Τέσσερις άνθρωποι βρέθηκαν θετικοί σε τεστ για τον Εμπόλα στην ανατολική Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, λίγες μόνο ημέρες αφότου ένα ακόμα ξέσπασμα του θανατηφόρου ιού σκότωσε 33 άτομα στα βορειοδυτικά, σύμφωνα με τα όσα ανακοίνωσε το τοπικό υπουργείο Υγείας την Τετάρτη.
Είκοσι άτομα έχουν ήδη πεθάνει από αιμορραγικό πυρετό λόγω του Εμπόλα μέσα και γύρω από τη Mangina, μια πυκνοκατοικημένη πόλη περίπου 30 χλμ. νοτιοδυτικά της πόλης Beni και 100 χλμ. από τα σύνορα της Ουγκάντα, αναφέρει το υπουργείο, χωρίς να διευκρινίζει το πότε ακριβώς σημειώθηκαν οι θάνατοι.
Μια ομάδα 12 εμπειρογνωμόνων από το υπουργείο Υγείας του Κονγκό αναμένεται να φτάσει στο Μπένι σήμερα, Πέμπτη, για να δημιουργήσει ένα κινητό εργαστήριο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει αρχίσει να μετακινεί προσωπικό και προμήθειες στην περιοχή, δήλωσε ο επικεφαλής του Οργανισμού, Tedros Adhanom Ghebreyesus.
Η αστάθεια στην περιοχή αυξάνει τον κίνδυνο επιβίωσης και εξάπλωσης του Εμπόλα
Οδεύουν σε μια περιοχή όπου τα σοβαρά προβλήματα ασφαλείας θα μπορούσαν να περιπλέξουν τις προσπάθειες περιορισμού του ιού. Περίπου 1.000 πολίτες έχουν σκοτωθεί από ένοπλες ομάδες και κυβερνητικούς στρατιώτες γύρω από το Μπένι από το 2014 έως σήμερα και η ευρύτερη περιοχή του Βόρειου Κίβου έχει πάνω από 1 εκατομμύριο εκτοπισμένους ανθρώπους.
"Αυτή είναι μια ενεργή ζώνη συγκρούσεων. Το κύριο εμπόδιο για εμάς είναι η πρόσβαση με ασφάλεια στους πληγέντες από τον ιό", δήλωσε ο Peter Salama, Αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ για την ετοιμότητα και την αντίδραση σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης.
Ο Jeremy Konyndyk, ειδικός σε αντίστοιχες αποστολές βοήθειας από το Κέντρο Παγκόσμιας Ανάπτυξης, δήλωσε ότι παλαιότερες εξάρσεις του Εμπόλα ευτυχώς σημειώθηκαν σε σχετικά ασφαλείς και σταθερές περιοχές. "Το Β. Κίβου είναι μια διαφορετική ιστορία, που με κάνει λίγο νευρικό", είπε.
Η περιοχή έχει επίσης ισχυρό εμπόριο με τη γειτονική Ρουάντα και την Ουγκάντα, αυξάνοντας τον κίνδυνο εξάπλωσης του ιού Εμπόλα πέρα από τα σύνορα του Κονγκό.
Το υπουργείο δήλωσε ότι κανένα στοιχείο δεν συνδέει αυτήν την έξαρση του Εμπόλα στο Κονγκό με το τελευταίο ξέσπασμα του ιού, το οποίο ξεκίνησε τον Απρίλιο και έλαβε χώρα 2.500 χλμ. στο βορειοδυτικό Κονγκό.
Νυχτερίδες και σωματικά υγρά οι βασικοί τρόποι μετάδοσης του Εμπόλα
Αυτό είναι το δέκατο ξέσπασμα του θανατηφόρου ιού στο Κονγκό από το 1976, όταν εντοπίστηκε κοντά στον ποταμό Εμπόλα στον βορρά. Αυτή η συχνότητα (επαν)εμφάνισης του ιού είναι μεγαλύτερη από το διπλάσιο σε σχέση με οποιαδήποτε άλλη χώρα.
Ο ιός Ebola πιστεύεται ότι έχει εξαπλωθεί σε μεγάλες αποστάσεις από τις νυχτερίδες και μπορεί να εμφανιστεί και σε κρέας που πωλείται σε αγορές τροφίμων σε όλο το Κονγκό. Όταν προσβάλλει τον άνθρωπο, προκαλεί αιμορραγικό πυρετό, έμετο και διάρροια και εξαπλώνεται μέσω άμεσης επαφής με σωματικά υγρά.
Μια έξαρση σε χώρες της Δυτικής Αφρικής (Σιέρα Λεόνε, Λιβερία και Γουινέα) σκότωσε τουλάχιστον 11.300 άτομα την περίοδο 2013-2016.
Υπάρχουν εμβόλια, αλλά πιο σημαντική είναι η ταχεία αντίδραση των υγειονομικών αρχών
Κονγκολέζοι και διεθνείς αξιωματούχοι στον τομέα της υγείας πιστώθηκαν με την ταχεία τους αντίδραση στην τελευταία έξαρση του ιού, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ενός πειραματικού εμβολίου που κατασκευάστηκε από την φαρμακευτική εταιρεία Merck, ένα από τα πολλά εμβόλια που αναπτύχθηκαν κατά του Εμπόλα.
Αλλά το εμβόλιο της Merck έχει σχεδιαστεί για να χρησιμοποιηθεί μόνο ενάντια στο στέλεχος του ιού από το Ζαΐρ και δεν έχει υπάρξει επιβεβαίωση του στελέχους αυτού στο εν εξελίξει ξέσπασμα, το οποίο ο ΠΟΥ το χαρακτηρίζει ως "υποθετικό Εμπόλα". Ένας εκπρόσωπος του ΠΟΥ αρνήθηκε να σχολιάσει την πιθανή χρήση εμβολίων.
Εκτός από το εμβόλιο, οι βασικοί παράγοντες για την ανάσχεση της προηγούμενης εστίας φαίνεται να είναι η επιθετική ανίχνευση πιθανών ασθενών και η ταχύτητα της αντίδρασης. Ο ΠΟΥ δήλωσε πως το γεγονός ότι είχε ήδη προσωπικό και εξοπλισμό σε ετοιμότητα δίνει στις υγειονομικές αρχές ένα μικρό προβάδισμα κατά της νέας έξαρσης του Εμπόλα.
Τι πρέπει να ξέρετε για τον ιό Eμπόλα
Ο αιμορραγικός πυρετός Ebola είναι ιογενής νόσος, η οποία εμφανίζεται σποραδικά κυρίως σε περιοχές της Κεντρικής Αφρικής. Πρόκειται κατά βάση για ζωονόσο και τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η δεξαμενή του ιού είναι διάφοροι τύποι νυχτερίδων της Αφρικής. Ο ιός από τις νυχτερίδες μεταφέρεται σε άγρια ζώα τα οποία στη συνέχεια μεταφέρουν τον ιό στον άνθρωπο.
Η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων στην Αφρική, συνήθως, ακολουθείται από επιδημίες τόσο στην κοινότητα όσο και στο νοσοκομειακό περιβάλλον. Η νοσοκομειακή εξάπλωση στις χώρες της Αφρικής σχετίζεται με την πολλαπλή χρήση μη αποστειρωμένων βελόνων όπως και με την έλλειψη των απαραίτητων μέτρων ατομικής προστασίας για το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Πως μεταδίδεται
O ιός Εμπόλα μεταδίδεται από άνθρωπο σε άνθρωπο κυρίως μέσω επαφής με αίμα ή εκκρίσεις ασθενών (π.χ. σάλιο, ούρα κλπ). Η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο αυξάνει στα τελευταία στάδια της νόσου και κυρίως στο αιμορραγικό στάδιο, αλλά ακόμη και μεταθανάτια, λόγω της συνεχιζόμενης ιαιμίας.
Ο ιός, μετά από περίοδο επώασης περίπου μιας εβδομάδας (από 2 έως 21 ημέρες), προκαλεί αρχικά ένα σύνδρομο που μοιάζει με γριπώδη συνδρομή (πυρετός, μυαλγίες, πόνος στη μέση, αδυναμία), και προοδευτικά εμετούς και διάρροιες, νεφρική ανεπάρκεια, αιμορραγίες από βλεννογόνους και πολυοργανική ανεπάρκεια.
Μεταδίδεται με τον αέρα ο ιός;
Ο ιός Εμπόλα ΔΕΝ μεταδίδεται μέσω του αέρα, όπως η γρίπη ή η φυματίωση.
Από τη στιγμή που θα μολυνθώ σε πόσο χρόνο θα εκδηλώσω τα συμπτώματα;
Τα συμπτώματα εκδηλώνονται από 2 έως και 21 ημέρες μετά την έκθεση στον ιό, συνήθως μέσα σε 8-10 ημέρες.
Ποια είναι τα συμπτώματα της νόσου;
Η νόσος μπορεί να εκδηλωθεί ξαφνικά με πυρετό, έντονους μυϊκούς πόνους, αίσθηση αδυναμίας, πονοκέφαλο και πονόλαιμο. Το επόμενο στάδιο της ασθένειας περιλαμβάνει έμετο, ναυτία, διάρροια, ανορεξία, κοιλιακό πόνο, εξάνθημα και δυσλειτουργία του ήπατος και των νεφρών. Μερικοί ασθενείς εμφανίζουν, επίσης, αιμορραγικές εκδηλώσεις εσωτερικών και εξωτερικών οργάνων (π.χ. αιμορραγίες από τη μύτη, τα ούλα, το δέρμα (π.χ. μελανιές), αίμα στα εμέσματα ή/και στα κόπρανα, αιμορραγίες στο σημείο ενέσεων) και πολυοργανική ανεπάρκεια. Η θνητότητα της νόσου κυμαίνεται από 25% έως 90%, ανάλογα με το είδος του ιού.
Υπάρχει θεραπεία ή εμβόλιο για τον ιό Εμπόλα;
Δεν υπάρχει ειδικό εμβόλιο, ή θεραπεία για αυτή την ασθένεια. Η θεραπεία είναι υποστηρικτική και συμπτωματική.
Ποιος είναι ο κίνδυνος να μολυνθώ από τον ιό Ebola και πως μπορώ να προφυλαχθώ;
- Ακόμα και αν ζείτε ή έχετε ταξιδέψει σε περιοχές που υπάρχει έξαρση του ιού, ο κίνδυνος μόλυνσης από τον ιό Ebola είναι χαμηλός, εκτός εάν έχετε εκτεθεί σε αίμα, ή σε άλλα σωματικά υγρά ενός νεκρού, ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου, ή ζώου.
- Η συνήθης κοινωνική επαφή σε δημόσιους χώρους με άτομα που δεν φαίνεται να είναι άρρωστα δεν ενέχει κίνδυνο μετάδοσης του ιού Ebola.
- Δεν κινδυνεύετε να μολυνθείτε με τον ιό Ebola ανταλλάσσοντας χρήματα ή αγαθά ή κολυμπώντας σε πισίνα.
- Ο ιός Εμπόλα δεν μεταδίδεται με το τσίμπημα κουνουπιών.
- Ο ιός Ebola σκοτώνεται εύκολα με καλό πλύσιμο με σαπούνι, χλωρίνη (αραίωση 1:10), τα συνήθη αντισηπτικά/απολυμαντικά, ή το στέγνωμα κάτω από τον ήλιο.
- Το πλύσιμο των ρούχων που έχουν μολυνθεί με βιολογικά υγρά σε πλυντήριο με απορρυπαντικό σε υψηλή θερμοκρασία μπορεί να εξουδετερώσει τον ιό.
- Ο ιός δεν επιζεί για μεγάλο χρονικό διάστημα σε επιφάνειες που είναι εκτεθειμένες στον ήλιο ή έχουν στεγνώσει.
Ποιοι ανήκουν στις ομάδες υψηλότερου κινδύνου;
Οι πιο ευάλωτοι είναι οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και μέλη οικογενειών άλλων προσώπων που φροντίζουν ασθενείς. Λόγω της μεγάλης επικινδυνότητας της ασθένειας οι εργαζόμενοι στην υγεία πρέπει να φορούν ειδικό προστατευτικό εξοπλισμό, ειδικά όταν έρχονται σε επαφή με αντικείμενα όπως μολυσμένες σύριγγες.
Πώς μπορεί να αναχαιτιστεί ο ιός;
Με την απομόνωση των ασθενών, με την λήψη προφυλάξεων από τα άτομα που παρέχουν ιατρική φροντίδα στους νοσούντες και με τον εντοπισμό ατόμων με τα οποία οι ασθενείς βρίσκονταν σε στενή επαφή, όταν εκδήλωσαν την ασθένεια. Εάν κάποιοι από αυτούς παρουσιάσουν συμπτώματα, θα πρέπει να μπουν σε απομόνωση μέχρι να γίνουν ιατρικά τεστ.
Έχω ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρα όπου παρουσιάστηκαν κρούσματα της νόσου. Τι πρέπει να προσέξω;
Ο κίνδυνος να έχετε εκτεθεί στον ιό Εμπόλα είναι εξαιρετικά χαμηλός. Ωστόσο, σε περίπτωση που
- εμφανίσετε πυρετό, ανεξήγητο αίσθημα κόπωσης, πόνους στους μυς και τις αρθρώσεις, διάρροια, ή άλλα σοβαρά συμπτώματα μετά την επιστροφή σας από τις χώρες/περιοχές, που αναφέρουν κρούσματα, ή
- έχετε εκτεθεί άμεσα σε σωματικά υγρά νεκρού, ή ζωντανού μολυσμένου ατόμου, ή ζώου, καθώς και αν είχατε χωρίς προφυλάξεις σεξουαλική επαφή με ασθενή, που έχει αναρρώσει από αιμορραγικό πυρετό, τότε
πριν την επίσκεψή σας σε υπηρεσία υγείας επικοινωνήστε τηλεφωνικά με το ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ. Θα χρειαστεί να απαντήσετε σε λίγες ερωτήσεις που θα βοηθήσουν να αξιολογηθεί ο κίνδυνος, που διατρέχετε και θα σας δοθούν οδηγίες για το πού ν' απευθυνθείτε, ενώ παράλληλα θα ειδοποιηθεί το ιατρικό προσωπικό, για να λάβει τα απαραίτητα μέτρα προφύλαξης.