Η περιοχή της Ν.Α. Μεσογείου και ιδιαίτερα αυτή της Κύπρου αποτελεί σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις το νέο πεδίο εκδήλωσης της τουρκικής επεκτατικής πολιτικής, κυρίως εξαιτίας των μεγάλων κοιτασμάτων φ/α και ενδεχομένως της επόμενης ελληνο-τουρκικής σύγκρουσης.
Σε αντίθεση με όσα γράφονται η ΠΑ είναι αυτή που σε κάθε περίπτωση θα κρίνει Το αποτέλεσμα μιας σύγκρουσης απέναντι σε μια Τουρκία που συγκεντρώνει τεράστιο μέρος των αεροναυτικών της δυνάμεων στην περιοχή.
Η τουρκική Αεροπορία διαθέτει στη νότια Τουρκία και κοντά στις μεσογειακές ακτές δύο κύριες αεροπορικές βάσεις, του Ικονίου και του Ιντσιρλίκ. Επιπλέον, διαθέτει ακόμη δύο Αεροπορικές Βάσεις (ΑΒ) στο Ντάλαμαν, ενώ μπορεί να χρησιμοποιήσει και το μεγάλο πολιτικό αεροδρόμιο στην Αττάλεια.
Στο Ικόνιο φιλοξενούνται αεροσκάφη F-4E 2020 (μέχρι την οριστική απόσυρσή τους), F-16C/D Block 40, (N)F-5A/B-2000 και ελικόπτερα AS-532AL/UL. Στο Ιντσιρλίκ φιλοξενείται η 101 Filo με αεροσκάφη εναέριου ανεφοδιασμού KC-135.
Στο Ντάλαμαν έχουν δημιουργηθεί εκτεταμένες υποδομές για τη φιλοξενία και επανεξυπηρέτηση αεροσκαφών με 14 τουλάχιστον καταφύγια μαχητικών αεροσκαφών, ενώ στο πολιτικό αεροδρόμιο της Αττάλειας υπάρχουν 13 καταφύγια φιλοξενίας μαχητικών και φυσικά όλες οι διευκολύνσεις που επιτρέπουν σε αυτά να επιχειρούν.
Σε ό,τι αφορά τη Βόρεια υπο κατοχή Κύπρο, υπάρχουν τουλάχιστον δύο αεροδρόμια που θα μπορούσαν εν δυνάμει να χρησιμοποιηθούν από αεροσκάφη της ΤΗΚ, ένα στο Λευκόνοικο και ένα στο Τύμβου, αλλά δεν διαθέτουν καταφύγια αεροσκαφών και έτσι ο ρόλος τους έχει καθαρά επιβοηθητικό χαρακτήρα. Μπορούν όμως κάλλιστα να χρησιμοποιηθούν τόσο για ανεφοδιασμό μαχητικών όσο και ελικοπτέρων ή αεροσκαφών ΑΦΝΣ.
Τα τέσσερα αεροδρόμια στη νότια Τουρκία μπορούν να καλύψουν ανάγκες ανεφοδιασμού των αεροσκαφών και φυσικά δεν πρέπει να λησμονείται το γεγονός της ύπαρξης των ιπτάμενων τάνκερ, τα οποία μπορούν να επεκτείνουν πρακτικά επ’ αόριστον το χρόνο παραμονής στον αέρα των τουρκικών αεροσκαφών.
Η εγγύτητα των τουρκικών ΑΒ στα μεσογειακά παράλια δεν αφορά βέβαια μόνο τα μαχητικά αεροσκάφη. Αφορά και μια πληθώρα άλλων αεροπορικών μέσων, τα οποία θα κληθούν να ενισχύσουν μια προσπάθεια απομόνωσης της Κύπρου από τυχόν ελληνική αντίδραση.
Έτσι, οι βάσεις αυτές μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία για την πραγματοποίηση αποστολών αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας, μεταφορικών αεροσκαφών αλλά και ελικοπτέρων, ακόμα και για την πραγματοποίηση αεραποβατικών επιχειρήσεων.
Στα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας το τουρκικό Ναυτικό διαθέτει 6 αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας και ανθυποβρυχιακού πολέμου CN-235D/K, 2 ATR-72-600TMUA για μεταφορές ενώ βρίσκεται στη διαδικασία παραλαβής των υπολοίπων 6 ATR-72-600MPA με ρόλο καθαρά κατά στόχων επιφανείας και υποβρυχίων.
Σε ό,τι αφορά τα ελικόπτερα το τουρκικό Ναυτικό 24 S-70B/B-28 Seahawk και 9 AB-212ASW , με έδρα στο Κοτζαελί στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας αλλά αυτό λίγη σημασία έχει, καθώς τα ελικόπτερα αποτελούν μέρος του οργανικού συνόλου που μεταφέρουν οι τουρκικές φρεγάτες.
Τα 24 Seahawk σχηματίζουν μια ικανή δύναμη ανθυποβρυχιακού αγώνα (ASW) και αγώνα κατά στόχων επιφανείας (ASuW). Ειδικά για την τελευταία τους αποστολή, τα τουρκικά SeaHawk μπορούν να φέρουν το βλήμα AGM-114K Hellfire, 84 εκ των οποίων βρίσκονται στη διάθεση του Ναυτικού.
Για τον εντοπισμό στόχων επιφανείας, τα SeaHawk διαθέτουν ραντάρ έρευνας APS-143(V), ενώ για αποστολές ASW διαθέτουν ενεργό σόναρ HELRAS.
Σημαντικότατο ρόλο σε περίπτωση τουρκικής αντίδρασης στην περιοχή αναμένεται να παίξει ο μεγάλος στόλος ελικοπτέρων που διαθέτει. Με βάση αυτόν, οι τουρκικές δυνάμεις μπορούν να πραγματοποιήσουν μια σειρά επιχειρήσεων τόσο στην Κύπρο όσο και στον περιβάλλοντα θαλάσσιο χώρο.
Πιο συγκεκριμένα, οι τουρκικές ΕΔ διαθέτουν 101 ελικόπτερα νέας γενιάς (14 CH-47F, 25 AS-532UL/AS-332L1 Cougar Mk2, 41 S-70A/A-28, 21 S-70A17/19/28) τα οποία μπορούν να υποβοηθηθούν στο έργο τους από 150 περίπου παλαιότερης τεχνολογίας UH-1/AB.205 διαφόρων υπο-εκδόσεων.
ΠΑ: Η διάταξη των δυνάμεων
Οι κυριότερες βάσεις, που αναμένεται να παίξουν κυρίαρχο ρόλο σε ένα ενδεχόμενο κρίσης είναι η 115ΠΜ στη Σούδα, η 135ΣΜ στο Καστέλι αλλά και το πολιτικό αεροδρόμιο Ηρακλείου όπου, αν και δεν επιχειρούν μαχητικά, εντούτοις υπάρχουν υποδομές για την εξυπηρέτησή τους, καθώς εκεί έχει την έδρα της η 126ΣΜ.
Από εκεί και πέρα, το πλησιέστερο αεροδρόμιο με υποδομή της ΠΑ είναι στο αεροδρόμιο της Σαντορίνης. Εκεί έχει τη έδρα της η 134ΣΜ όπου και μέχρι το 2006 διατηρούσαν καθήκοντα readiness αεροσκάφη F-4E AUP.
Στην 115ΠΜ οι Μοίρες 340Μ με πρωτεύοντα καθήκοντα βομβαρδισμού και η 343Μ με καταστολή αεράμυνας και αεροσκάφη F-16C/D Βlock 52+ πρόκειται λόγω εγγύτητας περιοχής να επωμιστούν και το μεγαλύτερο βάρος των επιχειρήσεων, τουλάχιστον σε πρώτη φάση. Τα αεροσκάφη των δύο συγκεκριμένων Μοιρών περιλαμβάνουν σημαντικά οπλοσυστήματα, τα οποία παρέχουν μεγάλες δυνατότητες.
Η 340Μ χρησιμοποιεί κατά κύριο λόγο τις βόμβες GBU-24 που, σε συνδυασμό με το σύστημα σκόπευσης και ναυτιλίας LANTIRN, εγγυάται ασφαλείς αφέσεις από μεγάλες αποστάσεις, ενώ η προσθήκη όπλου και ατρακτιδίου σε διθέσιο αεροσκάφος με σύμμορφες δεξαμενές καυσίμων το κατατάσσει σε μια κατάλληλη πλατφόρμα διείσδυσης και μακράς προσβολής.
Τα αεροσκάφη της 343Μ έχουν στη διάθεσή τους το Σκοπευτικό Παράθυρο επί Κάσκας (JHMCS) τα βλήματα IRIS-T και φυσικά τα βλήματα αντι-ραντάρ AGM-88Β HARM.
Είναι αυτονόητο πως η 115ΠΜ θα ενισχυθεί περαιτέρω με αεροσκάφη της 337Μ που εδρεύει στην 110ΠΜ στη Λάρισα, καθώς είναι του ιδίου τύπου και φυσικά δεν τίθεται πρόβλημα εξυπηρέτησης ή υποστήριξής τους.
Η μεταστάθμευση βέβαια δεν είναι αναγκαία συνθήκη, καθώς είναι δυνατόν τα αεροσκάφη να επιχειρούν από την 110ΠΜ ή να ανεφοδιάζονται και να επανεξοπλίζονται στην 115ΠΜ.
Για παράδειγμα, η απόσταση από την 115ΠΜ μέχρι την ΑΒ της Πάφου είναι 794 χλμ., ενώ από το Καστέλι είναι μειωμένη στα 655 χλμ.
Η εμβέλεια των αεροσκαφών F-16C Block 52+ όσο και των Advanced (που είναι πανομοιότυπες εκδόσεις) τα φέρνει σε σχετική απόσταση από εκεί που πιθανότατα θα εκτυλιχθεί ένα θερμό επεισόδιο.
Έτσι, σε αποστολές αέρος-αέρος το F-16C Block 52+/Adv. εξοπλισμένο με 4 βλήματα AIM-120C, δύο IRIS-T, μια κοιλιακή εξωτερική δεξαμενή των 300 USG συν δύο υποπτερυγικές των 600 USG (έχουν ακτίνα δράσης 648 χλμ.) η ακτίνα δράσης είναι η μισή από τη συνολική εμβέλεια του αεροσκάφους, καθώς αφορά το σκέλος μετάβασης προς τον στόχο και όχι επιστροφής από αυτόν ή χρόνο περιπολίας στην περιοχή, 90 με 93 λεπτά, αναλόγως εάν οι δεξαμενές διατηρηθούν ή όχι.
Για την ίδια απόσταση και εξωτερική διαμόρφωση και εάν τα αεροσκάφη φέρουν και δύο σύμμορφες δεξαμενές καυσίμου (CFT), τότε ο χρόνος περιπολίας αυξάνεται στα 104 με 110 λεπτά περιπολίας, πάλι αναλόγως εάν οι εξωτερικές δεξαμενές διατηρηθούν ή γίνει απόρριψή τους.
Σε αποστολές κρούσης, κυριότερα των αεροσκαφών των Μοιρών 340 και 335 τα F-16C Βlock 52+/Adv. διατηρούν μια πληθώρα επιλογών φορτίου. Στην πλέον βαριά διαμόρφωση, δηλαδή με φορτίο δύο βλημάτων αέρος-αέρος ΑΙΜ-120, δύο IRIS-T, δύο βόμβες LGB τύπου GBU-24 της τάξης βάρους των 2.000 λιβρών, ατρακτίδιο ναυτιλίας και σκόπευσης LANTRIN συν μια κοιλιακή δεξαμενή των 300 USG, δύο υποπτερυγικές των 600USG και τέλος δύο CFT, το αεροσκάφος έχει ακτίνα δράσης 890 χλμ.
Στην αμέσως ελαφρύτερη διαμόρφωση με το ίδιο εξωτερικό φορτίο, χωρίς όμως την κοιλιακή δεξαμενή των 300 USG, η ακτίνα δράσης πέφτει στα 814 χλμ. Άλλη μια ενδεικτική τιμή για το αεροσκάφος σε διαμόρφωση προσβολής στόχων εδάφους είναι δύο βλήματα ΑΙΜ-120, δύο IRIS-T, δύο βόμβες Mk-84, τρεις εξωτερικές δεξαμενές των 300 και 600 USG και τέλος δύο CFT, χωρίς τη φιλοξενία συστήματος LANTIRN, η ακτίνα δράσης εκτινάσσεται στα 996 χλμ., κάτι που σημαίνει πως τα αεροσκάφη μπορούν να καλύψουν όλο τον χώρο της Κύπρου και ακόμη πιο ανατολικά από αυτόν.
Βέβαια, στην περίπτωση αυτή εκλείπει η δυνατότητα ακριβούς πλήγματος εξαιτίας των μη κατευθυνόμενων βομβών αλλά η τιμή είναι ενδεικτική. Τα F-16 Αdv. μπορούν να εκτελέσουν την ίδια αποστολή μεταφέροντας είτε δύο JSOW είτε δύο JDAM. Με την ίδια διαμόρφωση και με μεταφορά του συστήματος LANTIRN η ακτίνα πέφτει στα 872 χλμ.
Αυτά, στην περίπτωση που οι δεξαμενές απορριφθούν μετά το τέλος του καυσίμου. Εάν όχι, τότε η ακτίνα δράσης κυμαίνεται μεταξύ 670 και 770 χλμ. αναλόγως της εξωτερικής διαμόρφωσης.
Έτσι, με τέσσερα βλήματα, τρεις εξωτερικές δεξαμενές, σύστημα LANTIRN και δύο GBU, το αεροσκάφος έχει ακτίνα δράσης 675 χλμ. Με το ίδιο εξωτερικό φορτίο αλλά με διαμόρφωση «σίδερου», δηλαδή 2 Mk-84, και χωρίς το σύστημα LANTIRN, η ακτίνα δράσης αγγίζει τα 772 χλμ. Τέλος, με την ίδια διαμόρφωση αλλά με την προσθήκη των 2 CFT και του συστήματος LANTIRN, η ακτίνα δράσης του αεροσκάφους ανέρχεται στα 778 χλμ.
Αυτά σε ό,τι αφορά στο μονοθέσιο. Σημαντικό ρόλο όμως πρόκειται να παίξουν και τα διθέσια αεροσκάφη, τα λεγόμενα «missionized», καθώς η ύπαρξη του δεύτερου μέλους του πληρώματος επιτρέπει στον χειριστή του αεροσκάφους να απασχολείται με τις εναέριες απειλές, ενώ o πίσω χειριστής να έχει ως ευθύνη την στοχοποίηση των επίγειων στόχων.
Μοιραία όμως και εξαιτίας του γεγονότος της δεύτερης θέσης η οποία καταλαμβάνει χώρο, με αποτέλεσμα τη μείωση της χωρητικότητας του εσωτερικά μεταφερόμενου καύσιμου, η ακτίνα δράσης του αεροσκάφους είναι μικρότερη σε σχέση με αυτή του μονοθέσιου. Έτσι, ενδεικτικά για το F-16D Block52+/Adv. με εξωτερικό φορτίο δύο βλημάτων ΑΙΜ-120, δύο IRIS-T, δύο GBU της τάξης των 2000 lb, τρεις εξωτερικές δεξαμενές και πλήρες σύστημα LANTΙRN, η ακτίνα δράσης ανέρχεται στα 665 χλμ. Εάν στον παραπάνω συνδυασμό προστεθούν και οι δύο CFT, τότε η ακτίνα δράσης ανεβαίνει στα 790 χλμ.
Σε ό,τι αφορά τα 30 αεροσκάφη F-16 Adv. της 335Μ, τα οποία αποτελούν την πλέον πρόσφατη προσθήκη μαχητικών στην ΠΑ, η συμμετοχή τους σε συγκεκριμένες αποστολές υψηλής σημασίας πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη συνδυάζουν τόσο προηγμένα όπλα αέρος-εδάφους, όπως το JDAM και το JSOW, όσο και πλήρεις δυνατότητες αέρος-αέρος με τη χρησιμοποίηση του συνδυασμού JHMCS/IRIS-T και ΑΙΜ-120C, ενώ ένα από τα σημαντικότερα τεχνολογικό προβάδισμα είναι βέβαια η ύπαρξη του συστήματος ανταλλαγής πακέτων δεδομένων Link-16.
Από τα παραπάνω συνάγεται το συμπέρασμα πως σε ένα ενδεχόμενο κρίσης και κλιμακούμενου θερμού επεισοδίου η αιχμή του δόρατος του ΠΑ θα είναι οι Μοίρες 337, 340, 343 και 335, Μοίρες με τα Block 52+ και Adv. Η συνολική δύναμη και των τεσσάρων αυτών Μοιρών ανέρχεται στα 87 αεροσκάφη.
Παράλληλα τα αεροσκάφη της 338Μ έχουν ως πρωτεύοντα ρόλο τις αποστολές αέρος-εδάφους χρησιμοποιώντας το ατρακτίδιο Litening II για χρήση βομβών LGB προσφέροντας ικανές συνθήκες βομβαρδισμού ακριβείας. Δεν όμως μόνο η κατάδειξη λέιζερ το ατού της 338. Είναι και τα αυτόνομα μέσα διασποράς υπο-πυρομαχικών AFDS, τα οποία προσφέρουν επαρκή εμβέλεια από 10 έως και 20 χλμ. εξαρτώμενου πάντα του ύψους άφεσης.
Η βασική διαμόρφωση που τα F-4E AUP ακολουθούν είναι αυτή της μεταφοράς δύο εξωτερικών δεξαμενών των 370 USG (βάρους 2.405 λιβρών/1091 χλγρ.) στους εξωτερικούς πτερυγικούς φορείς, τέσσερα βλήματα ΑΙΜ-120 (σε περιόδους επιχειρήσεων), καθώς και ισάριθμα AIM-9L.
Το συνολικό βάρος του μεταφερόμενου καύσιμου μαζί με τις εξωτερικές δεξαμενές της παραπάνω διαμόρφωσης ανέρχεται σε 16.868 λίβρες (7.658 χλγρ.), κάτι που δίνει στο αεροσκάφος χρόνο περιπολίας τουλάχιστον 40 λεπτών στην περιοχή που ορίζεται από τη νοητή ευθεία που συνδέει Κρήτη, Κάρπαθο και Ρόδο.
Αυτό, στην περίπτωση που τα αεροσκάφη έχουν απογειωθεί από τη Σκύρο. Στην περίπτωση που τα F-4E έχουν απογειωθεί από τη μητρική τους βάση, την 117ΠΜ, ο χρόνος για CAP μειώνεται στα 20 λεπτά. Το ύψος περιπολίας των αεροσκαφών ορίζεται μεταξύ 20 και 25 χιλιάδων ποδών. Έτσι, τα F-4E AUP πετώντας στη λεγόμενη «υψηλή κάλυψη», έχουν τη δυναμική ενέργεια για τη μεγιστοποίηση των κινηματικών δυνατοτήτων των βλημάτων AIM-120 που μπορούν να βληθούν από απόσταση έως και 40 ν.μ. (75 χλμ.).
Σίγουρα θα προτιμηθεί τα αεροσκάφη να προσγειωθούν στην Κρήτη για ανεφοδιασμό, είτε στο Καστέλι είτε στην 115ΠΜ, επεκτείνοντας έτσι ακόμη πιο πολύ το χρόνο παραμονής τους στο αέρα.
Τόσο το Mirage 2000EGM/BGM όσο και τα Mirage 2000-5 Mk2 των 332 και 331 Μοιρών αντίστοιχα, έχουν πρακτικά τις ίδιες δυνατότητες εμβέλειας και χρόνου παραμονής σε προφίλ αποστολής μάχης (CPM) τύπου εναέριας περιπολίας μάχης (CAP).
Υπάρχουν όμως και διαφοροποιήσεις. Το Mirage 2000-5 Mk-2 είναι πιστοποιημένο για να μεταφέρει σχεδόν 1 τόνο φορτίου παραπάνω από το «-EGM», ενώ επίσης είναι πιστοποιημένο για τις δεξαμενές των 2.000 λίτρων, τις οποίες μπορεί να φέρει σε πτερυγικούς φορείς, που δεν μπορούν να φέρουν τα παλαιότερα Mirage.
Συνολικά και τα δύο αεροσκάφη μπορούν να φέρουν την ίδια ποσότητα καυσίμου τόσο εσωτερικά όσο και εξωτερικά. Αυτή ανέρχεται στα 8.700 λίτρα, εκ των οποίων τα 1.300 κατανέμονται στην κοιλιακή δεξαμενή, τα 3.400 σε δύο εξωτερικές υποπτερυγικές των 1.700 η καθεμία, και τα υπόλοιπα 4.000 λίτρα είναι το εσωτερικό καύσιμο.
Να σημειωθεί πως και οι δύο αυτές δεξαμενές χωρητικότητας 1.300 και 1.700 λίτρων είναι πιστοποιημένες για υπερηχητική πτήση, δεν συμβαίνει το ίδιο όμως και με αυτή των 2.000 λίτρων, που μπορούν να φέρουν τα «-5» και έχει στη διάθεσή της η ΠΑ.
Σε τυπικές –όσο τυπικές αυτές μπορεί να είναι αυτές– αποστολές readiness, τα Mirage 2000-5 φέρουν τη μια κοιλιακή δεξαμενή των 1.300 λίτρων και τέσσερα βλήματα MICA (2 IIR, 2 EM). Με τη συγκεκριμένη διαμόρφωση η ακτίνα δράσης τους, με οικονομικά στοιχεία πτήσης και προφίλ Ηigh-Ηigh-Ηigh, εκτιμάται στα 750 με 850 χλμ.
Σε κατάσταση όμως ενισχυμένης επιφυλακής, για την πραγματοποίηση περιπολιών CAP τα αεροσκάφη μπορούν να φέρουν έως και έξι βλήματα MICA, όπως και το σύνολο των εξωτερικών δεξαμενών, τη μια κοιλιακή δηλαδή και τις δύο πτερυγικές. Σε αυτή την περίπτωση, η ακτίνα δράσης αυξάνεται σχεδόν στα 950 χλμ., ενδεχομένως και παραπάνω.
Τα Mirage-5 έχουν και ένα άλλο εξίσου σημαντικό ρόλο και αυτός είναι η μεταφορά του βλήματος SCALP-EG. Το ίδιο συμβαίνει και με τα Mirage 2000-EGM, τα οποία έχουν να επωμιστούν με το έργο της Ναυτικής Καταστολής φέροντας βλήματα ΑΜ-39 Exocet σε ένα απόλυτα κρίσιμο ρόλο για την εγκαθίδρυση ναυτικής υπεροχής. Εδώ τα Mirage 2000EGM μπορεί να κληθούν να επιχειρήσουν στο ευρύτερο περιβάλλον της ΝΑ Μεσογείου όπου κυριαρχούν οι μεγάλες θαλάσσιες εκτάσεις, κάτι που ευνοεί τη χρήση του συγκεκριμένου βλήματος, σε μια συγκριτικά περισσότερο κλειστή θάλασσα όπως είναι το Αιγαίο.
Στο σημείο αυτό πρέπει να τονίσουμε ότι η ΠΑ και εφόσον υπογραφεί το πρόγραμμα αναβάθμισης των F-16 block 52+ και Adv. και για τα επόμενα 10 χρόνια δε προχωρήσει σε καμιά άλλη σημαντική κίνηση αναβάθμισης του Στόλου της.
Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να προχωρήσει το λιγότερο σε αγορά νέων όπλων. Για παράδειγμα τα F-16 στερούνται πλήρως από κάθε όπλο ναυτικής προσβολής και ένα τέτοιο θα ήταν το JSM η αεροεκτοξευόμενη έκδοση του NSM. Το βλήμα το 2016 δοκιμάστηκε επιτυχώς επί αεροσκάφους F-16 στις ΗΠΑ και έχει μια εμβέλεια της τάξης των 185 χλμ. σε σχέση με τα 60 χλμ. του ΑΜ 39 των Mirage 2000.