Τι τρώμε σε κάθε περιοχή της Ελλάδας τα Χριστούγεννα

Στην Ελλάδα η επέτειος της γέννησης του Χριστού, είναι μία από τις πιο μεγάλες και λαμπρές γιορτές της θρησκείας μας. Γιορτάζεται με κατάνυξη και μεγαλοπρέπεια σε όλα τα σπίτια.

Μια τόσο μεγάλη γιορτή κατά την οποία μάλιστα όλη η οικογένεια μαζεύεται γύρω από το γιορτινό τραπέζι, δεν θα μπορούσε να μην έχει τα δικά της, ιδιαίτερα γαστρονομικά έθιμα.

Την περίοδο των Χριστουγέννων, το γιορτινό τραπέζι ξεχειλίζει από μοσχοβολιστά φαγητά και γλυκά, πολλά από τα οποία έχουν τις ρίζες τους σε πατροπαράδοτα ήθη και έθιμα.

Η Ελλάδα ετοιμάζεται να στρώσει το γιορτινό τραπέζι. Τι λέτε; Πάμε να δούμε τι μαγειρεύει;

Χοιροφάγια και γουρονοχαρές

Εξέχουσα θέση στο χριστουγεννιάτικο τραπέζι στις περισσότερες περιοχές της χώρας, κατέχει το χοιρινό κρέας. Τα χοιροσφάγια – η σφαγή και κατανάλωση του χοιρινού – είναι ένα έθιμο που «κατάγεται» από την αρχαία Ελλάδα. Τότε, που οι γεωργοί θυσίαζαν τους χοίρους στο όνομα του Κρόνου και της θεάς Δήμητρας, για την ευκαρπία της γης και τον εξαγνισμό του σπιτικού τους από τα δαιμόνια όλου του χρόνου.

Θεσσαλία – Στερεά Ελλάδα

Σαν ιεροτελεστία γινόταν σε κάθε οικογένεια η σφαγή του γουρουνιού, το οποίο εξέτρεφαν για το σκοπό αυτό. Το γουρούνι αναλάμβαναν να το σφάξουν οι άντρες του σπιτιού την παραμονή των Χριστουγέννων. Τα μέλη της οικογένειας αντάλλαζαν μεταξύ τους ευχές. Το χοιρινό κρέας αποτελούσε το κύριο φαγητό στο χριστουγεννιάτικο γεύμα, όπως άλλωστε και σήμερα. Επίσης, έφτιαχναν λουκάνικα από το γουρούνι, τα οποία κρεμούσαν μέχρι να στεγνώσουν, ενώ το λίπος του γουρουνιού το αποθήκευαν σε δοχεία και το χρησιμοποιούσαν στη μαγειρική. Η «αετόπιτα» μία πίτα φτιαγμένη με το ψαχνό κρέας του γουρουνιού («αετός» ) και έχει πρωταρχική θέση στο γιορτινό τραπέζι της Θεσσαλίας. Σε μερικές περιοχές μάλιστα αντικαθιστά την βασιλόπιτα την Πρωτοχρονιά.

Απάκια, σύγκλινα, λουκάνικα και τσιγαρίδες και τηγανιές συμπληρώνουν τη παραδοσιακή «γουρουνοχαρά» σε όλη την επικράτεια της Θεσσαλίας και της Στερεάς Ελλάδας.

Στα Τρίκαλα ανήμερα των Χριστουγέννων, συνήθιζαν να τρώνε όλοι μαζί «γουρνάδα», δηλαδή ψητό χοιρινό κρέας.
Το βράδυ των Χριστουγέννων ψήνουν κομματάκια χοιρινού, στη θράκα, πασπαλισμένο με μπόλικο αλάτι το «κοντοσούφλι».

Στη Στερεά Ελλάδα, την Εύβοια και την Πελοπόννησο βασιλιάς του γιορτινού τραπεζιού είναι επίσης το γουρουνόπουλο.(ολόκληρο πολλές φορές) στον φούρνο αλλά και στη θράκα ως κοντοσούβλι.

Το χοιρινό κρέας και η «γουρουνοχαρά» αποτελούσε μία ιεροτελεστία και όλα γιορτινά εδέσματα φτιάχνονταν με βάση το χοιρινό κρέας!

Οι γυναίκες στη συνέχεια καταπιάνονταν να φτιάξουν τη «λίπα» και την «αλευριά», ενώ οι άντρες έτρωγαν την τηγανιά και γλεντούσαν.

Τα διάφορα μέρη του κρέατος προορίζονταν για διαφορετικά φαγητά όπως για λουκάνικα, για πηχτή, για «πασπαλά».

Στην Πελοπόννησο το γουρουνόπουλο πρωταγωνιστεί ψημένο στο φούρνο.

Η κρεατόπιτα είναι κλασικό χριστουγεννιάτικο έδεσμα στην Αρκαδία.

Στην Στερεά Ελλάδα επίσης, την μέρα των γιορτών τρώνε χοιρινό με σέλινο, αλλά και κοτόσουπα, όπως επίσης η γαλοπούλα γεμιστή.

Ακόμη παλιότερα έφτιαχναν τις «μπάμπες», που ήταν βρασμένο το παχύ έντερο και παραγεμισμένο με συκώτι, σπλήνα, μυρωδικά και μπαχαρικά.

Η πηχτή και ο πατσάς επίσης είναι γιορτινά εδέσματα, όπως και τα ψητά κρέατα.

Ήπειρος:

Στα Γιάννενα το αγριογούρουνο σαλμί είναι το παραδοσιακό έδεσμα που περιέχει χοιρινό. Στην Ήπειρο στο γιορτινό τραπέζι οι πίτες έχουν την τιμητική τους. Δοκιμάστε κρεατόπιτα με κρεμμυδάκια και πράσα – μια παραδοσιακή χριστουγεννιάτικη συνταγή – μπατσάρα (χορτόπιτα με καλαμποκάλευρο), κολοκυθόπιτα, γαλατόπιτα, αλλά και κοθρόπιτα (βραστό κοτόπουλο και ρύζι).

Η Μσούρα είναι το παραδοσιακό Χριστουγεννιάτικο φαγητό του Μελισσοχωρίου Θεσσαλονίκης,πρόκειται για μία τριλογία από χοιρινό κρέας, μοσχάρι και κοτόπουλο σιγοβρασμένο με λαχανικά και ρύζι στον φούρνο.

Οι ποντιακοί λαχανοντολμάδες ή Σαρμάδες είναι άλλο ένα γιορτινό φαγητό που έχει συμβολική σημασία καθώς το τύλιγμα των φύλλων του λάχανου συμβολίζει τα σπάργανα του Χριστού. (Τους λαχανοντολμάδες και τα γιαπράκια με αμπελόφυλλο τα συναντάμε και σε άλλες περιοχές της Ελλάδας με τον ίδιο συμβολισμό.

Στις βόρειες περιοχές της Ελλάδας, το χοιρινό κρέας σερβίρεται συχνά με λάχανο τουρσί.

Στον Έβρο και στη Θράκη την παραμονή των Χριστουγέννων, στο τραπέζι υπήρχαν εννέα διαφορετικά εδέσματα, άβραστα και νηστίσιμα, συμβολίζοντας την αφθονία φαγητών όλο τον χρόνο.

Η «μπάμπο ή μπαμπού» δεν λείπει από κανένα θρακιώτικο σπίτι: χοιρινό με μπόλικα μυρωδικά σιγοβράζει όλο το βράδυ για να το απολαύσετε ζεστό μετά τη θεία λειτουργία των Χριστουγέννων.

Στα νησιά:

Το χοιρινό κρέας πρωταγωνιστεί και στα νησιά της Ελλάδας. Φυσικά το γιορτινό τραπέζι συμπληρώνεται και από άλλα εδέσματα.

Στα Επτάνησα και συγκεκριμένα στην Κεφαλονιά συναντάμε την «πουτρίδα» είναι χοιρινό με «κάβολε» ή με «μάπα» δηλαδή κουνουπίδι ή λάχανο.Κόκορας ή βοδινό μακαρονάδα παραδοσιακά από την Λευκάδα. Επίσης φτιάχνουν την κουλούρα, ένα είδος ψωμιού αλλά και την λαδόπιτα.

Στα Δωδεκάννησα επίσης θα συναντήσουμε το χοιρινό στο γιορτινό τραπέζι. Μία διαδεδομένη συνταγή είναι το σελινάτο χοιρινό. Από το χριστουγεννιάτικο τραπέζι δεν λείπουν και εδώ τα γιαπράκια που αναφέραμε παραπάνω.

Γιαπράκια

Στην Σάμο τρώνε τα χοιροσφάγια και η πηχτή, που ήταν βρασμένο χοιρινό κρέας με λεμόνι, το οποίο έπηζε λόγω του λίπους και το έτρωγαν ανήμερα τα Χριστούγεννα.

Στην Σύρο ένα έθιμο θέλει να τρώνε κουνουπιδιού ή μπρόκολο και ψάρι την παραμονή των Χριστουγέννων.

Στον Πόρο χοιρινό με σέλινο ήταν η νησιώτικη εκδοχή του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού.

Στη Νάξο σερβίρουν την Κουκουλομαγεριά. Είναι μια σούπα με καλαμπόκι, φασόλια και σιτάρι που συνήθιζαν να σερβίρουν στο πρωτοχρονιάτικο τραπέζι οι Ναξιώτες, πιστεύοντας ότι αυτό θα έφερνε τύχη στους αγρότες και τις γεωργικές τους δραστηριότητες. Η κουκουλομαεργιά γινόταν βράζοντας το καλαμπόκι, το σιτάρι και τα φασόλια μέχρι να χυλώσουν. Η σούπα σερβιριζόταν με μπόλικο πιπέρι και φρέσκο ελαιόλαδο.

 Στην Κρήτη το χοιρινό «μεταμφιέζεται» σε ροδοψημένα γουλίδια στον ξυλόφουρνο πάνω σε αρωματικά λεμονόφυλλα∙. Μετά την εκκλησία μοιράζουν κρέας, κρασί και κουλούρι.Στο Λασίθι ανήμερα τα Χριστούγεννα τρώνε τηγανητό συκώτι.Τα λουκάνικα, απάκια, σύγκλινο, οι «τσιγαρίδες» αλλά και η γαλοπούλα είναι και εδώ αγαπημένα χριστουγεννιάτικα εδέσματα.