Back to top

Ατλαντίδα: το μυθικό νησί του Πλάτωνα..

08/01/2022 - 12:37

Η Ατλαντίδα, αποτελεί ένα από τα πιο διάσημα μυστήρια όλων των εποχών το οποίο έως και σήμερα παραμένει άλυτο. Πρόκειται για τον πιο πολυσυζητημένο μύθο, ο οποίος εμφανίσθηκε στους διαλόγους Τίμαιος και Κριτίας του Αθηναίου φιλοσόφου Πλάτωνα (427-347 π.Χ.).

Η αρχή του μύθου

Στους διαλόγους, ο Τίμαιος, αρχικά περιγράφει την δημιουργία του σύμπαντος και των αρχαίων πολιτισμών. Στη συνέχεια, ο Σωκράτης μιλά για την τέλεια κοινωνία θέτοντας το ερώτημα στους συνομιλητές του, αν γνωρίζουν μια ιστορία που να αναφέρεται σε τέτοιου είδους κοινωνία. Τότε ο Κριτίας, ισχυρίζεται, πως γνωρίζει μια τέτοια ιστορία και μάλιστα αληθινή. Στην ιστορία του, αναφέρεται στη σύγκρουση της Αθήνας με την Ατλαντίδα. Η Αθήνα συμβολίζει την «τέλεια κοινωνία» και η Ατλαντίδα το αντίθετο. Ο Κριτίας υποστηρίζει, ότι η ιστορία του προέρχεται από τον Αθηναίο νομοθέτη Σόλωνα, ο οποίος ταξίδεψε στη Σαΐδα της Αιγύπτου, όπου γνώρισε ένα ιερέα που του τα διηγήθηκε όλα.

Ποια ήταν η Ατλαντίδα;

Σύμφωνα με τον Κριτία, οι θεοί διαίρεσαν τη Γη ώστε ο καθένας να έχει το μερίδιό του. Ο Ποσειδώνας, έλαβε το νησί της Ατλαντίδας, το οποίο σε έκταση ήταν μεγαλύτερο από τη Λιβύη και τη Μικρά Ασία μαζί. Η Ατλαντίδα βρισκόταν πέρα από τις Ηράκλειες στήλες (τα στενά του Γιβραλτάρ) και ήταν χτισμένη σε λόφο. Το σχήμα του νησιού αποτελούταν από κυκλικές ζώνες θάλασσας και στεριάς, ενώ η γη του ήταν ιδιαίτερα εύφορη και καλλιεργήσιμη. Στην κορυφή του λόφου του νησιού, βρισκόταν ένας ναός αφιερωμένος στον θεό της θάλασσας και στη θνητή  Κλειτώ, την οποία ο Ποσειδώνας ερωτεύτηκε και απέκτησαν πέντε ζευγάρια αρσενικών διδύμων. Ο θεός μοίρασε στους απογόνους του το νησί, σε δέκα μερίδια, ενώ τον μεγαλύτερό του γιο, τον Άτλαντα, τον έκανε βασιλιά.

Ατλαντίδα
Πηγή εικόνας: pinterest.com

Oι κάτοικοι της  Ατλαντίδας ήταν ημίθεοι και διέθεταν μεγάλη δύναμη και πλούτο. Έχτισαν στο νησί μεγαλοπρεπή παλάτια, ναούς και λιμάνια. Στους διαλόγους αναγράφεται, ότι η ναυτική του δύναμη είχε κατακτήσει πολλά μέρη της δυτικής Ευρώπης και της Αφρικής, 9.000 χρόνια πριν τον Σόλωνα. Με τον καιρό όμως, εξαιτίας αυτής της τεράστιας δύναμης που κατείχαν, οι κάτοικοι της Ατλαντίδας έχασαν το θεϊκό τους στοιχείο. Κυριεύτηκαν από ανθρώπινα πάθη και έγιναν άπληστοι και διεφθαρμένοι. Με αποτέλεσμα να στραφούν ενάντια σε άλλους λαούς για να τους υποτάξουν. Η Ατλαντίδα είχε κατακτήσει μέρη της Λιβύης, την Αίγυπτο, καθώς και ένα μεγάλο μέρος της Ευρώπης μέχρι τη Τυρρηνία μετατρέποντας τους ανθρώπους σε δούλους. Οι Αθηναίοι στην προσπάθειά τους να αντισταθούν, σύναψαν μια συμμαχία ενάντια στους Ατλάντιους, καθώς όμως η συμμαχία διαλύονταν σταδιακά, οι Αθηναίοι παρόλα αυτά κατάφερναν και  ελευθέρωναν περιοχές που είχαν κατακτηθεί. Τότε ο Δίας και οι θεοί, εξοργίστηκαν με τους Άτλαντες, κι αποφάσισαν να τους τιμωρήσουν. Ακολούθησαν δυνατοί σεισμοί και πλημμύρες με αποτέλεσμα, μέσα σε ένα τρομερό μερόνυχτο, η Ατλαντίδα χάθηκε στα βάθη του ωκεανού.

Μύθος ή Πραγματικότητα;

Πολλοί ερευνητές προσπαθούν να βρουν αν η Ατλαντίδα όντως υπήρξε. Άλλοι πάλι θεωρούν, ότι ο μύθος της Ατλαντίδας αποτελεί μία παραβολή του Πλάτωνα, για να εξηγήσει τις θεωρίες του. Τα πρόσωπα του μύθου ο Κριτίας, ο Ερμοκράτης, ο Σωκράτης και ο Τίμαιος πιθανότατα να έζησαν πραγματικά, οι διάλογοι όμως είναι πιθανό να αποτελούν έμπνευση του Πλάτωνα.  Μερικοί μελετητές υποστηρίζουν, πως ο Πλάτωνας βασίστηκε σε παλαιότερα γεγονότα, όπως την έκρηξη του ηφαιστείου της Σαντορίνης. Καθώς περιγραφή του νησιού της Ατλαντίδας, η εύφορη γη της και ο τρόπος της καταστροφής, έχουν πολλά κοινά με την αρχαία Θήρα. Άλλοι ερευνητές επιμένουν, ότι ο Πλάτωνας εμπνεύστηκε από τον Τρωικό Πόλεμο ή από την καταστροφή της Ελίκης το 373 π.Χ. και την Σικελική εκστρατεία το 415-413 π.Χ., οι θεωρίες είναι πολλές και διαφορετικές. Η πραγματικότητα είναι ότι οι πρώτες γνωστές αναφορές στην Ατλαντίδα είναι στους  δύο πλατωνικούς διαλόγους (360.π.Χ.) που προαναφέρθηκαν. Ο Πλάτωνας, ποτέ δεν ολοκλήρωσε τον διάλογο Κριτίας, για να έχουμε περισσότερα στοιχεία. Παρόλο που ο μελετητής Benjamin Jowett, υποστηρίζει, ότι ο φιλόσοφος αρχικά σκόπευε να γράψει και ένα τρίτο διάλογο με τον τίτλο: Ερμοκράτης.

Ατλαντίδα
Πηγή εικόνας: pinterest.com

 Ο μύθος της Ατλαντίδας  φαίνεται πως θα παραμείνει ένα μυστήριο. Οι θεωρίες είναι πολλές αλλά τα στοιχεία πολύ λίγα. Κάποιες θεωρίες έχουν ορισμένες πιθανότητες να ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αλλά και πάλι παρουσιάζουν κενά. Το σίγουρο είναι, ότι το μυθικό νησί του Πλάτωνα, δεν παύει να αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια όλων των εποχών με αμέτρητα αναπάντητα ερωτήματα.