Στη μισοσκότεινη αίθουσα του μειονοτικού δημοτικού σχολείου Κενταύρου, στην ορεινή Ξάνθη, διακρίνονται στον πίνακα φωτογραφίες από την γνωστή ταινία του Τάσου Μπουλμέτη, “Πολίτικη κουζίνα”. Το μαθητικό κοινό στην αίθουσα είναι διαφορετικό από αυτό που θα περίμενε κανείς. Αποτελείται μόνο από κυρίες, με μέσο όρο ηλικίας γύρω στα 25, όλες τους καλοντυμένες με την παραδοσιακή φορεσιά και την μαντίλα που φοράνε στα Πομακοχώρια.
Η πρώτη τους αντίδραση απέναντι σε δημοσιογράφο και μάλιστα από την Αθήνα είναι μια επιφυλακτικότητα και μια συστολή, αλλά με τις πρώτες κουβέντες ο πάγος σπάει και σε καλωσορίζουν με αυτή την πολύ γλυκιά προφορά της περιοχής. Το σχολείο δεύτερης ευκαιρίας στο νομό Ξάνθης είναι ένας από τους πιο πετυχημένους θεσμούς και αγκαλιάστηκε από την τοπική κοινωνία αμέσως από την ίδρυση του. Ήταν μάλιστα οι ίδιοι οι κάτοικοι σε κάποιες περιπτώσεις που κινητοποιήθηκαν για την ίδρυση σχολείου δεύτερης ευκαιρίας στην περιοχή, καθώς πάρα πολλοί κάτοικοι, γυναίκες στην πλειοψηφία τους, δεν τελείωσαν το σχολείο, είτε λόγω οικονομικών συνθηκών είτε λόγω μια παράδοσης που ήθελε τα κορίτσια να προορίζονται για γάμο και οικογένεια, οπότε, “δεν χρειαζόταν να πάνε σχολείο.”
Μιλώντας για την εκπαίδευση στα χωριά της περιοχής, ανοίγουμε μια παρένθεση και θα πρέπει να δούμε το θέμα ενταγμένο στα ζητήματα της μειονότητας και να αναγνωρίζουμε ότι η ελληνική πολιτεία φέρει μεγάλη ευθύνη και για τον χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης στην περιοχή και για το γεγονός ότι πάρα πολύς κόσμος δεν έχει τελειώσει την βασική εκπαίδευση.
Με βάση τη συνθήκη της Λοζάνης στα μουσουλμανικά χωριά θα πρέπει να υπάρχουν μειονοτικά σχολεία στα οποία να διδάσκουν τη γλώσσα της μειονότητας. Η μειονότητα όμως στην περιοχή δεν είναι μόνο τουρκόφωνη. Ένα μεγάλος μέρος του πληθυσμού,σχεδόν το ένα τρίτο είναι Πομάκοι και μιλούν την Πομακική γλώσσα. Η πολιτική της Τουρκίας για χρόνια ήθελε το εκτουρκισμό των Πομάκων με την υποχρεωτική διδασκαλία της τουρκικής γλώσσας και άλλου είδους πιέσεις υπό την ανοχή του ελληνικού κράτους.
Ένα μεγάλο μέρος όμως των Πομάκων δεν “εκτουρκίστηκε” και διατήρησε την ταυτότητά και μάλιστα τα τελευταία χρόνια προσπαθεί να την αναδείξει. Μπορούμε να φανταστούμε λοιπόν αυτούς τους ανθρώπους στα ορεινά χωριά μα μιλούν σπίτι τους Πομάκικα, στο σχολείο να μαθαίνουν τουρκικά και ελληνικά, και αγγλικά ως ξένη γλώσσα και στη καθημερινότητά τους να χρησιμοποιούν μια από τις τρεις γλώσσες ανάλογα με την περίσταση.
Πηγή:https://www.cnn.gr/