία στις μάχες, στις οποίες είχαν εμπλακεί πάνω από 100 μεραρχίες, στις 9 Σεπτεμβρίου 1916, οι αντιμαχόμενοι βρίσκονταν στις θέσεις που κρατούσαν τον Φεβρουάριο.
Οι Γερμανοί εγκατέλειψαν την προσπάθεια να πάρουν το Βερντέν καθώς ένα άλλο σφαγείο είχε ανοίξει κι απαιτούσε την προσοχή τους: Η μάχη του Σομ.
Από την 1η του Ιουλίου του 1916, οι αγγλογαλλικές δυνάμεις προσπάθησαν να διασπάσουν το γερμανικό μέτωπο στην περιοχή του ποταμού Σομ, στη Βόρεια Γαλλία. Οι μάχες τέλειωσαν στις 18 Νοεμβρίου με κέρδη για την Αντάντ μόλις,15 χλμ.
Τόσο είχαν υποχωρήσει οι Γερμανοί. Τα 15 αυτά χλμ. είχαν στοιχίσει, σε νεκρούς και τραυματίες, 350.000 Γάλλους, 400.000 Άγγλους και 500.000 Γερμανούς.
Το δυτικό μέτωπο μπόρεσε να ανακουφιστεί, όταν άρχισαν να φαίνονται τα αποτελέσματα της «επίθεσης Μπρουσίλοφ», όπως αποκλήθηκε. Ο Ρώσος στρατηγός Αλέξι Αλεξέγιεβιτς Μπρουσίλοφ ξεκίνησε το καλοκαίρι μεγάλη επίθεση στο ανατολικό μέτωπο, νικώντας τον στρατό της Αυστροουγγρικής αυτοκρατορίας κι αναγκάζοντας τους Γερμανούς να σπεύσουν να τους στηρίξουν. Όμως, ο πόλεμος είχε μπροστά του ακόμα δύο χρόνων σφαγές.
Π. Καρβουνόπουλος