Η Καλαντήρα της Νισύρου αποτελεί χαρακτηριστικό κομμάτι των εθίμων του νησιού.
Το Σάββατο του Λαζάρου, τα παιδιά του Δημοτικού Σχολείου στη Νίσυρο, κρατώντας καθένα από ένα στολισμένο κλαδί φοίνικα (βαγιά) περιέρχονται στους δρόμους τραγουδώντας ποίημα για την Ανάσταση του Λαζάρου.
Η Καλαντήρα, από την οποία πήρε το όνομά του και το έθιμο, είναι μία ξύλινη τετράγωνη βάση στην οποία προσαρμόζονται σταυρωτά δύο ξύλινα τόξα έτσι ώστε να δημιουργείται ένας θόλος. Στο σημείο επαφής των τόξων στο πάνω μέρος υπάρχει ένα ομοίωμα πτηνού, χελιδινιού, όπου στα φτερά του κρέμονται κουδουνάκια. Το χελιδόνι είναι ο συμβολισμός της Άνοιξης. Στη βάση του πτηνού βρίσκεται ένα στρογγυλό ξύλο κάθετο προς τη βάση της Καλαντήρας.
Το ξύλο αυτό είναι δεμένο με σπάγκο, έτσι ώστε όταν τον τραβάς το πτηνό να περιστρέφεται δεξιά- αριστερά. Μπροστά στη βάση του ενός τόξου είναι σκαλισμένο το ομοίωμα του Λαζάρου. Η καλαντήρα είναι στολισμένη με όμορφα λουλούδια, όπως ο επιτάφιος και συμβολίζει τον τάφο του Λαζάρου. Στολίζεται στο Δημοτικό Σχολείο και στη συνέχεια την περιφέρουν οι μαθητές ψάλλοντας το απολυτίκιον της ημέρας μαζί με δίσκο για τη συγκέντρωση χρημάτων για το σχολείο, και καλάθια για τη συγκέντρωση αυγών που προσφέρουν στους δασκάλους, και κουλουριών που μοιράζονται οι μαθητές.
Το έθιμο της Καλαντήρας αποτελεί στην ουσία μία παιδική γιορτή, είναι έθιμο που προέρχεται από την Αρχαία Ελλάδα και εντάχθηκε στα Χριστιανικά έθιμα. Οι Αθηναίοι είχαν την «Ειρεσιώνην», ενώ οι Ρόδιοι το «Χελιδονίζειν».
Το 1865 έφθασε στη Νίσυρο ο λόγιος Ιωάννης Λογοθέτης, απόφοιτος της Μεγάλης του Γένους Σχολής με καταγωγή από τη Νίσυρο, ο οποίος και συνέταξε το «Άσμα εις την έγερσιν του Λαζάρου», γνωστότερο ως «Η Βηθανία», που τραγουδούν και σήμερα τα παιδιά. Το ποίημα αποτελείται από 37 δίστιχα που εξιστορούν την ιστορία του Λαζάρου.)
«Η Βηθανία σήμερον θαύματι προκηρύττει
την του Χριστούν Ανάσταση και όλον το παν εκπλήττει.
Διαπιστοί δ’ο αναστάς εκ τάφου τεταρταίος,
ότι ο Άδης έπεσε και ενεκρώθη τέως.
Λάζαρος ην τις ασθενών από της Βηθανίας,
των Μυροφόρων αδελφός, της Μάρθας και Μαρίας.»
Η πομπή της Καλαντήρας περνάει από όλους τους κεντρικούς δρόμους του χωριού και όταν συναντήσουν κάποιο ριμήδι (στενό), μία ομάδα μαθητών μαζί με την Καλαντήρα πηγαίνει στα σπίτια που είναι στο ριμήδι ενώ η υπόλοιπη πομπή τους περιμένει. Το τραγούδι της Καλαντήρας το τραγουδούν πλέον όταν συναντούν κόσμο, σε πλατείες είτε σε δρόμους:
«Καλαντήρα πέρασε- και έκατσεν και λάλησε
Και πύργον οικοδόμησε- κι όποιος δεν μας δίν’αυγόν
Μέσα ψύλλος και κοριός- Βάγια- Βάγια των Βαγιών
Τρώμε ψάρι και κωβιό- κι ως την άλλη Κεργιακή
Τρώμε κόκκινον αβγό.»
Το έθιμο αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της κοινωνικής ζωής της Νισύρου.
