Στη γραμμή ότι η αυθαίρετη δόμηση ήταν η αιτία της εθνικής τραγωδίας στο Μάτι και οι ευθύνες βαραίνουν το παρελθόν και όχι τον ίδιο και την κυβέρνησή του, επέμεινε χθες ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας έπειτα από ευρεία σύσκεψη στο Λαύριο με τη συμμετοχή πολιτικών και υπηρεσιακών παραγόντων. Ο κ. Τσίπρας έκανε μία αναφορά σε «πιθανά λάθη και παραλείψεις», υπενθύμισε ότι ο ίδιος έχει αναλάβει την πολιτική ευθύνη και θέλησε με τη χθεσινή του παρέμβαση να δείξει στην κοινή γνώμη ότι αναλαμβάνει εξ ολοκλήρου την ευθύνη της «επόμενης μέρας», επικεντρώνοντας αποκλειστικά στο πρόβλημα της αυθαίρετης δόμησης.
«Όπως εγώ ανέλαβα από την πρώτη στιγμή, ακόμη και ευθύνες που ενδεχομένως να μη μου αναλογούν, θα περίμενα έστω και μια μικρή δόση αυτοκριτικής από όσους αυτόν τον τόπο τον κυβέρνησαν όχι για δύο και τρία και πέντε χρόνια, αλλά για τέσσερις και πλέον δεκαετίες οι ίδιοι και οι οικογένειές τους», είπε χαρακτηριστικά.
«Πρόθεσή μου είναι τίποτα και κανένας να μην ξεχαστεί. Δεν μπορούμε να γυρίσουμε τον χρόνο πίσω για να διορθώσουμε πιθανά λάθη και παραλείψεις» είπε ο κ. Τσίπρας, προαναγγέλλοντας ταυτόχρονα είκοσι μέτρα για την προστασία του δομημένου περιβάλλοντος, καθώς και την άμεση κατεδάφιση 3.200 αυθαίρετων κτισμάτων. Δεσμεύτηκε ότι «οι περιοχές που έχουν πληγεί θα ανοικοδομηθούν τάχιστα, σε νέα βάση, που θα εγγυάται τη νομιμότητα και τον σεβασμό στο περιβάλλον».
Ο πρωθυπουργός σημείωσε πως η κυβέρνησή του ανέλαβε και ευθύνες που δεν της αναλογούν, ενώ επιτέθηκε στις προηγούμενες κυβερνήσεις κουνώντας το δάκτυλο σε όσους δεν είπαν μία λέξη αυτοκριτικής για την «οικιστική βόμβα» που παρέλαβε η κυβέρνηση στην περιοχή που επλήγη.
«Δεν μπορούμε να ελέγχουμε ακραία καιρικά φαινόμενα, όμως μπορούμε και οφείλουμε γνωρίζοντας ότι θα ξαναρθεί να προετοιμαστούμε καλύτερα» είπε ο κ. Τσίπρας, σημειώνοντας ότι «το χάος της ανεξέλεγκτης δόμησης που απειλεί ανθρώπινες ζωές δεν μπορεί να γίνει ανεκτό», ενώ δεσμεύτηκε ότι θα κατεδαφίσει αυθαίρετα κτίσματα που καταστρέφουν δάση και ακρογιαλιές διότι «είναι χρέος μας απέναντι στους νεκρούς και πιο πολύ απέναντι στους ζωντανούς, και στις επόμενες γενιές».
Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι οι περιοχές που έχουν πληγεί θα ανοικοδομηθούν τάχιστα, ζητώντας την έμπρακτη στήριξη της κάθε αρμόδιας Αρχής αλλά και τη στήριξη των κατοίκων των περιοχών. «Αν κάποια αρμόδια αρχή, ή υπάλληλός της -και το λέω διότι έχει συμβεί κατά κόρον τις τελευταίες δεκαετίες- επιλέξει να κάνει τα στραβά μάτια σε περιπτώσεις αυθαίρετων κτισμάτων, να ξέρει ότι τα ψέματα τελείωσαν. Θα αρκεί μια σχετική Υπουργική Απόφαση για να επιβληθεί επιτέλους η νομιμότητα», όπως είπε.
Ο κ. Τσίπρας έκανε λόγο για «ανείπωτη, εθνική τραγωδία», για «πένθος που είναι εδώ και 15 μέρες παρόν σε όλες μας τις λέξεις, και σε όλες μας τις κινήσεις», για το οποίο, όπως είπε, «κανείς δεν μπορεί να μη σκύψει το κεφάλι, κυριευμένος από τη θλίψη για την απώλεια τόσων συνανθρώπων μας». Σημείωσε ότι η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη να σκύψει το κεφάλι για να δει τα «πώς» και τα «γιατί» της τραγωδίας με τις πυρκαγιές στην Ανατολική Αττική και πως η δική του υπόσχεση από την πρώτη μέρα ήταν ότι αυτό το «πώς και το γιατί» θα διερευνηθεί σε βάθος, και σε όλες του τις διαστάσεις, με αδιάβλητες διαδικασίες, και από αδιάβλητους ειδικούς.
«Τίποτε δεν πρόκειται να κουκουλωθεί, εν ονόματι οποιασδήποτε σκοπιμότητας» δεσμεύτηκε και συνέχισε: «Ο πόνος για τις ζωές που χάθηκαν γεννά την ευθύνη να μη μείνουμε στα λόγια αλλά να αναλάβουμε δράση, ο καθένας στο μέρος που του αναλογεί, ώστε να μη ζήσουμε ποτέ ξανά μια τέτοια τραγωδία».
Ο πρωθυπουργός ανέφερε ακόμη πως «την ευθύνη για την τραγωδία που αναλάβαμε την κατανοούμε ως μία προσπάθεια, ως μία μάχη για να λυθούν χρόνια και επικίνδυνα προβλήματα. Μία από τις βασικές αιτίες που μας οδήγησαν στο οικιστικό παρόν ήταν ο φόβος απέναντι στο πολιτικό κόστος. Να μην ακουμπήσουμε την αυθαιρεσία για να μη χάσουμε ψήφους».
«Πέρα από την πολιτική βούληση της κυβέρνησης, για να γίνουν οι μεγάλες τομές και οι συγκρούσεις με συμφέροντα και κληρονομημένες συμπεριφορές χρειάζεται και μια πλατιά, ειλικρινής και αποφασιστική δέσμευση της κοινωνίας, ή τουλάχιστον της μεγάλης πλειοψηφίας της», είπε.
«Όσο μας αφορά, ας είναι όλοι βέβαιοι ότι την ευθύνη για την τραγωδία στο Μάτι, την κατανοούμε όχι ως κάποια λεκτική εκτόνωση και υπεκφυγή, αλλά ως μια τεράστια προσπάθεια να λυθούν χρόνια και επικίνδυνα προβλήματα», σημείωσε. «Η σπέκουλα, η πολιτική κερδοσκοπία, το ρουσφέτι, οι ψηφοθηρικές συναλλαγές με την αυθαιρεσία, ο ιδιοτελής συμβιβασμός με τερατώδεις παθογένειες, ήταν τα φαύλα “αδελφάκια” του πολιτικού κόστους», δήλωσε ο πρωθυπουργός, για να προσθέσει ότι «πολλές φορές η πολιτική εξουσία ενθάρρυνε την αυθαιρεσία».
Ο κ. Τσίπρας μίλησε για περιπτώσεις που στο παρελθόν χρειάστηκαν σκληρές αποφάσεις για να αντιμετωπιστούν θεμελιώδη ζητήματα, όμως -όπως υποστήριξε- για λόγους είτε πολιτικής δειλίας, είτε ανεπάρκειας, είτε ακόμη χειρότερα πολιτικής -και όχι μόνο- κερδοσκοπίας πάνω σε διαχρονικές στρεβλώσεις, έλειψαν οι τολμηρές αλλά αναγκαίες πολιτικές τομές ή έμειναν στα χαρτιά, στις εξαγγελίες.
«Το χάος της ανεξέλεγκτης δόμησης, που απειλεί ανθρώπινες ζωές, δεν μπορεί άλλο να γίνει ανεκτό», συνέχισε και προανήγγειλε την κατεδάφιση 3.200 αυθαίρετων κτισμάτων και κατασκευών που έχουν ήδη τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης.
«Κτίσματα που βρίσκονται σε ζώνη αιγιαλού, αναδασωτέες δασικές εκτάσεις σε εθνικούς δρυμούς και ρέματα στην Αττική και αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια θα κατεδαφιστούν. Τα 3.200 αυθαίρετα κτίσματα αφορούν στην Αττική και το ίδιο θα συμβεί και στην υπόλοιπη Ελλάδα», πρόσθεσε.
Παρεμβάσεις για έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος
Ο πρωθυπουργός ανακοίνωσε είκοσι παρεμβάσεις για την προστασία και τον έλεγχο του δομημένου περιβάλλοντος, τόσο στην Αττική όσο και σε ολόκληρη τη χώρα. Αναφέρθηκε αναλυτικά μεταξύ άλλων:
- Με βάση τη σχετική προτεραιοποίηση, στην άμεση κατεδάφιση των 3.200 αυθαίρετων κτισμάτων και κατασκευών που έχουν ήδη τελεσίδικα πρωτόκολλα κατεδάφισης, άμεσα, με ευθύνη της Αποκεντρωμένης Διοίκησης. Κτίσματα που βρίσκονται στη ζώνη του αιγιαλού, σε αναδασωτέες δασικές εκτάσεις σε εθνικούς δρυμούς και σε ρέματα της Αττικής και αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια, ενώ το ίδιο -όπως είπε- θα συμβεί και στην υπόλοιπη Ελλάδα.
- Στην άμεση κατεδάφιση και κάθε αυθαίρετου κτίσματος σε φάση κατασκευής.
- Στη θέσπιση του «Πρωτοκόλλου συμμόρφωσης» που θα ελέγχεται από ελεγκτή δόμησης.
- Στην άμεση διάθεση μηχανικών του υπουργείου Υποδομών, στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις για το διάστημα που απαιτείται, ώστε να πραγματοποιηθούν οι κατεδαφίσεις που έχουν προτεραιοποιηθεί.
- Στην άμεση καταγραφή και χαρτογράφηση των περιφράξεων σε παραλίες, μέσω του Μητρώου ελεγκτών δόμησης, και την αξιοποίηση άλλων διαθέσιμων μηχανισμών του υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
- Στην ενίσχυση και επιτάχυνση διαδικασιών ελέγχου και κατεδαφίσεων για περιφράξεις σε απόσταση 500 μέτρων από τη ζώνη του αιγιαλού σε περιοχές εκτός σχεδίου δόμησης, εφαρμόζοντας τον 1337/ 1983, γνωστό και ως νόμο Τρίτση.
- Σε 250 νέες προσλήψεις για τη στελέχωση των Περιφερειακών Παρατηρητηρίων, Περιφερειακές Διευθύνσεις Ελέγχου Δόμησης λέγονται, και των Τοπικών Παρατηρητηρίων (Τμήματα Ελέγχου Δόμησης) κατά εφαρμογή του νέου θεσμικού πλαισίου.
Έντονη αντίδραση από την αντιπολίτευση
«Ένας θλιβερός πρωθυπουργός, που αρνείται να αναλάβει την ευθύνη για την εγκληματική έλλειψη προετοιμασίας, τον ανύπαρκτο συντονισμό, και την τραγική διαχείριση της κρίσης στο Μάτι, εξήγγειλε σήμερα κατεδαφίσεις αυθαιρέτων που έπρεπε να είχαν γίνει εδώ και τρία χρόνια», δήλωσε η εκπρόσωπος Τύπου της Ν.Δ. Μαρία Σπυράκη.
«Ποιος, εκτός από τους υπουργούς του, τον εμπόδισε να εφαρμόσει τον νόμο; Ποιος εκτός από τους υπουργούς του και την περιφερειάρχη Αττικής, τον εμπόδισε να προχωρήσει σε έργα που θα προστάτευαν τους πολίτες από φυσικές καταστροφές; Ο κ. Τσίπρας θέλει ν’ αναλάβει, πάνω στις στάχτες, την ευθύνη για το μέλλον μας, αλλά οι Έλληνες του έχουν γυρίσει την πλάτη. Ο κ. Τσίπρας έχει ακέραια την ευθύνη για την τραγωδία, και απ’ αυτή δεν θα ξεφύγει», κατέληξε η κ. Σπυράκη.
«Ένα μόνο κρατάμε από τις δηλώσεις του κ. Τσίπρα. Ό,τι και να πει, η πραγματικότητα δεν μπορεί να αλλάξει», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου του Κινήματος Αλλαγής Παύλος Χρηστίδης, μετά τις δηλώσεις του πρωθυπουργού στο Λαύριο. Ο κ. Χρηστίδης αναρωτήθηκε αν ήταν τυχαία η απουσία του υπουργού Εσωτερικών Πάνου Σκουρλέτη από τη χθεσινή, ευρεία σύσκεψη υπουργών και υπηρεσιακών παραγόντων και πρόσθεσε: «Η ευθύνη για τους νεκρούς και τις καταστροφές βαρύνει αποκλειστικά τους ίδιους και δεν κατεδαφίζεται. Δεν καταπίνεται η προσπάθεια εξαπάτησης του ελληνικού λαού. Για αυτό όσο πιο σύντομα φύγουν τόσο καλύτερα για τον τόπο».