Χρόνος ξεκούρασης σε ρετρό ατμόσφαιρα, με μουσική από τις βεγγέρες και τις λαμπερές δεξιώσεις του 19ου αιώνα, με ποιότητα και μεγαλείο από περασμένους καιρούς, μεγαλόπρεπα αστικά μέγαρα, επιβλητικά νεοκλασικά, κυκλαδίτικα σοκάκια και δύο «διαφορετικούς» λόφους που ενώνονται στο όνομα της πίστης. Η αλλιώτικη και αρχοντική Σύρος είναι ο ιδανικός προορισμός για εκείνους που επιθυμούν τη χαλάρωση σε ένα μέρος που συνδυάζει το παρελθόν και το παρόν, το κλασικό, το παραδοσιακό και το σύγχρονο σε ένα κράμα που ξυπνά όλες τις αισθήσεις.
Η περιπλάνηση ξεκινά από τις πρώτες κιόλας εικόνες που αντικρίζει ο επισκέπτης καθώς φτάνει στο λιμάνι του νησιού, με το βλέμμα του να μαγνητίζεται αμέσως από τις δύο κορυφές που δεσπόζουν και τον καλωσορίζουν. Στον κάθε λόφο στέκεται από μία εκκλησία, ο βυζαντινός, ορθόδοξος ναός της Αναστάσεως στην κορυφή του λόφου Βροντάδου και ο καθεδρικός, μπαρόκ καθολικός ναός του Αγίου Γεωργίου, στον αντικρινό λόφο της Άνω Σύρου. Ο ναός αυτός ανοικοδομήθηκε κατά τη διάρκεια της Λατινοκρατίας, όταν ο οικισμός είχε καταληφθεί από τους Ενετούς και οι ντόπιοι ασπάζονται το καθολικό δόγμα.
Απλωμένη αμφιθεατρικά επάνω στους λόφους μέχρι και τις ακτές γύρω από το λιμάνι, βρίσκεται η πρωτεύουσα, η Ερμούπολη. Μαρμαροστρωμένοι δρόμοι, ψηλοτάβανα νεοκλασικά κτίρια, αύρα ιστορική, το Δημαρχείο του 19ου αιώνα στην κεντρική πλατεία που είναι σήμα κατατεθέν της Σύρου, έργο του Τσίλερ, και γύρω του το περίφημο θέατρο Απόλλων, η λέσχη Ελλάς, ο κινηματογράφος Παλλάς και το μέγαρο του Εργατοϋπαλληλικού Κέντρου.
Ο μεσαιωνικός οικισμός της Άνω Σύρου, με την ενετική ιστορία φανερή σε κάθε βήμα και τον καθολικό ναό του Σαν Τζώρτζη, είναι χτισμένος από το 300 μ.Χ και περιλαμβάνεται στους προστατευόμενους ιστορικούς οικισμούς. Είναι το υψηλότερο κομμάτι της Ερμούπολης, ενώ με λευκά κυκλαδίτικα σπίτια με τους βασιλικούς και τις βουκαμβίλιες αποτελεί το «μπαλκόνι» της πόλης από όπου μπορεί να θαυμαστεί η μαγευτική θέα προς το λιμάνι.
Εκεί κανείς ταξιδεύει στον χρόνο και ακούει το μπουζούκι του Βαμβακάρη να αντιλαλεί στα στενά σοκάκια από το αναπαλαιωμένο σπίτι του, που πλέον στεγάζει το μουσείο Μάρκου Βαμβακάρη, που φιλοξενεί προσωπικά αντικείμενα, χειρόγραφα κείμενα και ένα ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ. Ο μεγάλος Έλληνας συνθέτης που γεννήθηκε στη Σύρο και από εκείνη εμπνεύστηκε ένα από τα πιο γνωστά του κομμάτια, τη «Φραγκοσυριανή», τιμάται από τους κατοίκου του νησιού μέσω της ομώνυμης με εκείνον πλατείας και της προτομής του που κοσμεί αυτήν.
Πιο χαμηλά, προς τη θάλασσα, βρίσκεται η πλατεία Μιαούλη με τον Ανδριάντα του Ανδρέα Μιαούλη, το Πνευματικό κέντρο και η Δημοτική Βιβλιοθήκη που διαθέτει σπάνιο υλικό για την ιστορία της Σύρου, ενώ κοντά στην πλατεία, βρίσκεται και το θέατρο Απόλλων, που αποτελεί μικρογραφία της σκάλας του Mιλάνου. Όλη η περιοχή μοιάζει να διατηρεί κάτι από την παλιά της αίγλη, τότε που συγκέντρωνε την αριστοκρατία της πόλης και έχει χαρακτηριστεί Εθνικό Ιστορικό Ορόσημο.
Στο νησί υπάρχουν ιστορικό-λαογραφικό μουσείο και αρχαιολογικό μουσείο, ενώ αυτό που προκαλεί ακόμα μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι το βιομηχανικό μουσείο Ερμούπολης, το οποίο είναι το μοναδικό του είδους του στο Αιγαίο. Ο επισκέπτης μπορεί να περιπλανηθεί στα βιομηχανικά κτίρια, όπου στεγάζεται το μουσείο με τη μεγάλη συλλογή εργαλείων, εξοπλισμού και μηχανημάτων της χρυσής βιομηχανικής εποχής, από εργαστήρια λουκουμοποιίας μέχρι τυπογραφίας, τις μόνιμες συλλογές και εκθέματα για τη ναυτιλία, τη βιομηχανία και την ίδια την Ερμούπολη.
Ακόμα, κοντά στην αριστοκρατική συνοικία Βαπόρια με τα επιβλητικά αρχοντικά που αγναντεύουν το πέλαγος, ο Άγιος Νικόλαος που ξεχωρίζει για την ομορφιά, τον τρούλο και το επιβλητικό του μέγεθος, γεμίζει με δέος τον ταξιδιώτη. Το εσωτερικό του με το μαρμάρινο τέμπλο, τον δεσποτικό θρόνο και τους πολυελαίους από την Τεργέστη κλέβουν την ανάσα. Άξιο να αναφερθεί είναι και πως η εκκλησιαστική χορωδία του ναού λειτουργεί από το 1920 και ότι στον Ναό βρίσκεται και η εικόνα Κοιμήσεως της Θεοτόκου, έργο του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου. Η εικόνα είναι έργο του 1562-64, μεταξύ των πρώτων έργων του Θεοτοκόπουλου σε ηλικία 19-22 ετών.
Το βόρειο μέρος του νησιού είναι ορεινό και δυσπρόσιτο αλλά με εκπληκτικά τοπία και γραφική ομορφιά, λιγοστά μονοπάτια, γεφυράκια και παρθένες παραλίες, ενώ στο νότιο, πεδινό μέρος του βρίσκονται οι περισσότεροι οικισμοί και οι παραλίες. Εκεί, το οδικό δίκτυο είναι άριστο και οι δρόμοι συνδέουν όλα τα χωριά και την Ερμούπολη μεταξύ τους, ενώ υπάρχουν σύγχρονες ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις και οργανωμένες παραλίες.
Εκτός από την Ερμούπολη, στη Σύρο υπάρχουν μικρά θέρετρα, ψαροχώρια, εξοχές και όμορφες παραλίες. Τα μεγαλύτερα χωριά της Σύρου είναι ο Γαλησσάς, το Κίνι, ο Πάγος τα Χρούσσα, η Ποσειδωνία, η Βάρη και ο Φοίνικας. Οι εξοχικές κατοικίες της Ποσειδωνίας διατηρούν την αρχοντιά της πρώτης Ελληνικής αστικής τάξης η οποία δημιουργήθηκε στην Ερμούπολη τον 19ο αιώνα.
Η Ντελαγκράτσια ή Ποσειδωνία ήταν κάποτε τόπος παραθερισμού για τους αριστοκράτες και είναι στολισμένη με εντυπωσιακά αρχοντικά και νεοκλασικά σπίτια, ενώ ιδιαίτερη ομορφιά έχει και ο μικρός και απάνεμος όρμος της Βάρης και το Κίνι, στα δυτικά του νησιού, που διαθέτει παραδοσιακές ταβέρνες με φρέσκο ψάρι. Οι επιβλητικές εξοχικές κατοικίες στην Ποσειδωνία, η πέτρινη προβλήτα με τους φοίνικες στον Γαλισσά και τα γραφικά ξωκλήσια στα Χρούσσα είναι μόνο μερικά από τα αξιοθέατα που αξίζει να δει κανείς στους όμορφους οικισμούς.
Όσον αφορά τις παραλίες με τα διαυγή, γαλάζια νερά και τις όμορφες ακτές με τη θέα στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου, ο επισκέπτης έχει μεγάλο αριθμό επιλογών. Η παραλία του Γαλησσά με την όμορφη αμμουδιά και των Αγκαθωπών με τα ρύκια κατά μήκος της, στα δυτικά, είναι οι πιο γνωστές και δημοφιλείς, ενώ στην παραλία της Ερμούπολης υπάρχουν καφέ-μπαρ, καταστήματα, ταβέρνες, εστιατόρια, καθώς και το καζίνο, που στεγάζεται σε μέγαρο του 1830. Άλλες μικρές, πανέμορφες παραλίες της Σύρου είναι ο έρημος κολπίσκος της Λίας, η Βαρβαρούσα, το Μαρμάρι και ο Αετός, όπου μπορείτε να φτάσετε με καραβάκι.
Με σκάφος ή περπατώντας μπορεί να επισκεφθεί κανείς τον όρμο των Γραμμάτων με τις επιγραφές πάνω στα βράχια. Οι ευχές, οι προσευχές και τα ονόματα, που είναι σκαλισμένα και χρονολογούνται στους ρωμαϊκούς και βυζαντινούς χρόνους, προέρχονται από ναυτικούς που έβρισκαν εκεί καταφύγιο από την κακοκαιρία..
Σε αντίθεση με τα περισσότερα άλλα νησιά, η Σύρος παραμένει ζωντανή και κατά την περίοδο του χειμώνα, στο οποίο έχουν σημαντικό ρόλο οι φοιτητές των πανεπιστημιακών σχολών που βρίσκονται εκεί, αλλά και η πολιτισμική δραστηριότητα που υπάρχει στο νησί (θεατρικές και κινηματογραφικές παραστάσεις, μουσικοχορευτικές εκδηλώσεις, επιμορφωτικά σεμινάρια και εκθέσεις).
Ξεχωριστή είναι και για τα τοπικά της προϊόντα η «βασίλισσα» των Κυκλάδων με το ιδιαίτερα γνωστό και αγαπητό συριανό τυρί της, «Σαν Μιχάλη», το σκληρό, υποκίτρινο τυρί που παράγεται αποκλειστικά στο νησί και έχει αναγνωριστεί επίσημα ως προϊόν Π.Ο.Π. Στη Σύρο, παράγεται και εξαιρετική «Κοπανιστή» όπως και τα φημισμένα «σκορδολουκάνικα».
Τέλος, ιδιαίτερα γνωστά είναι τα πάνω από είκοσι διαφορικών ειδών λουκούμια της και οι χαλβαδόπιτες της, που αποτελούν γλυκίσματα με εξαίρετη γεύση και χαμηλά λιπαρά. Ακόμα, στους βραχώδεις λόφους του νησιού, οι κάτοικοι του μαζεύουν γευστική κάπαρη, θυμάρι, φασκόμηλο, ρίγανη, χαμομήλι και άλλα βότανα.
Πηγή: ellines.com