Κατά την γνωστή παροιμία, όποιος δεν θέλει να ζυμώσει, δέκα μέρες κοσκινίζει. Κατά το υπουργείο Πολιτισμού, το ζήτημα της επιστροφής των δύο αρχαιοελληνικών ληκύθων από την Ελβετία «είναι περισσότερο σύνθετο από όσο φαίνεται».
Αυτό προτάσσει το ΥΠΠΟΑ σε απάντηση που έδωσε σχετικά με το αν θα διεκδικήσει τα δύο αγγεία. Και για όποιον δεν κατάλαβε: παρελθέτω αφ’ ημών το ποτήριον τούτο!
Οι δύο μαρμάρινες λήκυθοι της κλασικής αρχαιότητας (4ος αι. π.Χ.), πωλούνταν σε μια από τις μεγαλύτερες φουάρ του κόσμου, την Frieze Masters art fair στο Λονδίνο αντί εκατό χιλιάδων στερλινών εκάστη. Ο δρ Χρήστος Τσιρογιάννης, ερευνητής στο Κέιμπριτζ ταύτισε τα αγγεία με φωτογραφίες από το κατασχεμένο αρχαίο Μπεκίνα.
Τίποτα στη συνοδευτική τεκμηρίωση δεν ανέφερε το όνομα του καταδικασμένου αρχαιοκάπηλου, αλλά ο Χρήστος Τσιρογιάννης ταυτοποίησε τα μαρμάρινα αγγεία από το φωτογραφικό αρχείο που έχει κατασχεθεί και τα συσχέτισε με αυτόν. «Είναι, χωρίς αμφιβολία, οι ίδιες λήκυθοι», αναφέρει: «το ίδιο σχήμα με τα ίδια κομμάτια που λείπουν, τα ίδια σημάδια βλάβης στην επιφάνεια, η ίδια παράσταση, και η ίδια επιγραφή, η οποία μεταγράφεται επίσης από τον μεσάζοντα σε φωτογραφίες Polaroid».
Το υπουργείο Πολιτισμού ξεκινά την απάντηση αν θα τις διεκδικήσουμε από το ελβετικό καντόνι στην κατοχή του οποίου έχουν περιέλθει υπογραμμίζοντας πως θεωρεί το θέμα- που ας τονίσουμε είναι εθνικό - «δύσκολο». Ανοίγει δηλαδή εξαρχής τα χαρτιά του και αντί να εμφανιστεί στιβαρό και αποφασισμένο για τον επαναπατρισμό των αρχαιοτήτων μας, ομολογεί πως… δεν αισθάνεται και τόσο βέβαιο. Καλή τακτική, εφόσον θέλεις να χάσεις!
Το χειρότερο όμως ακολουθεί, στη συνέχεια της δήλωσης: «Οι συγκεκριμένες αρχαιότητες φέρεται να ανήκαν σε κάποιον άλλο συλλέκτη πριν φτάσουν στα χέρια του Μπεκίνα και πρέπει να διαλευκανθεί η διαδρομή του ιδιοκτησιακού καθεστώτος πριν η Ελλάδα ξεκινήσει διαδικασίες διεκδίκησης των συγκεκριμένων αρχαιοτήτων».
Αληθεύει κάτι τέτοιο; Το liberal.gr απευθύνθηκε στον ερευνητή Χρήστο Τσιρογιάννη- σε αυτόν που θα έπρεπε να είχε απευθυνθεί το ΥΠΠΟΑ αντί να τον αγνοεί. Και εκείνος δίνει εντελώς διαφορετικά στοιχεία. Τα οποία όμως προέρχονται από τα αρχεία που έχει στα χέρια του και που κατέθεσε στην Ιντερπόλ με σαφή υπόδειξη να ενημερώσει τις αρχές της Ιταλίας και της Ελλάδας.
«Οι φωτογραφίες από το αρχείο χρονολογούνται τουλάχιστον στο 1977 (με βάση έγγραφα από το αρχείο Μπεκίνα)» σημειώνει ο δρ Τσιρογιάννης. «Η κατάσταση των αντικειμένων όπως αυτά απεικονίζονται στις Polaroid υποδεικνύουν προφανή αρχαιοκαπηλική δράση και όχι «ιδιωτική συλλογή». Η πιο ωραία λήκυθος από τις δύο απεικονίζεται κάτω, σε δάπεδο, δίπλα σε σωλήνες, κοντά σε παράθυρο, ή τυλιγμένη σε πανιά και γυρισμένη στο πλάι, πάλι σε κάποιο πάτωμα. Αυτά δεν δείχνουν ιδιωτική συλλογή, ειδικά ΠΡΙΝ τον Μπεκίνα.
Ο ερευνητής ενημερώθηκε από την Ιντερπόλ εδώ και μέρες ότι όλα τα στοιχεία προωθήθηκαν και στις δύο αρχές. Συνεπώς το ΥΠΠΟΑ έχει όλα τα σχετικά έγγραφα που εστάλησαν. Επομένως, γιατί αναφέρει πως οι λήκυθοι πέρασαν από άλλη ιδιωτική συλλογή πριν φτάσουν στα χέρια του Μπεκίνα; Και αν είχαν περάσει από άλλη συλλογή, γιατί να υπάρχουν οι Polaroid στο αρχείο Μπεκίνα και όχι φωτογραφίες από την μεταγενέστερη κατάσταση; Έχει άλλα στοιχεία πλην εκείνων του κ. Τσιρογιάννη; Ας τα παρουσιάσει λοιπόν.
Οι Ελβετοί, σύμφωνα με τον κ. Τσιρογιάννη, ενημέρωσαν τον άγγλο δημοσιογράφο που έγραψε το θέμα για τον Guardian ότι αρχικά είχαν πουλήσει οι ίδιοι, μέσω του Cahn και πάλι τις ληκύθους σε ιδιώτη συλλέκτη στην Ελβετία, ο οποίος κατόπιν τις επέστρεψε, άγνωστο για ποια αιτία. Ο ίδιος συλλέκτης αγόρασε και άλλες (πρώην - Μπεκίνα) αρχαιότητες, άγνωστο πόσες ελληνικές.
Αφού το καντόνι της Βασιλείας έλαβε πίσω τις δύο ληκύθους, επιχείρησε πάλι μέσω του Cahn να τις ξαναρίξει στο εμπόριο, μέσω της έκθεσης στο Λονδίνο. Οι λήκυθοι σήμερα εξακολουθούν να είναι ιδιοκτησία του Καντονιού της Βασιλείας. Επομένως, πέρασαν μεν από άλλο συλλέκτη, όμως ΜΕΤΑ τον Μπεκίνα. Άρα, δεν «ξεπλύθηκαν» αφού γνωρίζουμε την αρχική τους εμφάνιση.
Όπως κατανοούμε από τα γεγονότα, το υπουργείο μάλλον εφευρίσκει προσκόμματα. Εάν το ΥΠΠΟ επιθυμεί για δικούς του λόγους να χάνει και άλλο χρόνο, αποτελεί ευθύνη δική του και της ηγεσίας του. Της δεύτερης κυρίως, καθώς για να αποφασιστεί μια διεκδίκηση, πρέπει να υπάρχει πολιτική απόφαση. Και κατά δεύτερο λόγο, συνεργασία μέλους της πολιτικής ηγεσίας με τις πρεσβευτικές αρχές μας στη συγκεκριμένη χώρα, διότι αυτό δεν αποτελεί δουλειά και ευθύνη των υπηρεσιών.
Έχει συγκεκριμένο πρόβλημα με τους επαναπατρισμούς η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- ΑΝΕΛ; Διότι αλλιώς δεν εξηγείται μια τέτοια αντιμετώπιση. Ιδίως αν αναρωτηθούμε κατά πόσον έγιναν προσπάθειες επαναπατρισμού επί των ημερών της συγκεκριμένης κυβέρνησης. Κάτι για το οποίο μάλλον αμφιβάλλουμε.