Back to top

«Παραγγελιά»: Σαν σήμερα το φονικό που έγινε ταινία

25/02/2023 - 08:41

25 Φεβρουαρίου 1973: Μακελειό σε κέντρο διασκέδασης της Αθήνας από τους αδελφούς Κοεμτζή για μια παραγγελιά. Τρεις αστυνομικοί σκοτώνονται και δύο τραυματίζονται.

Το περιστατικό γίνεται πηγή έμπνευσης για τον Διονύση Σαββόπουλο που γράφει το τραγούδι του «Μακρύ Ζεϊμπέκικο για το Νίκο», ενώ ο σκηνοθέτης Παύλος Τάσσιος αποφασίζει να μεταφέρει την ιστορία στην μεγάλη οθόνη.

Η ματωμένη νύχτα

Όσα χρόνια και να περάσουν, η νύχτα πάντα θα κρύβει παγίδες. Με τον λάθος τρόπο (τον κακό χειρισμό αν προτιμάτε – αυτό ισχύει και στην οδήγηση πλέον) μπορεί να βρεθείς εκτεθειμένος. Οι άγραφοι νόμοι της νύχτας υπάρχουν και πάντα θα υπάρχουν. Τις περισσότερες φορές, έχει να κάνει με την γενιά και το κλίμα της κάθε εποχής. Σύμφωνα με τα ήθη της εποχής του έργου (όχι για όλους τους ανθρώπους – υπάρχει στο τέλος η δήλωση της τραγουδίστριας στο τμήμα), η «παραγγελιά» του ζεϊμπέκικου είναι προσωπική υπόθεση. Χορεύεται από τον ίδιο που δηλώνει το τραγούδι και κανένας άλλος δεν σηκώνεται για να χορέψει. Οποιοσδήποτε σηκωθεί, η πράξη του θεωρείται ασέβεια και προσβολή. Είναι θέμα τιμής, όπως έλεγαν. Υπάρχουν όμως τόσα θέματα για να υπερασπιστείς την τιμή σου. Μην ξεχνάτε τον τρόπο διασκέδασης κάθε γενιάς, τον κώδικα επικοινωνίας και φυσικά την συμπεριφορά του κάθε ατόμου χωριστά. Ωστόσο, ο σκηνοθέτης τονίζει την ψυχοσύνθεση του πρωταγωνιστή. Προσέξτε και αυτά που λέει ο Θέμης Μάνεσης για τον τρόπο διασκέδασης των νυχτερινών κέντρων, τα ”μπουζούκια” όπως και έμειναν στην ιστορία (φασαρίες βέβαια γίνονταν και στα 90’s – έπεφταν και τα τσιμέντα που λέμε – ρίχτο Ηλία!).

Η πίστα όπου χόρευε ο Δημοσθένης δεν άδειασε και η παρέα των αστυνομικών τον πλησίασε προκλητικά, σπρώχνοντάς τον και κοροϊδεύοντάς τον.

Το νυχτερινό κέντρο Nεράιδα είχε ανακοινώσει ότι δεν θα υπάρξουν παραγγελιές εκείνο το βράδυ. Ο Κοεμτζής επέμενε και ο ιδιοκτήτης του μαγαζιού άλλαξε την απόφαση.

Ο Νίκος με το που είδε τους αστυνομικούς να παρενοχλούν τον αδελφό του, έβγαλε τον σουγιά που είχε πάνω του και όρμηξε στην πίστα, ουρλιάζοντας «Παραγγελιά ρε!».

Δύο αστυνομικοί έχασαν τη ζωή τους και ένας φανοποιός. 7 θαμώνες τραυματίστηκαν. Ο Κοεμτζής βρισκόταν σε κατάσταση αμόκ.

Η ταινία

Ο Νίκος (Αντώνης Αντωνίου) ζήτησε από τον μικρότερο αδελφό του, Δημοσθένη (Αντώνης Καφετζόπουλος), να σηκωθεί και να χορέψει μια παραγγελιά για χάρη του.

Όσον αφορά το έργο, το δημιούργημα του Παύλου Τάσιου είναι κομμάτι της ιστορίας του Ελληνικού Κινηματογράφου (1980) και σίγουρα είναι από τις ταινίες που πρέπει να έχετε δει. Η ”φουρνιά” εκείνων των ηθοποιών (της παρέας αν θέλετε), αποτέλεσε σημαντικό κομμάτι των ελληνικών ταινιών και τηλεοπτικών σειρών που ακολούθησαν. Το υποκριτικό τους ταλέντο και η προσωπικότητα των μεγάλων αυτών ηθοποιών, ήταν (πιστεύω) πηγή έμπνευσης και για άλλους ηθοποιούς και σκηνοθέτες. Το έργο μας μεταφέρει στο κλίμα εκείνης της εποχής (κοινωνικό – πολιτική κατάσταση του 1973 – ελληνική κοινωνία – ήθη – απόψεις).

Η ταινία εστιάζει περισσότερο στους άγραφους τότε νόμους της νύχτας (αυτά δεν μπορούν να συμβούν σήμερα – όχι ότι δεν γίνονται βέβαια, αλλά με άλλο τρόπο). Συγχρόνως ο σκηνοθέτης μας δείχνει καθαρά το ψυχογράφημα του Κοεμτζή και τα όλα όσα είχε βιώσει ο ίδιος στη ζωή του. Ο Νίκος Κοεμτζής ήταν γιος του Παναγιώτη και της Αναστασίας Κοεμτζή. Λόγω της συμμετοχής τους στο ΕΑΜ επί Κατοχής, οι Γονείς του υπέστησαν διώξεις από τις αρχές. Ο ίδιος απασχολούσε συχνά την αστυνομία και η οργή του για τους ένστολους μεγάλωνε διαρκώς. Μετά την καταδίκη του, ο Νίκος Κοεμτζής έμεινε στη φυλακή για 23 χρόνια. Έδειξε μεταμέλεια και το 1996 αποφυλακίστηκε. Ζούσε πουλώντας το βιβλίο με την αυτοβιογραφία του (“Το μακρύ ζεϊμπέκικο”), στο κέντρο της Αθήνας, έξω από τα δικαστήρια της πρώην Σχολής Ευελπίδων και στην πλατεία στο Μοναστηράκι. Πέθανε το 2011 από έμφραγμα, ενώ βρισκόταν στο Μοναστηράκι και πουλούσε τα βιβλία του.

Η Παραγγελιά στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης κέρδισε το Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, Α’ Ανδρικού Ρόλου (Αντώνης Αντωνίου), Μουσικής (Κυριάκος Σφέτσας), Μοντάζ (Γιάννης Τσιτσόπουλος) και Ηχοληψίας (Ηλίας Ιονέσκο).

Εμβληματικοί Ηθοποιοί

Αντώνης Αντωνίου (Ψίθυροι Καρδιάς – Μανούσος Μανουσάκης), Αντώνης Καφετζόπουλος, Σοφία Ρούμπου, Κατερίνα Γώγου (η αφηγήτρια), Γιώργος Ζορμπάς, Βίκυ Βανίτα (Ρετιρέ – παλιές ταινίες), Όλια Λαζαρίδου, Γιώργος Κοτανίδης (Βίος και Πολιτεία, Νικήτας Τσακίρογλου, Θέμις Μπαζάκα, Χρήστος Τσάγκας (Τμήμα Ηθών ο Δκτής – Μανούσος Μανουσάκης), Γιάννης Μποσταντζόγλου, Βάσω Αλεξανδρίδου, Στράτος Παχής (Ο Πατέρας), Ζωή Βουδούρη και ο Θέμης Μάνεσης.

Την Κατερίνα Γώγου θα την θυμάστε από το Ξύλο βγήκε από τον Παράδεισο (η Λαζάρου) και από το Μια Τρελή Τρελή Οικογένεια (και σε άλλα, Νόμος 4000). Η ίδια ήταν ποιήτρια και ηθοποιός. Έδωσε τέλος στη ζωή της το 1993.