Ο Φερντινάν ντε Λεσέψ (Ferdinand de Lesseps, 19 Νοεμβρίου 1805 – 7 Δεκεμβρίου 1894) ήταν Γάλλος διπλωμάτης που το όνομά του συνδέθηκε περισσότερο με μεγάλα τεχνικά έργα. Εισήλθε στο διπλωματικό χώρο υπηρετώντας αρχικά στη Λισαβόνα, μετά στη Τύνιδα και από εκεί μετά από άλλες πόλεις κατέληξε στην Αλεξάνδρεια. Εκεί η ανάγνωση του υπομνήματος του Λαπέρ σχετικά με την διάνοιξη της Διώρυγας του Σουέζ και η φιλία και εκτίμηση με τις οποίες τον περιέβαλλε ο Μεχμέτ Αλής και ο γιος του Σαΐντ Πασάς του ενέπνευσαν την ιδέα να αναλάβει αυτός το έργο. Από το 1833 μέχρι το 1837 που διετέλεσε πρόξενος στο Κάιρο καμία σχετική δήλωση δεν είχε κάνει, προφανώς περιμένοντας την κατάλληλη ευκαιρία. Κατά την ίδια όμως περίοδο επέδειξε ιδιαίτερο θάρρος και δραστηριότητα αναλαμβάνοντας επικεφαλής του αγώνα στη καταπολέμηση της πανώλης που σχεδόν είχε ερημώσει την Αίγυπτο.
Το 1842 στάλθηκε στη Βαρκελώνη όπου μαίνονταν ο εμφύλιος πόλεμος. Τότε κατόρθωσε να σώσει με γαλλικά πλοία πολλές χιλιάδες Γάλλων υπηκόων και Ισπανών που καταδιώκονταν, φθάνοντας στο σημείο ν’αποτρέψει και την πλήρη καταστροφή της πόλης. Για την φιλανθρωπική του εκείνη δράση σχεδόν όλα τα κράτη της Ευρώπης τον τίμησαν με παράσημα και άλλες διακρίσεις.
Το 1849 διατάχθηκε να μεταβεί στη Ρώμη και βοήθησε στην εμπέδωση της τάξης, αλλά λόγω κυβερνητικής αλλαγής ανακλήθηκε και αναγκάσθηκε να παραιτηθεί και να ιδιωτεύσει επί μια πενταετία όταν ο Σαΐντ Πασάς που ανήλθε στον θρόνο τον Οκτώβριο του 1854 τον κάλεσε κοντά του προκειμένου ν΄ αναλάβει το μεγάλο έργο της διόρυξης του τότε ισθμού του Σουέζ. Έτσι στις 30 Νοεμβρίου του 1854 υπογράφηκε η σύμβαση με την οποία ο Λεσέψ εξουσιοδοτούνταν την ανάληψη του έργου.
Διώρυγα Σουέζ
Το αρχικό σχέδιο προέβλεπε την απευθείας ένωση της Μεσογείου με την Ερυθρά θάλασσα που κατόπιν μερικών τροποποιήσεων εγκρίθηκε και από την διεθνή επιτροπή μηχανικών το 1856. Ενθαρρυμένος ο Λεσέψ από εκείνη την έγκριση παραμέρισε κάθε εμπόδιο που διέβλεπε την ματαίωση ή επιβράδυνση του έργου επί των οποίων παρενέβαινε κυρίως η αγγλική πολιτική πετυχαίνοντας να κινήσει το ενδιαφέρον του γαλλικού λαού που έσπευσε να εγγραφεί επί ποσού μεγαλύτερου του μισού του απαιτουμένου κεφαλαίου της εταιρίας που είχε δημιουργήσει. Η Εταιρία αυτή τελικά οργανώθηκε δύο χρόνια αργότερα από την Διεθνή Επιτροπή Μηχανικών και το συμβολικό πρώτο χτύπημα της σκαπάνης έγινε σε επίσημη τελετή από τον Λεσέψ στις 25 Απριλίου 1859 στο Πορτ Σάιντ. Δέκα χρόνια μετά, στις 17 Νοεμβρίου 1869, η διώρυγα άνοιξε για τους ναυτιλομένους, εν ονόματι του Ισμαήλ Πασά που ο ίδιος και εγκαινίασε τη έναρξη λειτουργίας.
Διώρυγα Παναμά
Πέντε χρόνια αργότερα, το 1874 η Γεωγραφική Υπηρεσία των Παρισίων υπό την προεδρία του ναυάρχου Ντε λα Πονσιέρ ντε Νουρί ψήφισε την εκτέλεση του έργου της διόρυξης του τότε ισθμού του Παναμά και υπέδειξε στον Λεσέψ να διευθύνει ο ίδιος τις επιχειρήσεις. Ο Λεσέψ, αν και 74 ετών, δέχθηκε και ανέλαβε την ευθύνη του έργου. Μετέβη στην Αμερική και στα οκτώ χρόνια που ακολούθησαν δεν έπαυσε να παλεύει με πολλά προβλήματα, δυσκολίες και αντιδράσεις με κυριότερο εμπόδιο την ελονοσία των εργατών του. Παρά ταύτα αρνούμενος ο ίδιος να ομολογήσει την αποτυχία της προσπάθειάς του έφθασε στο σημείο η Εταιρία του Παναμά να χρεοκοπήσει. Στη δίκη που ακολούθησε στο Παρίσι ο γιος του Λεσέψ, Σαρλ Λεσέψ (1849-1923) ανέλαβε ολόκληρη την ευθύνη και το βάρος της κατηγορίας του πατέρα του και καταδικάστηκε σε πενταετή φυλάκιση.
Η απόφαση αυτή ακυρώθηκε αργότερα πλην όμως ο Φερντινάν Λεσέψ είχε απολέσει τη διανοητική του διαύγεια συνεπεία του ισχυρού κλονισμού που είχε υποστεί από την τελευταία περιπέτειά του και στις 7 Δεκεμβρίου 1894 πέθανε στη γενέτειρά του Λα Σενέ.
Έγινε μέλος της Γαλλικής Ακαδημίας, της Ακαδημίας των Επιστημών και πολλών άλλων οργανώσεων. Τιμήθηκε με τον Μεγαλόσταυρο της Λεγεώνας της Τιμής καθώς και με τον Αυτοκρατορικό Αστέρα των Ινδιών και με πολλά άλλα παράσημα. Επίσης ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ πολλών Πανεπιστημίων καθώς και πολίτης του Λονδίνου και πολλών άλλων πόλεων από τις οποίες και έλαβε επίσης διακρίσεις. Γενικά ο Λεσέψ έχαιρε γενικής εκτίμησης και συμπάθειας των συγχρόνων του και παρέμεινε ως μία από τις μεγάλες μορφές δημιουργικού πνεύματος του 19ου αιώνα