Με ιδιαίτερη συγκίνηση οι κάτοικοι της Ορεστιάδος ενθυμούνται φέτος ότι πριν από 100 χρόνια, το 1923, η Συνθήκη της Λωζάνης δημιούργησε νέα δεδομένα με την υποχρεωτική ανταλλαγή πληθυσμών και την απόδοση της περιοχής του Κάραγατς, της Παλαιάς Ορεστιάδος, στη γείτονα χώρα, προς ικανοποίηση των παραλόγων αξιώσεών της.
Εξ αιτίας του γεγονότος αυτού οι εξ Αδριανουπόλεως και Κάραγατς πρόσφυγες, αναζητώντας μία καινούργια πατρίδα για να στεγάσουν τις ελπίδες τους για το μέλλον, ιδρύουν την νεώτερη πόλη της Πατρίδας μας· μία πόλη στην βορειοανατολική γωνιά της Ελλάδος, απέναντι από την Αδριανούπολη, πού κτίσθηκε πάνω στα συντρίμμια πού έφερε η Συνθήκη της Λωζάνης. Είναι η πόλη που χάρη στη φιλοτιμία των κατοίκων της πρόκοψε και μεγάλωσε. Είναι η Νέα Ορεστιάδα, για να μας θυμίζει τις αλησμόνητες πατρίδες της Ανατολικής Θράκης.
Με την συμπλήρωση, λοιπόν, 100 ετών από την ίδρυση της Νέας Ορεστιάδος, την τελευταία Κυριακή του μηνός Ιουνίου ε.έ., κατά τα ειωθότα, εορτάσθηκε το γεγονός με σειρά εκδηλώσεων, υπό τον τίτλο «Ορέστεια».
Με την ευκαιρία αυτή η τοπική Εκκλησία την τελευταία Κυριακή του Ιουνίου τιμά την μνήμη «πάντων τῶν ἐν Ἀδριανουπόλει ἀσκήσει καί ἀθλήσει διαλαμψάντων ἁγίων», διενθυμουμένη ότι το αίμα των μαρτύρων, τα δάκρυα των οσίων της εις Χριστόν πίστεως και ο τίμιος ιδρώτας των δικαίων επότισαν την γη των προγόνων της. Δυστυχώς η σύμπτωση της ημέρας του εορτασμού με τις βουλευτικές εκλογές φέτος δεν επέτρεψε για λόγους αντικειμενικούς να τιμηθεί το γεγονός με την δέουσα μεγαλοπρέπεια.